مراسم رونمایی از پنجمین گزارش کیفیت اینترنت امروز (یکشنبه، ۱۲ مرداد ۱۴۰۴) در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. این گزارش را انجمن تجارت الکترونیک ایران منتشر کرده و بر مبنای آن، ایران کیفیت اینترنت ایران در جهان رتبه ۹۷ از ۱۰۰ را دریافت کرده است.
به گزارش دیجیاتو، «نیما قاضی»، رئیس انجمن تجارت الکترونیک، در ابتدای این مراسم گفت: «ما این گزارش را در وضعیتی ارائه می‌دهیم که در چند ماه اخیر، هجمه‌ای که به حوزه اقتصاد دیجیتال و تجارت الکترونیک وارد شده، ابعاد جدیدی پیدا کرده است که من در ۱۵ سال اخیر شاهد چنین مواردی نبوده‌ام. در همین شرایط می‌بینیم که زیرساخت اصلی حوزه اقتصاد دیجیتال یعنی اینترنت، همچنان دچار مشکلات و اختلال‌های زیادی است. مجموع این مسائل، همراه با واقعیت‌های اقتصادی باعث می‌شود که این حوزه از اقتصاد کوچک شود.»
قاضی افزود: «سه زیرساخت اساسی برای رشد این صنف، «اینترنت»، «کیفیت رگولاتوری» و «تامین مالی» است. برنامه کشور در ظاهر این است که اقتصاد دیجیتال باید رشد کند تا به ۱۰ درصد از GDP کشور برسد اما تمام اقداماتی که در کشور انجام می‌شود، عکس این است.»
او همچنین یادآوری کرد که این شرایط اینترنت، در کنار عوامل دیگر، باعث خروج همه سرمایه‌گذاران از اقتصاد دیجیتال می‌شود و حتی سرمایه‌گذاران وابسته به حاکمیت هم دیگر کمتر رغبت می‌کنند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند.
در بخش دیگری از این نشست، «سادینا آبایی»، رئیس کمیسیون فاوا اتاق ایران، درباره بحران مالکیت در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال، گفت: «ما به دنبال حکمرانی داده هستیم تا مشخص شود صاحب داده کیست بعد یکهو می‌گویند داده را ول کنید، صاحب اصل پلتفرم ماییم. این‌ها باعث ضعیف‌ترشدن این اقتصاد کوچک بسته در شعب ابی‌طالب می‌شود. با این اوضاع و احوال شاید اوضاع اینترنت از این بهتر هم نشود.»
در همین رابطه، نیما قاضی درباره ردصلاحیت بنیان‌گذار «دیوار» برای عضویت در هیئت‌مدیره این شرکت در پرونده ورود به بورس، گفت: «طبق نامه بورس تهران، نهاد امنیتی اطلاعات سپاه آقای حسام آرمندهی را برای حضور در هیئت‌مدیره شرکت خودش رد صلاحیت کرد و قبل از این هم شرکت‌ها برای ورود به بورس لازم داشتند که یک نهاد مورد وثوق نظام وارد ترکیب سهامداری شود و برخی از شرکت‌هایی که این را هم پذیرفتند، هنوز وارد بورس نشده‌اند.»
رئیس انجمن تجارت الکترونیک افزود: «تمام امید حوزه اقتصاد دیجیتال این است که وارد بورس شود و در معرض سرمایه‌گذاری عمومی قرار بگیرد. الآن راه این امید سد شده و می‌گویند بخشی از مالکیت شرکت را بدهید تا به بورس راهتان بدهیم. قبلا این را در خفا می‌گفتند اما الآن خیلی رسمی مطرح می‌کنند و این به معنای ازبین‌بردن تمام امید این حوزه است.»
«حمیدرضا احمدی»، نائب‌رئیس کمیسیون اینترنت انجمن تجارت الکترونیک، در تشریح جزئیات این گزارش گفت: «بر اساس تحقیقات ما، ایران همچنان از لحاظ کیفیت اینترنت با سه ویژگی «پراختلال‌بودن»، «محدودبودن» و «کندبودن» در رتبه ۹۷ از ۱۰۰ کشور اول دنیا از نظر GDP قرار دارد.»
احمدی با اشاره به پنجمین گزارش کیفیت اینترنت ایران، توضیح داد: «در این گزارش یک نظرسنجی اختصاصی با همکاری ایسپا انجام دادیم که نشان می‌دهد ۹۳ درصد از جوانان ۱۵ تا ۳۰ ساله (۸۶ درصد از کل کاربران اینترنت) از فیلترشکن‌های مختلف استفاده می‌کنند. این آمارها برای چندمین‌بار اثبات می‌کند که سیاست فیلترینگ نه‌تنها مشکلاتی را حل نکرده که مشکلاتی هم ایجاد کرده است.»
او افزود: «کاربران استارلینک، به عنوان یک ابرفیلترشکن، هم در ایران ماهانه درحال افزایش است.»
نائب‌رئیس کمیسیون اینترنت انجمن تجارت الکترونیک، درباره ناکارآمدی سیاست «ایران‌اکسس» نیز توضیح داد: «در حال حاضر ۸۰ درصد سایت‌های دولتی ایران‌اکسس هستند و در جنگ ۱۲ روزه دیدیم که سازمان‌های بزرگ مالی و بانک‌ها از طریق سرورهای داخل ایران هک شدند و این نشان می‌دهد که ایران‌اکسس‌کردن سرویس‌ها مشکلات را حل نمی‌کند.»
احمدی افزود: «در گزارش قبلی قولی برای خارج‌شدن برخی سایت‌ها از حالت ایران‌اکسس از دولت گرفته بودیم اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.»
«پویا پیرحسینلو»، رئیس کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک، هدف از انتشار گزارش کیفیت اینترنت ایران را تلاش برای درخواست داده‌محور و دقیق برای بهبود کیفیت اینترنت عنوان کرد و گفت: «نهادهای مختلف درگیر موضوع اینترنت هستند اما شورای عالی فضای مجازی نقطه مهمی در مسئله اینترنت است و دولت هم شش عضو در آن دارد. انتظار ما این است که بعد از یک سال تکرار حرف‌های خسته‌کننده‌ای مثل وفاق، تغییر اتفاق بیفتد و وفاق واقعی با مردم اتفاق بیفتد نه با کسانی که می‌خواهند در مقابل مردم بایستند و به وحدت عمومی ضربه بزنند.»
پیرحسینلو درباره اینترنت طبقاتی هم توضیح داد: «اینترنت طبقاتی منطقی نیست و گره را کورتر می‌کند. اینترنت آزاد برای همه مردم ایران راهگشاست و دسترسی به عده‌ای خاص نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند که مشکلات زیادی هم اضافه می‌کند.»
او درباره جایگاه ۹۷ از ۱۰۰ کیفیت اینترنت ایران در جهان توضیح داد که درباره سه کشوری که وضعیت بدتری دارند، داده کافی وجود ندارد.
رئیس کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک، درباره اختلال پروتکل‌های اینترنتی گفت: «بسیاری از پروتکل‌ها و سرویس‌ها بازگشایی شده ولی در مورد HTTP/3 به ما گفتند دستور داریم.»
به گفته رئیس کمیسیون اینترنت انجمن، این دستور از سوی شورای عالی فضای مجازی صادر شده است. او درباره رد این ادعا از سوی شورا نیز اعلام کرد که انجمن تجارت الکترونیک نامه‌ای به شورا می‌نویسد و اگر این اتفاق با دستور شورا انجام نشده، باید در پاسخ به این نامه رسما اعلام شود.
پیرحسینلو همچنین یادآور شد که با وجود بازگشایی پروتکل‌هایی مانند IPV6، این پروتکل‌ها همچنان اختلال‌های شدیدی دارند.
او درباره ایده‌هایی مثل ایجاد «مناطق آزاد سایبری» برای رفع تدریجی محدودیت‌ها، آن را ناکارآمد دانست و گفت: «ما باید مطالبه اینترنت آزاد و پرسرعت برای همه مردم ایران را تکرار کنیم. آقای پزشکیان با این شعار رای آورده و باید از ۶ عضوی که دولت در شورای عالی فضای مجازی دارد استفاده کند. وظیفه ما همدلی با سیاستمداران نیست و رئیس‌جمهور باید پای شعارهایش بایستد.»
گزارش دیجیاتو از جزئیات پنجمین گزارش کیفیت اینترنت را اینجا بخوانید.
