در جریان سفر رسمی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، به پاکستان، توافقی مهم برای ایجاد دروازه مشترک مرزی گمرکی بین دو کشور امضا شد. این توافق با هدف کاهش زمان توقف کالاها، تسهیل تبادل تجاری و تقویت همکاری‌های مرزی طراحی شده است.
فرود عسگری، رئیس‌کل گمرک ایران، که در این سفر همراه رئیس‌جمهور بود، اظهار داشت: «این موافقت‌نامه با تمرکز بر کنترل‌های گمرکی مشترک، تبادل الکترونیکی اظهارنامه‌ها و بهبود فرآیندهای مرزی امضا شده است تا تجارت بین دو کشور همسایه کارآمدتر شود.»
نقطه شروع این طرح، گمرکات مرزی میرجاوه در ایران و تفتان در پاکستان است که در استان سیستان و بلوچستان قرار دارند. این منطقه، محور بیش از ۷۰ درصد تجارت رسمی دو کشور است. عسگری تأکید کرد: «این دروازه مشترک می‌تواند صف‌های طولانی کامیون‌ها را کاهش دهد و با شفاف‌سازی فرآیندها، قاچاق و تخلفات گمرکی را به حداقل برساند.»
با وجود ظرفیت بالای لجستیکی میرجاوه، کمبود زیرساخت‌ها و ناهماهنگی‌های گمرکی سال‌هاست که مانع تجارت روان بوده است. این توافق گامی برای رفع این موانع است.
این توافق‌نامه بر شفاف‌سازی تجارت و مبارزه با فساد تأکید دارد. تبادل داده‌های تجاری از طریق فناوری اطلاعات، کمک متقابل اداری و برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک از جمله تعهدات دو کشور است. این اقدامات به بهبود فرآیندهای گمرکی و کاهش تخلفات کمک خواهد کرد.
ایران و پاکستان با ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک، سال‌هاست که برای تقویت همکاری‌های مرزی تلاش می‌کنند. از بازارچه‌های مرزی گرفته تا تفاهم‌نامه‌های تجارت ترجیحی و پروژه‌هایی مانند کریدور گوادر-چابهار، دو کشور به دنبال گسترش روابط تجاری بوده‌اند. با این حال، نبود هماهنگی گمرکی همواره چالشی بزرگ بوده است.
در سال ۲۰۲۳، حجم تجارت رسمی دو کشور به ۲.۳ میلیارد دلار رسید که شامل صادرات مصالح ساختمانی، مواد غذایی و سوخت از ایران و واردات میوه، برنج و دارو از پاکستان بود.
این توافق در زمانی امضا شده که چین از طریق بندر گوادر در پاکستان، کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) را توسعه می‌دهد. ایران با ایجاد دروازه‌های مشترک مرزی می‌تواند به این پروژه متصل شود و نقشی کلیدی در ترانزیت منطقه‌ای به آسیای میانه و اروپا ایفا کند.
پزشکیان در اسلام‌آباد اظهار داشت: «از طریق پاکستان می‌توان به پروژه کمربند و جاده چین متصل شد و مسیری از ایران به اروپا ایجاد کرد.»
