گروه سیاست نامه‌نیوز: در میان بحران‌های دیپلماتیک ایران با غربی‌ها به ویژه تهدیدهای اروپایی‌ها به فعال‌کردن مکانیزم ماشه برخی نشانه‌ها حاکی از آن است که چین می‌تواند در چنین شرایطی نقش میانجی‌گری مؤثری ایفا کند؛ کشوری که پیش از این نیز میان ایران و عربستان به نوعی میانجی شد. حالا پرسش آن است که چنین گزاره‌ای تا چه حد در مقام عمل شدنی است؟
رحمان قهرمان‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «به نظر می‌رسد که چین توانایی ایفای نقش برای میانجی‌گری را دارد؛ هرچند برخی در اینباره تردیدهایی دارند. چین از نظر دیپلماتیک قدرت زیادی دارد؛ به‌گونه‌ای که اگر بخواهد، می‌تواند در زمینه میانجی‌گری اقدام کند. با این حال، این کشور در خاورمیانه ملاحظات متعددی دارد؛ از جمله اینکه تمایلی به دخالت مستقیم در بحران‌های دوجانبه ندارد. چین با بازیگرانی مانند ایران، اسرائیل و عربستان روابط خوبی برقرار دارد و به همین دلیل، پکن نگران است که با ورود به عرصه میانجی‌گری به نفع ایران، باعث نارضایتی اسرائیل شود».
او ادامه داد: «مسئله، عدم تمایل چین به ایفای نقش میانجی‌گری نیست، بلکه این کشور باید به یک جمع‌بندی روشن برسد. میانجی‌گری چین به نوعی تغییر در سیاست این کشور نسبت به خاورمیانه تلقی می‌شود. چین باید ارزیابی کند که واکنش آمریکا چه خواهد بود، شرایط در خاورمیانه چگونه می‌شود و این اقدام چه بازتابی در فضای داخلی خود چین خواهد داشت».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «به نظر می‌رسد چین همچنان با احتیاط پیش خواهد رفت؛ چرا که در حوزه‌هایی مانند آسیا-پاسفیک و مسئله تایوان با چالش‌هایی از سوی آمریکا و همسایگانش مواجه است. اگر بخواهد هم‌زمان در خاورمیانه نیز ورود کند، ممکن است با مشکلاتی تازه روبه‌رو شود. از سوی دیگر باید مطمئن شود که ایران در دیپلماسی خود انعطاف‌هایی نشان خواهد داد. اگر قرار باشد چین مشغول خاورمیانه شود باید اطمینان یابد که هم ایران و هم آمریکا باید گام‌هایی به سوی تنش‌زدایی بردارند. بنابراین عوامل متعددی بر رویکرد چین تأثیرگذار است و این کشور حتما محتاطانه عمل خواهد کرد».
قهرمان‌پور در پایان گفت: «شرایط فعلی با گذشته قابل مقایسه نیست. در پرونده ایران و عربستان، هر دو کشور خواستار عادی‌سازی روابط بودند و مذاکرات مفصلی هم در عراق انجام شده بود و عملا مسیر برای احیای روابط هموار بود. چین در مراحل پایانی وارد عمل شد. در آن مقطع، آقای شمخانی چند دور مذاکره را پشت سر گذاشته بود و شرایط مهیای برقراری روابط ایران و عربستان بود اما اکنون، موضوع جنگ است. طرف مقابل عربستان نیست، بلکه آمریکا، اتحادیه اروپا و اسرائیل هستند. اگر چین بخواهد وارد این عرصه شود، خود را در برابر این سه بازیگر مهم قرار می‌دهد. چین کشوری اهل محاسبه است و منافع و هزینه‌های هر اقدام را دقیق می‌سنجد».
