عصر ایران؛ هومان دوراندیش - رسانههای اصولگرا با شوق و ذوق عجیبی خبر دادهاند: «ناتالی پورتمن، بازیگر اسرائیلی با انتشار پیامهایی در حساب کاربری خود در اینستاگرام، ضمن حمایت از مردم فلسطین، خواستار ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه شد. او در پیامهای خود ضمن درخواست کمک مالی از دنبالکنندگانش، محتواهایی در انتقاد از نسلکشی در غزه را نیز به اشتراک گذاشت.»
بسیار هم عالی. از بانوی مستقلی مثل ناتالی پورتمن جز این هم انتظار نمیرود. او زادۀ اسرائیل است و تابعیت اسرائیلی-آمریکایی دارد. نِتالی هرشلاگ (به عبری)، مشهور به ناتالی پورتمن، دست کم از دو حیث مستقل است.
نخست اینکه، او در آمریکا در فیلمهای "سینمای مستقل"، یعنی در فیلمهای غیرهالیوودی، بازی میکند و بزرگیاش در دنیای سینما را مدیون استعداد و هنر چشمگیر خودش است نه مدیون همکاری با استودیوهای عظیم فیلمسازی هالیوود. خانم پورتمن با استودیوهای کوچک فیلمسازی همکاری قابل توجهی دارد.
دوم اینکه ناتالی پورتمن مطابق عقل خودش عمل میکند و عقلش را به دست وطنپرستان یا مدعیان وطنپرستی نداده است. او خودش را متعهد نمیداند که از اقدامات نادرست حکومت کشور خودش حمایت کند؛ بلکه صریحا علیه این اقدامات موضع میگیرد و باکی ندارد عدهای که دستشان تا آرنج در خون و ستم فرو رفته، او را وطنفروش بنامند.
اما اگر از این دو نکته بگذریم، نکتۀ اصلی این است که از نظر اصولگرایان خوشحال از موضعگیری سیاسی اخیر ناتالی پورتمن، خود خانم پورتمن هم "صهیونیست" است؛ چراکه به قول رسانههای اصولگرا، او یک "بازیگر اسرائیلی" است.
واقعیت این است که تندروها در ایران، که با ایدۀ شکلگیری دو دولت در مناقشۀ اسرائیل و فلسطین مخالفاند، همۀ اسرائیلیها را صهیونیست میدانند و سالهای سال تلاش کردهاند از کسانی که صهیونیست مینامندشان، انسانیتزدایی کنند.
بنابراین الان که یک "بازیگر اسرائیلی" علیه عملکرد دولت اسرائیل در غزه موضعگیری میکند، تناقض آشکاری در رویکرد رسانههای اصولگرا به "انسان اسرائیلی" ایجاد میشود. یعنی در خبری که از این رسانهها نقل کردیم، خانم پورتمن به صورت یک "انسان"، آن هم یک "انسان اخلاقی و باوجدان" ترسیم شده است؛ در حالی که همین رسانهها همیشه عادت دارند از صدها و بلکه هزاران هزار انسان به صرف اینکه شهروند اسرائیل هستند، انسانیتزدایی کنند و همۀ آنها را شریک جرم نتانیاهو و سایر دولتمردان تندروی اسرئیل قلمداد کنند.
این انسانیتزدایی در حالی صورت میگیرد که در روزهای اخیر شاهد تجمعات و تظاهرات جمع زیادی از مردم اسرائیل در حمایت از مردم غزه بودیم و حتی برخی از جوانان اسرائیلی که مشمول خدمت سربازی بودند، با آتشزدن برگهای که آنها را رسما به خدمت سربازی فراخوانده بود، صریحا گفتند تا وقتی که چنین ستمی به مردم غزه میرود، تن به سربازی نخواهند داد.
اگر اصولگرایان محترم هر کسی را که در اسرائیل زندگی میکند یا تابعیت اسرائیل را دارد، صهیونیست میدانند، با توجه به تعریف و تمجیدهای اخیرشان از ناتالی پورتمن و اسرائیلیهایی که علیه دولت و ارتش کشورشان و به نفع مردم غزه تظاهرات کردند، منطقا ناچارند "صهونیستها" را به دو گروه "صهیونیست باوجدان" و "صهیونیست بیوجدان" تقسیمبندی کنند!
نکتۀ دیگر اینکه، ناتالی پورتمن از مردم غزه حمایت کرده و این خبر مهمی است چراکه خانم پورتمن یک ستارۀ بسیار مشهور و موفق دنیای سینما است و بسیاری از مردم جهان او را دوست میدارند و لاجرم در جهان امروز انسان مهمی است. اما ما ایرانیها ناتالی پورتمن را از کجا میشناسیم و فیلمهایش را کجا دیدهایم؟ آیا تلویزیون غیرملی ما، که ملاکها و ملاحظاتش برای پخش فیلمهای سینمای جهان هیچ ربطی به سلائق و علائق اکثر مردم ایران ندارد، ما ایرانیها را با ناتالی پورتمن آشنا کرده؟
اگر همۀ مردم ایران شبیه حضرات تندرو بودند و با متر و معیار "این صداوسیمای نامربوط" فیلم میدیدند و موسیقی گوش میدادند، هیچ کس در ایران نه ناتالی پورتمن را میشناخت نه سایرستارههای دنیای هنر را، که در حمایت از مردم غزه دستی از آستین برآوردهاند و سخنی بر زبان راندهاند.
مثلا در اوایل جنگ غزه، دقیقا در آبان ماه 1402، آنجلینا جولی از بمباران شدید غزه انتقاد کرد و نوشت: «غزه نزدیک به دو دهه است که زندان بوده و به سرعت تبدیل به گور دسته جمعی شده است. ۴۰ درصد از کشته شدگان کودکان بی گناه هستند، خانواده ها و کل جمعیت در حال کشته شدن هستند، و جهان فقط نظاره گر است.»
اصولگرایان طبق معمول به استقبال چنین سخنی رفتند در حالی که در سال 1390، وقتی که اصغر فرهادی در حاشیۀ مراسم گلدن گلوب با آنجلینا جولی به رسم ادب دست داد، رسانههای اصولگرا قیلوقال راه انداختند که اصغر فرهادی با آنجلینا جولی مصافحه کرد!
آدم وقتی عادت داشته باشد به "مبارزه"، حتی اگر مورد نقد و عاجلی در صحنۀ سیاست بینالملل پیدا نکند، مبارزهجوییاش را متوجه اصغر فرهادی میکند که چرا با آنجلینا جولی دست دادی! جالب اینکه در همان ایام، اصولگرایان در رسانههای خودشان به آنجلینا جولی هم میتاختند که چرا در فیلم «در سرزمین خون و عسل»، که روایت یک داستان عاشقانه در ایام جنگ بوسنی است، علیه مسلمین فیلم ساختهای. در حالی که آن فیلم به کارگردانی آنجلینا جولی، فیلمی عمیقا انسانی است که عشق یک سرباز صرب به یک زن بوسنیایی اسیر را به تصویر میکشد. در فیلم «خاکستر سبز» هم ابراهیم حاتمیکیا عشق یک مرد ایرانی را به یک زن بوسنیایی نشان میدهد.
باری، تندروهای محترم در سال 1390 آنجلینا جولی را بابت فیلمش به مسلمانستیزی متهم کردند ولی آنجلینا جولی پس از شروع جنگ غزه در اکتبر 2023، جزو اولین ستارههای دنیا هنر بود که کشتار مردم غزه را محکوم کرد اما احمدینژاد، که تمام هستیِ سیاسیاش را مدیون حمایتهای گلوگشاد اصولگرایان است، هنوز لام تا کام علیه جنایات اسرائیل در غزه سخنی نگفته است.
در دو سال گذشته، یعنی پس از عملیات 7 اکتبر، اوضاع غزه روز به روز وخیمتر شده و به همین دلیل رسانههای اصولگرا از موضعگیری ستارههایی نظیر ناتالی پورتمن و آنجلینا جولی، یعین از هر صدای رسایی به نفع مردم غزه استقبال میکنند. ولی واقعیت این است که در منظومۀ فکری اصولگرایان وطنی، افرادی نظیر آنجلینا جولی و ناتالی پورتمن مصداق "مفسد فی الارض" هستند. یعنی اگر تندروهای "هموطن" ما بسط ید پیدا کنند، تا وقتی که جهان را نه فقط از اسرائیل که از لوث وجود آنجلینا جولیها و ناتالی پورتمنها نیز پاک نکنند، آرام نمیگیرند!
اخیرا یک مقام ارشد سیاسی حماس (خلیل الحیه) به آسوشیتدپرس گفت که این گروه حاضر است با یک آتشبس پنج ساله یا بیشتر با اسرائیل موافقت کند و در صورت ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی، سلاحهای خود را روی زمین گذاشته و به یک حزب سیاسی تبدیل خواهد شد. ولی حتی همین موضعگیری هم مورد تایید تندروهای وطنی ما نیست؛ چراکه اساسا چیزی تحت عنوان "بازیگر اسرائیلی" نباید وجود داشته باشد؛ حتی اگر ناتالی پورتمن، بانوی باوجدان و آزادهای باشد!