به گزارش رکنا، در اصل یکصد و هفتاد و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که "به منظور تأمین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی " شورای عالی امنیت ملی " به ریاست رئیس جمهور، با وظایف زیر تشکیل می گردد.
۱ - تعیین سیاستهای دفاعی - امنیتی کشور در محدوده سیاستهای کلی تعیین شده از طرف مقام رهبری.
۲ - هماهنگ نمودن فعالیت های سیاسی، اطلاعاتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در ارتباط با تدابیر کلی دفاعی - امنیتی.
۳ - بهره گیری از امکانات مادی و معنوی کشور برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی. اعضاءی شورا عبارتند از: - رؤسای قوای سه گانه - رئیس ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح - مسئول امور برنامه و بودجه - دو نماینده به انتخاب مقام رهبری - وزرای امور خارجه، کشور، اطلاعات - حسب مورد وزیر مربوط و عالیترین مقام ارتش و سپاه.
شورای عالی امنیت ملی به تناسب وظایف خود شوراهای فرعی از قبیل شورای دفاع و شورای امنیت کشور تشکیل میدهد. ریاست هر یک از شوراهای فرعی با رئیس جمهور یا یکی از اعضاءی شورای عالی است که از طرف رئیس جمهور تعیین می شود. حدود اختیارات و وظایف شوراهای فرعی را قانون معین می کند و تشکیلات آنها به تصویب شورای عالی می رسد. مصوبات شورای عالی امنیت ملی پس از تأیید مقام رهبری قابل اجراست.
گفتنی است اصل یکصد و هفتاد و ششم به موجب اصلاحاتی که در سال ۱۳۶۸ نسبت به قانون اساسی صورت گرفته، به این قانون الحاق شده است.
مهمترین سمت ثابت شورای عالی امنیت ملی مسئولیت دبیرخانه آن است که با انتخاب مستقیم رئیس جمهور تعیین میشود. دبیر شورا، مسئولیت اداره دبیرخانه و نظارت بر اجرای صحیح تصمیمات و مصوبات شورا و امور اداری و اجرایی شورا را بر عهده دارد.
در ادامه به معرفی همه دبیران شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا کنون می پردازیم:
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی
حجت الاسلام روحانی
حسن روحانی در سال ۱۳۲۷، در سُرخه، از بخشهای مرکزی شهرستان سمنان متولد شد.
دکتری (Ph.D) حقوق اساسی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو، فوق لیسانس حقوق عمومی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو، لیسانس حقوق قضائی از دانشگاه تهران؛ وکیل پایه یک دادگستری (کانون وکلای دادگستری مرکز)، استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک، از جمله تحصیلات علمی او محسوب میشود.
نمایندگی دوره اول تا پنجم مجلس شورای اسلامی، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین نمایندگی دورههای سوم، چهارم و پنجم مجلس خبرگان و دبیری شورای عالی امنیت ملی، بخشی از مسئولیتهای او در تاریخ ۳۸ ساله انقلاب است.
وی در ۲۵ خرداد ۹۲ با ۱۸۶۱۳۳۲۹ رای رئیس جمهور منتخب مردم شد. حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی ۱۲ مرداد سال ۱۳۹۲ رأی ملت ایران را در انتخاب حجتالاسلام حسن روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تنفیذ کردند.
علی لاریجانی
علی لاریحانی
علی لاریجانی، متولد ۱۳۳۶ هجری شمسی است.
او دانشآموخته دانشگاه صنعتی شریف در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته کاربرد کامپیوتر در ریاضی و دانشآموخته در مقطع دکتری در رشته فلسفه غرب است.
قائم مقامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۱۳۷۰ تا بهمن ۱۳۷۲، ریاست سازمان صداوسیما از ۱۳۷۳ تا خرداد ۱۳۸۳ و دبیری شورای عالی امنیت ملی از ۲۴ مرداد ۱۳۸۴ تا ۲۸ مهر ۱۳۸۶ را در کارنامه خود داشته است؛ لاریجانی همچنین علاوه بر ریاست مجالس هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی، هم اکنون نیز رئیس مجلس دهم است.
سعید جلیلی
سعید جلیلی
سعید جلیلی 52ساله متولد سال ۱۳۴۴ در شهر مشهد است. او دانش آموخته دانشگاه امام صادق (ع) در مقطع دکتری علوم سیاسی و از پرسنل باسابقه وزارت امورخارجه است.
پایان نامه مقطع دکتری جلیلی در خصوص سیاست خارجی اسلامی به صورت کتاب منتشر شده و در کشور لبنان نیز به زبان عربی ترجمه و انتشار یافته است.
جلیلی در زمان جنگ تحمیلی به عنوان نیروی بسیجی بارها در جبهههای جنگ حضور یافت و از ناحیه پا مجروح گردید.
علی شمخانی
شمخانی
علی شمخانی در سال ۱۳۳۴ در شهر اهواز دیده به جهان گشود؛ وی علاوه بر طی دوره دانشکدههای عالی فرماندهی و ستاد (دافوس) و استراتژیک نظامی دارای دانشنامه مهندسی از دانشگاه چمران اهواز و مدرک کارشناسی ارشد مدیریت میباشد؛ شمخانی مؤلف نخستین دکترین استراتژی دریایی جمهوری اسلامی ایران و همچنین دکترین تطبیق استراتژی آمریکا و شوروی سابق میباشد.
شمخانی اولین وزیر ایرانی است که به دلیل نقش برجستهای که در طراحی و اجرای سیاست تنشزدائی و توسعه روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عهده داشت، بالاترین نشان دولتی (مدال عبدالعزیز) را از پادشاه عربستان سعودی دریافت کرد.
فرماندهی سپاه خوزستان در هشت سال دفاع مقدس، انتقال به نیروی دریایی ارتش با دریافت درجه دریاداری (سرتیپی) و انتصاب به فرماندهی آن با حکم فرمانده کل قوا، فرماندهی نیروی دریایی سپاه به طور همزمان با فرماندهی نیروی دریایی ارتش با حکم فرمانده کل قوا.
وزیر دفاع دولت اصلاحات، دریافت درجه دریابانی (سرلشکری) از سوی فرمانده کل قوا در سال ۱۳۷۸، ریاست مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح و عضویت در شورای راهبردی روابط خارجی ایران، برخی از سوابق و مسئولیتهای اجرایی امیر دریابان شمخانی محسوب میشوند.
علی اکبر احمدیان
دریادار علی اکبر احمدیان در سال ۱۳۴۰ در شهرستان «شهر بابک» استان کرمان متولد شد. احمدیان در سال ۱۳۶۴ و با صدور حکم تاریخی امام (ره) مبنی بر تشکیل نیروهای سه گانه سپاه به ریاست ستاد نیروی دریایی سپاه منصوب شد. وی از جمله کسانی بود که در ایده ایجاد یک نیروی دریایی جدید و «عملیات دریایی مقابله به مثل» نقش اساسی ایفا کرد.
فعالیت های نظامی پس از دوران دفاع مقدس
احمدیان پس از پایان جنگ تحمیلی به سمت جانشین فرماندهی نیروی دریایی سپاه منصوب شد و به تئوریزه کردن تجارب بزرگ دریایی دفاع مقدس خصوصاً مقابله با ناوگان متجاوز آمریکا همت گماشت. او از جمله معماران اصلی نیروی دریایی جدید و بدیع سپاه که بر مبنای ایدههای انقلاب شکل گرفته و از اولین نظریهپردازان ایده دفاع نامتقارن بود.
چندی بعد باتوجه به سوابق ارزندهی احمدیان، وی از سوی فرماندهی کل قوا به سمت فرمانده نیروی دریایی سپاه منصوب شد. احمدیان در این مسئولیت فرصت یافت تا ایده دفاع نامتقارن که در نیروی دریایی آغاز شده بود را به اوج رسانده و ظرفیتهای اساسیای را برای مقابله با تهدیدات قدرتهای بزرگ در نیروی دریایی سپاه پایه گذاری کند.
حضور مستمر احمدیان در نیروی دریایی سپاه از پایینترین سطح تا عالیترین مدارج و نقش محوری در طراحی شکلگیری، گسترش، تجهیز و انتظام آموزشی و تخصصی این نیرو در کنار تبحر وی در موضوعات تخصصی این نیرو و اشرافاش در موضوعاتی همچون شناوری و موشکی، بهینه سازی سیستم دفاعی نیروهای مسلح در عرصه دریا، نقش ماندگاری از وی در تاریخ دریایی کشور به یادگار گذاشته است.
ریاست ستاد مشترک سپاه
احمدیان از سال ۱۳۷۹ به عنوان رئیس ستاد مشترک سپاه از سوی حضرت آیت الله خامنهای منصوب شد. حضور وی در این مقطع تحول عظیمی در ساختار اداری و توانایی سازمانی سپاه در ابعاد مختلف به وجود آورد؛ به گونهای که بارها از سوی رهبر انقلاب مورد تشویق قرار گرفت. احمدیان در مسئولیت ستاد مشترک سپاه علاوه بر تلاش برای تعمیم رویکرد نامتقارن تجربه شده در نیروی دریایی به کل سپاه، طرح عظیم تحول سازمانی سپاه را تهیه و پس از تصویب فرمانده کل قوا، زمینه اجرایی کردن آن را فراهم کرد. او در اجرای این طرح، اهتمام فراوانی نمود به طوری که پس از گذشت ۵ سال از مسئولیتاش، سپاه ورود به مرحلهای جدید را تجربه کرد.
همچنین در ادامه تحول بنیادین سپاه به منظور استمرار این پیشرفت و نهادینهسازی آن در بخش آموزش سپاه، سردار احمدیان به مدت نزدیک به دو سال با حفظ سمت، مسئولیت فرماندهی دانشگاه امام حسین (ع) را برعهده گرفت و تحول بنیادین در این دانشگاه را پایهگذاری کرد که در این خصوص نیز مورد تشویق فرماندهی کل قوا قرار گرفت.
ریاست مرکز راهبردی سپاه
احمدیان در ۹ شهریور ۱۳۸۶ توسط رهبر انقلاب به ریاست مرکز راهبردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد.
عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام
وی از ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد.
دبیری شورای عالی امنیت ملی
۰۱ خرداد ۱۴۰۲ احمدیان به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی و جایگزین علی شمخانی شد.