در جریان سفر خارجی مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور به همسایه شرقی، توافق تاریخی تجارت آزاد میان ایران و پاکستان به امضا رسید؛ توافقی راهبردی که فراتر از گسترش مبادلات دوجانبه، به عنوان گامی بلند در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها و تقویت همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای ارزیابی می‌شود.
توافق تجارت آزاد ایران و پاکستان، فراتر از یک قرارداد تجاری، نشانه‌ای از تغییر راهبرد ایران به‌سوی تقویت روابط اقتصادی با همسایگان است. ایران که در سال‌های اخیر با تحریم‌های سنگین اقتصادی مواجه بوده، با تمرکز بر ظرفیت‌های منطقه‌ای و کاهش وابستگی به مسیرهای پرریسک بین‌المللی، به‌دنبال ایجاد شبکه‌ای مستحکم از همکاری‌های اقتصادی است. پاکستان با جمعیت ۲۴۰ میلیونی و اقتصاد روبه‌رشد خود، شریکی کلیدی در این مسیر محسوب می‌شود.
عبدالساده نیسی، دستیار رئیس کل و مدیرکل دفتر شرق آسیا، اقیانوسیه و شبه قاره سازمان توسعه تجارت ایران، در جریان سفر رئیس‌جمهور به پاکستان، از نهایی‌سازی متن اصلی موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و پاکستان و امضای بیانیه مشترک بین وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و وزیر بازرگانی پاکستان خبر داد. این سند، که در حضور سران دو کشور به امضا رسید، نقطه عطفی در روابط تجاری دو همسایه محسوب می‌شود.
نیسی توضیح داد که موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و پاکستان، از سال ۱۳۸۵ به‌عنوان قدیمی‌ترین توافق تجاری ایران اجرایی شد، اما تنها تعداد محدودی از کالاها را شامل می‌شد. پس از ارزیابی مثبت از نتایج این توافق در سال ۱۳۹۵، دو کشور تصمیم گرفتند آن را به موافقت‌نامه تجارت آزاد ارتقا دهند. در دولت چهاردهم، مذاکرات برای نهایی‌سازی متن اصلی این موافقت‌نامه با جدیت دنبال شد و در نهایت، تیم مذاکراتی ایران در ۱۰ مرداد ۱۴۰۴ در اسلام‌آباد متن نهایی را با طرف پاکستانی به سرانجام رساند.
به گفته نیسی، متن اصلی موافقت‌نامه موضوعات کلیدی تجارت آزاد را پوشش می‌دهد، از جمله تسهیل قوانین و مقررات تجاری، اقدامات حفاظتی و ضد قیمت‌شکنی، شفافیت، استانداردها، اقدامات بهداشتی و حل‌وفصل اختلافات. ضمائم این موافقت‌نامه، شامل فهرست کالاها و قواعد مبدا، که حداقل ۸۰ تا ۹۰ درصد کالاهای دارای مبدا دو کشور را دربرمی‌گیرد، همچنان در حال مذاکره است. این ضمائم نقش مهمی در حذف موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای دارند.
نیسی با اشاره به حجم ۵۶ میلیارد دلاری واردات پاکستان از جهان، اظهار داشت که اجرای این موافقت‌نامه می‌تواند حجم تجارت دوجانبه را به حدود ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهد. وی تأکید کرد که نهایی‌سازی ضمائم و اجرای کامل این توافق، شتاب‌دهنده‌ای برای تحول در روابط اقتصادی ایران و پاکستان خواهد بود.
متن موافقت‌نامه تجارت آزاد توسط عبدالساده نیسی از سازمان توسعه تجارت ایران و ماریا کازی، مدیرکل وزارت بازرگانی و مسئول آسیایی تجارت خارجی پاکستان، پاراف شد. این اقدام در حضور سران دو کشور انجام گرفت و نشان‌دهنده تعهد طرفین به تقویت همکاری‌های تجاری است.
امضای این بیانیه مشترک، گام مهمی در راستای حذف موانع تجاری و توسعه روابط اقتصادی بین ایران و پاکستان است. با نهایی‌سازی ضمائم و اجرای کامل این موافقت‌نامه، انتظار می‌رود که تجارت دوجانبه به سطح جدیدی ارتقا یابد و زمینه‌ساز همکاری‌های گسترده‌تر در منطقه شود. سازمان توسعه تجارت ایران با جدیت در حال پیگیری مذاکرات برای تکمیل فهرست کالاها و قواعد مبدا است تا این توافق هرچه سریع‌تر عملیاتی شود.
