یکی از مهمترین کارکردهای این سامانهها، مقابله با سوداگری و شفافسازی گردش سرمایه در حوزه املاک است. ثبت الکترونیکی معاملات، امکان شناسایی الگوهای خرید و فروش مشکوک یا غیرعادی را فراهم میکند و ابزار کارآمدی در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد تا بتوانند با مالیاتستانی هدفمند از سفتهبازی در بازار جلوگیری کنند. علاوه بر آن، کاهش وابستگی به معاملات قولنامهای و دستنوشتهای، باعث کاهش کلاهبرداری و اختلافات حقوقی میان طرفین معامله میشود.
این سامانهها همچنین مزایای متعددی برای مردم دارند. برای مثال، مستأجران و خریداران میتوانند از اصالت ملک، هویت مالک و قیمت واقعی معاملات مطلع شوند و در فضایی امنتر وارد معامله شوند. بهعلاوه، قراردادهایی که بهصورت الکترونیکی ثبت شدهاند، از اعتبار رسمی برخوردارند و در دعاوی احتمالی، مرجع قابل قبولی نزد مراجع قانونی و قضایی خواهند بود. این ویژگی، اعتماد عمومی به فرآیند معاملات ملکی را افزایش میدهد.
افزایش دسترسیپذیری نیز از دیگر مزایای مهم سامانههای الکترونیکی است. مردم در اقصی نقاط کشور، بدون نیاز به مراجعه حضوری یا صرف وقت زیاد، میتوانند قراردادهای خود را در بستر آنلاین تنظیم و ثبت کنند. این مسئله، بهویژه در شرایط بحرانی مانند همهگیری کرونا یا بحرانهای امنیتی، کارآمدی خود را نشان داده و تداوم معاملات را در شرایط دشوار ممکن ساخته است.
در نهایت، گسترش استفاده از سامانههای ثبت قرارداد، به ایجاد یک پایگاه داده ملی از معاملات ملکی منجر خواهد شد که نهتنها برای کنترل بازار مفید است، بلکه میتواند مبنای تصمیمگیریهای کلان در حوزه مسکن، شهرسازی و مالیات قرار گیرد. به شرط بهروزرسانی مداوم، آموزش کاربران و ارتقاء زیرساختهای فنی، این سامانهها میتوانند نقش بنیادینی در اصلاح ساختار سنتی و پرچالش بازار املاک ایفا کنند.
اولین آورده سامانه خودنویس برای مردم؛ حذف هزینه برای ثبت قرارداد است و اخذ کد رهگیری رایگان را شاید بتوان کلیدیترین مزیت سامانه خودنویس دانست.
محمدامیر وصالی کارشناس اقتصادی با اشاره به حذف واسطهها از فرآیند عقد قراردادهای ملکی گفت: حذف واسطهها از فرآیند عقد قرارداد معاملات ملکی یکی از اهداف کلیدی ایجاد سامانه خودنویس است. این سامانه به منظور از بین بردن انحصاری که مشاوران املاک و واسطهها بر معاملات مسکن داشتند، طراحی شده است. با توانمند سازی مردم برای ثبت قراردادهای خود بهصورت مستقیم و بدون نیاز به واسطه، دولت امیدوار است که تعادل بیشتری در بازار مسکن ایجاد کند و شفافیت بالاتری در معاملات مسکن فراهم آورد.
وصالی ادامه داد: سامانه خودنویس بههیچوجه محدود به زمان یا مکان خاصی نیست. در شرایط فعلی کشور که ممکن است با چالشهایی مانند جنگ یا تعطیلی مواجه شویم، مردم میتوانند بهراحتی و بدون هزینه، قراردادهای خود را ثبت کنند. این سامانه به مردم اختیار میدهد تا خود تصمیمگیری کنند و بر اساس نیازهای خود اقدام به امضای قراردادها نمایند، بدون اینکه تحت تأثیر واسطهها قرار گیرند.
وی در ادامه با اشاره تحقق شفافیت در معاملات ملکی به کمک سامانه خودنویس گفت: یکی از ویژگیهای بارز سامانه خودنویس، توانایی افزایش شفافیت در معاملات مسکن است. با ثبت قراردادها بهطور مستقیم توسط خود مردم، امکان نظارت و پیگیری دقیقتر وجود خواهد داشت
وصالی با اشاره به امکان کد فراهم آوردن کد رهگیری رایگان ذیل سامانه خودنویس خاطرنشان کرد: یکی از مزایای اساسی این سامانه اعطای کد رهگیری رایگان به کاربران است، که این موضوع به شفافیت و پیگیری بهتر قراردادها کمک میکند. بنابراین «سامانه خودنویس» نه تنها یک ابزار مدرن برای عقد قرارداد در بازار مسکن است، بلکه راه را برای یک تحول بزرگ در این حوزه هموار میکند. این سامانه به مردم این امکان را میدهد که بدون وابستگی به واسطهها، به طور مستقیم و با هزینههای کمتر به انجام معاملات ملکی بپردازند.
این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: اولین آورده سامانه خودنویس برای مردم؛ حذف هزینه برای ثبت قرارداد است و اخذ کد رهگیری رایگان را شاید بتوان کلیدیترین مزیت سامانه خودنویس دانست؛ در شرایط تعطیلی اخیر نیز مردم توانستند از سامانه خودنویس بهره ببرند و میتوان گفت که سامانه خودنویس مهمترین خدمت وزارت راه و شهرسازی به مردم است. ثبت قراردادها از طریق این سامانه بهصورت رایگان انجام میشود. این بهمعنای کاهش هزینههای اضافی ناشی از پرداخت کمیسیونها به مشاوران املاک است.