هشدار درمورد افزایش تنش‌های آذربایجان و روسیه در خزر

افکار نیوز دوشنبه 20 مرداد 1404 - 12:38
در حالی که اظهارنظرها درباره توافق سران باکو و ایروان در آمریکا ادامه دارد، وبسایت «آز مدیا» جمهوری آذربایجان هشدار داد که «در دریای خزر، تنش‌ها بین روسیه و آذربایجان در حال افزایش است.»

 این رسانه جمهوری آذربایجان معتقد است که تنش‌ها با روسیه «بر سر یک اختلاف دریایی که تا حد زیادی بی‌سابقه است، اما در صورت وقوع می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد، در حال افزایش است.»آز مدیا نوشت: «آذربایجان از دستاوردهای حاکمیتی خود از زمان استقلال در سال ۱۹۹۱ به خود می‌بالد، اما روسیه احساس می‌کند که آذربایجان باید وضعیت تابعه خود را در منطقه نفوذ روسیه بپذیرد.»

به روایت این رسانه، «در بیشتر دوران پس از استقلال، روابط بین دو کشور بده بستانی اما با تنش بوده است. در تمام این مدت، روسیه موقعیت غالب خود را در دریای خزر حفظ کرده و ناوگان خزر خود را با ده ناوچه و رزم‌ناو مدرن، که برخی از آنها مجهز به موشک‌های کروز کالیبر با بُرد ۱۵۰۰ مایل هستند، حفظ کرده است.»

در گزارش آمده است: «آذربایجان با حفظ روابط دوستانه، با هم‌مذهبان خود در جمهوری‌های هم‌مرز روسیه، چچن و داغستان، احساس نزدیکی می‌کند. با این حال، روابط با روس‌ها در شمال تا حدودی پرتنش است. اما روابط بین دو کشور در روز کریسمس ۲۰۲۴، زمانی که پرواز ۸۲۴۳ هواپیمایی آذربایجان هنگام فرود در فرودگاه گروژنی در چچن مورد اصابت موشک ضدهوایی قرار گرفت، به شدت تیره شد.

مقامات روسی از اجازه فرود به هواپیمای آسیب‌دیده خودداری کردند و در عوض مجبور به فرود در آن سوی دریای خزر در آکتائو در قزاقستان شدند. از ۶۷ مسافر و خدمه هواپیما، ۳۸ نفر در این حادثه جان باختند. بعداً مشخص شد که هواپیما با موشک پنتسیر-اس۱ روسی مورد اصابت قرار گرفته است. رئیس‌جمهور پوتین از پذیرش مسئولیت این حادثه یا تسهیل پرداخت غرامت یا تلاش‌های تحقیقاتی خودداری کرد. این اختلاف همچنان حل نشده باقی مانده است.»آز مدیا ادامه داد: «از آن زمان، روابط بین ایران و روسیه، با تحریم‌ها و درگیری‌هایی که هر دو کشور را تحت تأثیر قرار داده است، اهمیت بیشتری یافته است. عبور و مرور دریایی بین دو کشور از طریق آب‌های سرزمینی آذربایجان در دریای خزر عبور می‌کند.»

به نوشته این رسانه، «با وخامت روابط آذربایجان و روسیه، روسیه با قزاقستان در آن سوی دریای خزر نیز دچار اختلاف شده است، اگرچه بخش زیادی از صادرات نفت قزاقستان از طریق روسیه به ترمینال صادرات نفت دریای سیاه در نووروسیسک منتقل می‌شود. توکایف رئیس‌جمهور قزاقستان، از به رسمیت شناختن الحاقات روسیه در اوکراین و گرجستان خودداری کرده و مایل است به تحریم‌های غرب علیه روسیه احترام بگذارد.

او همچنین درخواست اعزام نیروهای قزاق برای جنگ در اوکراین را رد کرده است. از آن زمان، تعطیلی موقت "فنی" خط لوله سی‌پی‌سی قزاقستان به نووروسیسک به نارضایتی روسیه از موضع مستقل قزاقستان نسبت داده شده است. در حالی که آذربایجان و قزاقستان تاکنون متحدان نزدیکی نبوده‌اند، اختلافات مشترک آنها با روسیه آنها را به هم نزدیک‌تر کرده است. آب‌های سرزمینی قزاقستان و آذربایجان در دریای خزر از منظر تئوری مانعی بین آب‌های روسیه در شمال و آب‌های ایران در جنوب ایجاد می‌کنند، اگرچه تاکنون هرگز تهدیدی برای عبور بی‌ضرر وجود نداشته است.»

آز مدیا افزود: «بعنوان نشانه‌ای از وخامت روابط، مطبوعات آذربایجان شروع به اشاره به نام‌های مکان‌های روسی با نام‌های قبل از شوروی خود کرده‌اند. کالینینگراد به کونیگسبرگ بازگشته و ولگا به رودخانه ایتیل بدل شده است. از سمت روسیه، خبرگزاری تاس از نام‌های ارمنی به جای نام‌های آذری در جمهوری ناگورنو-قره‌باغ که اکنون منحل شده است، استفاده می‌کند. اگرچه چنین مسائلی برای خارجی‌ها بی‌اهمیت است، اما واکنش‌های ملی‌گرایانه افراطی را در منطقه ایجاد می‌کند. آذربایجان همچنین از آنچه موج ناعادلانه دستگیری آذری‌های شاغل در روسیه توصیف می‌کند، ناراحت است و با دستگیری گانگسترهای روسی در باکو تلافی کرده است.»

به روایت این رسانه جمهوری آذربایجان، «ناوگان دریای خزر روسیه اخیراً در حال تمرین قابلیت‌های ضدهوایی خود بوده است. در تاریخ 26 ژوئیه، ناوچه کلاس کاراکورت پروژه 22800 تایفون آر‌اِف‌سی موشک‌های پدافند هوایی پنتسیر اِس_اِی را برای رهگیری یک موشک ضد کشتی شلیک کرد و کشتی‌های خواهر، توچا آر‌اِف‌سی و آمور آر‌اِف‌سی به همراه ناوچه کلاس بویان-ام از سیستم‌های توپ ضد هوایی خود به عنوان بخشی از یک سیستم پدافند هوایی شبکه‌ای استفاده کردند.

ناوچه کلاس گپارد سیستم پدافند هوایی نزدیک جدید خود، پالاش را آزمایش کرد. این رزمایش‌های پدافند هوایی روز بعد تکرار شد و در شرایط فعلی می‌تواند توسط آذربایجان و قزاقستان به عنوان تهدیدآمیز تفسیر شود.»در پایان گزارش آمده است: «با توجه به تنش‌های شدید در دریای خزر، حوادث جزئی که شاید ناشی از حملات بیشتر اوکراین باشد، می‌تواند پیامدهای دریایی بزرگی را به دنبال داشته باشد. ترافیک دریایی شمال-جنوب می‌تواند مختل شود، یکی از تنها مسیرهای تجاری که ایران و روسیه می‌توانند بدون ترس از دخالت تحریم‌ها به طور متقابل از آن استفاده کنند.

حمل و نقل نفت خام قزاقستان از طریق دریای خزر از آکتائو به باکو می‌تواند در معرض خطر باشد و منافع کشتیرانی را مختل کند. صدور نفت قزاقستان از طریق خط لوله سی‌پی‌سی به نووروسیسک در دریای سیاه ممکن است دوباره تحت تأثیر قرار گیرد. تولید نفت فراساحلی آذربایجان و قزاقستان می‌تواند محدود شود. طی دهه‌ها تجارت در سراسر دریای خزر با خصومت تهدید نشده است اما این ممکن است تغییر کند.»

 

منبع خبر "افکار نیوز" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.