به گزارش خبرآنلاین، بالا رفتن تعداد جان باختگان فلسطینی بر اثر حملات بی‌پایان اسرائیل به باریکه غزه و محاصره این نقطه از جهان تصاویر هولناکی را ساخته است. پس از آنکه برخی از نهادهای حقوق‌بشری تعارف را کنار گذاشته و اقدامات اسرائیل در غزه را نسل‌کشی یا جنایت جنگی نامیدند و همزمان گروهی از کشورها از جمله فرانسه در واکنش به اقدامات نتانیاهو اعلام کردند که راه‌حل دو کشوری را به رسمیت می‌شناسند، نروژ هم به فکر افتاد تا سرمایه‌گذاری خود را در سرزمین اشغالی مورد تجدیدنظر قرار دهد. اسلو سال گذشته زودتر از دیگر اروپایی‌ها کشور مستقل فلسطینی را به رسمیت شناخت.
هفته گذشته ینس استولتنبرگ، وزیر دارایی نروژ، اعلام کرد در پی وخامت اوضاع انسانی در فلسطین، از بانک مرکزی و شورای اخلاق این کشور خواسته تا سرمایه‌گذاری‌های صندوق ثروت ملی در شرکت‌های اسرائیلی را مجددا بررسی کنند. درخواست استولتنبرگ از این دو نهاد نروژی، با مواردی اخلاقی در هم آمیخت که توجه زیادی را برانگیخت. وزیردارایی این کشور روز چهاردهم مردادماه دلیل خواسته خود را اطمینان از آن دانست که صندوق بازنشستگی دولتی نروژ که اغلب به عنوان صندوق نفت شناخته می‌شود، در شرکت‌هایی که ممکن است در نقض حقوق بین‌الملل نقش داشته باشند، سرمایه‌گذاری نکند.
اما در حقیقت ٖدستور بازبینی تمام سرمایه‌گذاری‌های اسرائیلی پس از آنکه روزنامه «آفتن‌پستن» گزارش داد یکی از سرمایه‌گذاری‌های صندوق، شرکت «بت شمش انجینز»، موتورهای جنگنده‌هایی را که برای حمله به غزه استفاده می‌شوند، سرویس‌دهی می‌کند، صادر شد. این صندوق اولین بار در سال ۲۰۲۳ یک سهم ۱.۳ درصدی در «بت شمش انجینز» خرید و سال گذشته این سهم را به ۲.۱ درصد افزایش داد.
ینس استولتنبرگ وزیر دارایی نروژ، تنها صدا در نروژ نبود که درمورد عدم سرمایه‌گذاری این کشور در اسرائیل حرف زد. قبل‌تر آسموند آکرست وزیر توسعه بین‌المللی نروژ، طی سخنانی هشدار داد که رژیم اسرائیل با نقض حقوق بشر در غزه، الگویی خطرناک برای قوانین بین‌الملل ایجاد کرده که امنیت کل جهان را تهدید می‌کند.
درخواست وزارت دارایی از بانک مرکزی نروژ با سرعت قابل قبولی مورد تایید قرار گرفت. روزنامه اسرائیل هیوم با اعلام این خبر نوشت صندوق سرمایه‌گذاری ملی نروژ از توقف سرمایه‌گذاری‌های خود در اراضی اشغالی به دلیل ادامه جنگ علیه غزه خبر داده است. این روزنامه افزود صندوق سرمایه‌گذاری ملی نروژ اعلام کرده قصد فروش سهام خود در ۱۱ شرکت اسرائیلی را دارد. همچنین رئیس صندوق بازنشستگی نروژ نیز اعلام کرد برای کاهش تعداد شرکت‌های اسرائیلی که در آنها سرمایه‌گذاری کرده‌ایم اقدام می‌کند.
بلومبرگ جزییات مفصل‌تری را درمورد توقف سرمایه‌گذاری نروژی‌ها در اسراییل منتشر کرده است. براساس یک گزارش صندوق ثروت ملی نروژ به ارزش ۱۹۰۰ میلیارد دلار، از ۱۱ شرکت اسرائیلی خارج شده و تمام قراردادهای خود با مدیران خارجی در اسرائیل را در پی اعتراضات عمومی نسبت به سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با جنگ غزه خاتمه می‌دهد. طبق جزییات منتشر شده در بلومبرگ، این صندوق اعلام کرده که تا پایان ماه ژوئن سال جاری سهام حدود ۶۱ شرکت اسرائیلی را در اختیار داشته‌است.
با این حال، جایگاه صندوق ثروت ملی نروژ به‌عنوان بزرگ‌ترین صندوق ثروت ملی جهان، توجه سیاستمداران و فعالان را جلب کرده است. در سال ۲۰۲۲، این صندوق تصمیم گرفت سرمایه‌گذاری‌های خود در روسیه را در واکنش به حمله مسکو به اوکراین مسدود کند و بفروشد. با وجود اینکه صندوق ثروت ملی بخشی از دارایی‌های خود را از اسرائیل خارج کرده، اما به‌نظر می‌رسد دولت کماکان اعتقاد دارد که این میزان تنها بخشی از یک کل بزرگ‌تر است. وزیر دارایی نروژ روز دوشنبه در این خصوص گفت: «انتظار دارم صندوق ثروت ملی اقدامات بیشتری را پس از اعلام امروز درباره سرمایه‌گذاری‌ها در اسرائیل انجام دهد.» او تاکید کرده: «صندوق سرمایه‌گذاری دولتی نباید در شرکت‌هایی که به اشغال کرانه باختری و جنگ در غزه کمک می‌کنند، سرمایه‌گذاری کند.»
طبق یک نظرسنجی اخیر، ۷۸ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که می‌خواهند صندوق شرکت‌هایی را که به حقوق بشر احترام نمی‌گذارند، کنار بگذارد. با این‌حال به‌نظر می‌رسد پای رقابت‌های سیاسی هم وسط باشد. بلومبرگ در گزارشی که ریشه‌های اقدام نروژ را بررسی کرده نوشته است: بحث‌ها پیرامون سرمایه‌گذاری‌های صندوق در اسرائیل در زمانی حساس برای حزب حاکم کارگر رخ می‌دهد، که در نظرسنجی‌ها پیش از انتخابات پارلمانی ماه آینده پیشتاز است. حزب کارگر نسبت به جنگ اسرائیل انتقاد داشته و می‌گوید این جنگ قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند. حزب سبز، یکی از نیروهای کوچک مخالف، خواستار استعفای تانگن، مدیرعامل صندوق، شده و حزب سوسیالیست چپ خواستار بررسی این موضوع شده که دولت درباره این سرمایه‌گذاری‌ها چه می‌دانسته است.
مساله ارتباط با اسراییل در بحبوحه بحرانی انسانی در غزه در کشورهای اروپایی از نروژ تا فرانسه و بریتانیا تبدیل به یکی از موارد مورد بحث و اختلا میان احزاب گوناگون شده است. پیش از این در انگلیس جرمی کوربین سیاستمدار چپ‌گرا و عضو پارلمان این کشور نه تنها از حرب حاکم به طور کلی جدا شد بلکه حزب تازه‌ای تاسیس کرد که چالش‌های پیشبینی‌ناپذیری را برای لندن به ارمغان آورده است.
۳۱۲/۴۲
