به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی گفت: تاکنون در ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار از اراضی بیابانی کشور عملیات بیابانزدایی انجام شده است. وی افزود: در راستای اجرای طرح‌های بیابانزدایی، ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار نهالکاری و جنگل‌کاری شده است که تأثیر چشمگیری در تثبیت خاک و کاهش ریزگرد‌ها داشته.
در حالی که بیابان‌ها حدود ۵۵ درصد از مساحت ایران را پوشش داده‌اند و سالانه یک میلیون هکتار به آنها افزوده می‌شود، تلاش‌ها برای بیابانزدایی و کنترل گرد و غبار، به ویژه با رویکرد آبخیزداری، نتایج امیدبخشی را در برخی مناطق به همراه داشته است.
روایت مردم روستای نجم‌آباد در اطراف کویر اشتهارد، گواه این تأثیرگذاری است. یکی از اهالی می‌گوید: قبلاً تجربه داشتم از اشتهارد به سمت روستای نجم‌آباد که می‌آمدم، بعد از کوه‌ها ریزگرد غلیظی بلند می‌شد. هر روز باید گردگیری می‌کردیم.
اما چند سالی است که با تلاش برای مقابله با بیابان‌زایی، وضعیت تغییر کرده است. به گفته ساکنان: بعد از اینکه درخت‌کاری انجام شد، گرد و غبار کمتر شد. الان خیلی بهتر شده است. این بهبود، مرهون نبرد مستمر با کانون‌های گرد و غبار از طریق کاشت گونه‌های گیاهی مقاوم به کم‌آبی است.
کارشناس بیابان در این خصوص توضیح می‌دهد: ما انواع گونه‌های بیابانی مقاوم به شرایط خشکی و گرمای هوا مانند طاق، آتریپلکس، گز، قره‌داغ و اسکنبیل را می‌کاریم و دو هفته یک بار آبیاری می‌کنیم. اگر این کار را نکنیم، گرد و غبار وارد روستا می‌شود. وی تأکید کرد که کاشت این گونه‌ها ۹۰ درصد در بیابانزدایی مؤثر بوده و بعد از کاشت درختان، حفاظت و نگهداری آنها مهم است تا در بیابانزدایی تأثیر داشته باشند.
کاشت درختان در مناطق بیابانی به منظور بیابانزدایی و کنترل بیابان، جزو اقدامات بیولوژیک آبخیزداری محسوب می‌شود. معاون دفتر حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی در این باره گفت: بیابان‌ها در انتهای حوضه آبخیز قرار دارند که با اقدامات بیولوژیک آبخیزداری در بالادست و مکانیکی تا ۷۰ درصد از بیابان‌زایی جلوگیری می‌کند.
بر اساس مطالعات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مساحت بیابان‌های ایران ۹۰ میلیون هکتار است. این در حالی است که سالانه یک میلیون هکتار به بیابان‌های کشور اضافه می‌شود و تنها ۳۰۰ هزار هکتار بیابانزدایی در سال انجام می‌گیرد.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان، بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی و مدیریت نادرست منابع آب را عامل اصلی بیابانی شدن دانست. او هشدار داد: وضعیت اقلیمی تغییر کرده، بارش حدی داریم، بهره‌برداری بیش از حد از منابع داریم که عامل اصلی بیابانی شدن است. اگر منابع آب را مدیریت نکنیم، دچار مشکل می‌شویم. الان خیلی از کانون‌هایی که داریم، ناشی از این است که مدیریت منابع آب نداشتیم.
وی در پایان تأکید کرد: “بق برنامه هفتم، باید سالانه در ۲۰ درصد از کانون‌های بحرانی بیابانزدایی شود. اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری نقش مهمی در تسریع اقدامات بیابانزدایی دارد.
