به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل از اسب بخار، لاستیک‌های خودرو، به‌عنوان تنها نقطه تماس با جاده، نقش حیاتی در ایمنی، مصرف سوخت و راحتی رانندگی ایفا می‌کنند. در ایران، با توجه به افزایش چشمگیر قیمت تایرها و شرایط نامناسب برخی جاده‌ها، نگهداری صحیح از لاستیک‌ها بیش از پیش اهمیت یافته است.
کارشناسان خودرو معتقدند که با رعایت چند اصل ساده در نگهداری، رانندگان می‌توانند عمر لاستیک‌های خود را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند، هزینه‌های نگهداری را کاهش دهند و ایمنی رانندگی را بهبود بخشند.
چرا نگهداری لاستیک‌ها اهمیت دارد؟
لاستیک‌های خودرو به‌طور متوسط بین ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر عمر می‌کنند، اما این عدد به عوامل متعددی مانند نوع رانندگی، شرایط جاده و نحوه نگهداری بستگی دارد. طبق گزارش انجمن مهندسان خودرو (SAE)، لاستیک‌هایی که به‌درستی نگهداری نمی‌شوند، می‌توانند تا ۳۰ درصد زودتر از حد انتظار فرسوده شوند، که این موضوع نه‌تنها هزینه‌های تعویض را افزایش می‌دهد، بلکه خطراتی مانند ترکیدگی تایر یا کاهش کنترل خودرو در جاده را به دنبال دارد. در ایران، عواملی مانند گرمای شدید، جاده‌های ناهموار و ترافیک سنگین شهری، سایش لاستیک‌ها را تسریع می‌کنند.
راهکارهای عملی برای افزایش عمر لاستیک‌ها
فشار باد مناسب، مهم‌ترین عامل در افزایش عمر لاستیک است. فشار کم باعث افزایش اصطکاک و سایش ناهموار می‌شود، در حالی که فشار زیاد، مرکز تایر را فرسوده می‌کند و خطر ترکیدگی را افزایش می‌دهد. طبق استانداردهای جهانی، فشار باد باید هر ماه یا هر هزار کیلومتر بررسی شود. برای خودروهای رایج در ایران فشار باد توصیه‌شده (معمولاً ۳۰ تا ۳۵ psi) روی برچسب درب راننده یا دفترچه راهنمای خودرو درج شده است. به گفته کارشناسان، تنظیم نادرست فشار باد می‌تواند مصرف سوخت را تا ۵ درصد افزایش دهد و عمر تایر را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.
بالانس نبودن چرخ‌ها یا تنظیم نادرست زوایای چرخ (Wheel Alignment) باعث سایش نامتوازن لاستیک‌ها می‌شود. به عنوان مثال، اگر زاویه تو (Toe) یا کمبر (Camber) درست نباشد، یک سمت تایر سریع‌تر فرسوده می‌شود. در ایران، جاده‌های ناهموار و چاله‌ها این مشکل را تشدید می‌کنند. کارشناسان توصیه می‌کنند بالانس چرخ‌ها هر ۱۰,۰۰۰ کیلومتر و تنظیم زوایای چرخ هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر یا پس از برخورد شدید با موانع بررسی شود.
برای اطمینان از سایش یکنواخت، لاستیک‌ها باید هر ۸,۰۰۰ تا ۱۲,۰۰۰ کیلومتر جابه‌جا شوند. این کار به‌ویژه برای خودروهای دیفرانسیل جلو که فشار بیشتری روی تایرهای جلو وارد می‌شود، اهمیت دارد. الگوی چرخش معمولاً به‌صورت ضربدری (جلو به عقب و برعکس) است. این اقدام می‌تواند عمر لاستیک‌ها را تا ۱۵ درصد افزایش دهد.
انتخاب تایر مناسب با توجه به نوع خودرو و شرایط رانندگی، تأثیر زیادی بر عمر آن دارد. برای مثال، تایرهای با شاخص سرعت و بار مناسب و طراحی آج متناسب با جاده‌های آسفالتی یا خاکی ایران، عملکرد بهتری دارند.
شتاب‌گیری ناگهانی، ترمزهای شدید و رانندگی با سرعت بالا در پیچ‌ها، سایش لاستیک‌ها را تسریع می‌کند. در ایران، رانندگی در ترافیک‌های سنگین نیز می‌تواند به تایرها فشار وارد کند. رانندگی آرام و با سرعت ثابت می‌تواند عمر لاستیک‌ها را تا ۱۰ درصد افزایش دهد و مصرف سوخت را کاهش دهد.
عمق آج تایر باید حداقل ۱.۶ میلی‌متر باشد تا ایمنی تضمین شود. بسیاری از تایرها دارای نشانگر سایش (TWI) هستند که هنگام فرسودگی آج ظاهر می‌شود. رانندگان باید به‌طور منظم تایرها را از نظر بریدگی، پارگی، یا ترک‌خوردگی بررسی کنند، به‌ویژه پس از رانندگی در جاده‌های ناهموار ایران. تعویض به‌موقع تایرهای فرسوده از حوادث خطرناک مانند ترکیدگی جلوگیری می‌کند.
لاستیک‌های یدکی یا تایرهای فصلی باید در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. گرمای شدید ایران می‌تواند باعث ترک‌خوردگی لاستیک‌ها شود. همچنین، استفاده از تایرهای قدیمی (بیش از ۵ سال از تاریخ تولید) حتی اگر استفاده نشده باشند، به دلیل کاهش خاصیت الاستیسیته، خطرناک است.
چالش‌های نگهداری تایر در ایران
شرایط خاص ایران، مانند گرمای تابستان (تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد در برخی مناطق)، جاده‌های ناهموار و کیفیت پایین برخی تایرهای موجود در بازار، نگهداری لاستیک‌ها را دشوارتر می‌کند. به گفته برخی کارشناسان خودرو، بسیاری از رانندگان ایرانی به دلیل هزینه‌های بالا، تایرهای فرسوده را تا حد خطرناک استفاده می‌کنند یا تایرهای ارزان و غیراستاندارد می‌خرند که این موضوع ایمنی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، کمبود دستگاه‌های پیشرفته برای بالانس و تنظیم زوایای چرخ در برخی شهرها، رانندگان را با مشکل مواجه کرده است.
در پایان می‌توان گفت که لاستیک‌های خودرو، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی و عملکرد، نیازمند توجه ویژه‌ای در نگهداری هستند. با اقداماتی مانند تنظیم فشار باد، بالانس و تنظیم زوایای چرخ، تعویض دوره‌ای تایرها و انتخاب تایر مناسب، رانندگان می‌توانند عمر لاستیک‌ها را تا ۳۰ درصد افزایش دهند و از هزینه‌های گزاف تعویض زودهنگام جلوگیری کنند.
۲۲۷۳۲۲
