به گزارش همشهری آنلاین؛ جریان موسوم به اصلاح طلبی که بعضاً با عنوان «تجدیدنظرطلب» نیز شناخته میشود، در حوزه سیاست خارجی مدعی عملگرایی و کنش معطوف به نتیجه است. این جریان با نفی گرایش‌های اعتقادی و اصولی تصریح می‌دارد که آنچه باید سمت و سوی سیاست خارجی را تعیین کند، منافع ملی و اصل هزینه-فایده است. این ادعاهای زیبا و فریبنده در عمل اما شکل و صورت دیگری می‌یابند.
تحولات ماه های اخیر در منطقه غرب آسیا به ویژه سقوط دولت اسد و تجاوز صهیونیست ها به کشورمان که دستمایه حمله تنی چند از فعالین تجدیدنظرطلب به سیاست خارجی نظام شد، عملاً نشان داد مدعیان اصلاح طلبی نه تنها در سیاست خارجی ذهنی عملگرا ندارند بلکه کاملاً ذاتگرایانه به تحولات بین الملل مینگرند.
از اخرین مورد یعنی تجاوز صهیونیست‌ها آغاز میکنیم. جنگ تحمیلی دوازده روزه موجب گشت تا سیاست خارجی نظام در قبال تهدیدات خارجی طی خاصه یک‌دهه اخیر مورد طعن و لعن مدعیان قرار بگیرد.
چون جنگ شد، پس «نه جنگ؛ نه مذاکره» اشتباه بود!
مشخصاً گزاره «نه جنگ میشود؛ نه مذاکره میکنیم» که رهبر معظم انقلاب اسلامی آن را در سال ۱۳۹۷ برای نحوه مواجهه با تهدیدات آمریکا پس از خروج غیرقانونی واشنگتن از برجام مطرح فرمودند، طی هفته‌های اخیر توسط جریان مدعی اصلاح طلبی مورد سوء تعبیر قرار گرفته است.
مدعیان بر این باورند جنگ تحمیلی اخیر به معنای زیر سوال رفتن گزاره فوق‌الذکر بود و در عمل ثابت کرد، نظام نتوانست جلوی جنگ را بگیرد. در همین باره «محسن هاشمی» فعال اصلاح طلب چندی پیش در اظهاراتی مدعی شد: «حتی رهبری هم فکر نمی‌کردند، جنگ شود و گفتند: مذاکره نمی‌کنیم، جنگ هم نمی‌شود».
این موضع با واکنش «مهدی فضائلی» عضو دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای مواجه شد. فضائلی تصریح کرد: «سخن رهبر انقلاب مبنی بر اینکه نه‌جنگ میشود و نه مذاکره میکنیم، مربوط به حدود هفت سال پیش یعنی سال ۹۷ است؛ و همه دیدند محقق شد. و اتفاقا معظم‌له در نماز عیدفطر امسال ضمن تصریح به احتمال شرارت دشمن تهدید کردند: قطعاً ضربه متقابل محکمی خواهند خورد. و این هم محقق شد».
به بیان دیگر، وقوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه باعث شد تا مدعیان اصلاح طلبی سیاست راهبردی «نه جنگ، نه مذاکره» که در برهه سال ۹۷ موفق شد جلوی جنگ را بگیرد، زیر سوال ببرند. این زیر سوال بردن آشکارا گواهی میدهد که جریان موسوم به اصلاحات برخلاف ادعای همیشگی خود که سیاست خارجی را محل تامین منافع ملی بر اساس مقتضیات زمانی و مکانی می بیند و میداند، تا چه حد دچار دگماتیسم است و سیاست را نه امکان و ابزاری برای تامین منافع بلکه دارای ذاتی ثابت و بدون انعطاف برمیشمرد.
این درحالیست که گزاره راهبردی «نه جنگ، نه مذاکره» مانند سایر گزاره های مطرح توسط رهبری انقلاب، جنبه زمانی و مکانی خاص خود را دارد و دارای ابعاد و آثار مقتضی برای یک برهه تاریخی خاص است که نمیتوان برای آن شمولیت فرازمانی و فرامکانی قائل شد.
چون اسد سقوط کرد، پس حضور ما در سوریه اشتباه بود!
دگماتیسم مدعیان اصلاح طلبی علاوه بر حمله به گزاره مذکور، شامل حمله به نوع سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال توسعه و فراگیری داعش در عراق و به ویژه در سوریه نیز میشود. به خیال خام مدعیان، سقوط دولت اسد، خود دلیل آشکاری بر راهبرد اشتباه نظام در حضور یافتنش در سوریه برای مقابله با داعش و دورداشتن این وحوش از مرزهای ایران بود. به زعم اینان، اساساً یکی از دلایل سقوط اسد، جمهوری اسلامی ایران بود که بدون هیچ توجیهی، در سوریه حضور مستشاری و نظامی پیدا کرد و جز هزینه برای ملت سوریه و پیش از آن برای ملت ایران، سرآخر طرفی نبست.
این ادعا در حالیست که حضور ایران در سوریه برای مقابله با تروریست های تکفیری و دورداشتن آنها از مرزهای ملی کشورمان انجام شد و در عمل نیز با تثبیت اسد در قدرت، با موفقیت سرانجام رسید. با وجود این موفقیت بزرگ که با بذل خون صدها «شهید مدافع حرم» حاصل شد، چگونه میتوان سقوط اسد را که خود معلول مولفه های بسیار بود را دلیلی بر اشتباه بودن حضور ایران در سوریه پنداست؛ جز اینکه برای سیاست، ذات ثابت و غیرمنعطف دید و نفهمید که هر زمان به فراخور شرایط، فرمان سیاست را باید به سمتی که مطلوب را تامین میکند، چرخاند؟
۵۰۰ نفر کجا؛ بیش از ۱۰۰۰ نفر کجا
از سوی دیگر این نکته نباید از نظر دور نگاه داشته شود که در تمام دوران حضور ایران در سوریه برای مقابله با داعش که به حفظ ساختار قدرت در این کشور نیز انجامید، مجموع شهدای مدافع حرم به ۵۰۰ نفر نرسید، در حالیکه در جریان تجاوز ۱۲ روزه دشمن صهیونی به ایران، بیش از ۱۰۰۰ نفر از ایرانیان شهید شدند. همین اعداد و ارقام به ظاهر ساده نشان میدهند که راهبرد مقابله با دشمن در ورای مرزهای ملی(در قالب مفهومی به نام محور مقاومت) تا چه اندازه بسیار زیاد، عقلانی بود و تا چه اندازه نتیجه آن به نفع مردم ایران تمام شد.
با وجود این بدیهیات، متاسفانه جریان مدعی اصلاح طلبی و روشنفکری در ایران بعضاً به علت زاویه با ساختار دینی نظام، چشمش را به آسانی روی دستاوردها می بندد و با اختلاط در بحث و تحلیل، هزینه را فایده و فایده را هزینه جلوه میدهد.
