این موضوع پس از آن پررنگتر شد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، انتقادات شدیدی را علیه مدیرعامل اینتل مطرح کرد. او بارها مدیریت این شرکت را ناکارآمد توصیف کرده و مدعی شد که عملکرد ضعیف اینتل میتواند توان رقابتی ایالات متحده در صنعت نیمههادیها را تضعیف کند. این فشارها باعث شد گمانهزنیها درباره دخالت مستقیم دولت در مدیریت و مالکیت این شرکت افزایش یابد.
طبق گزارش های اخیر، مقامات دولتی بهطور جدی سناریوی خرید بخشی از سهام اینتل را بررسی میکنند تا از این طریق کنترل بیشتری بر مسیر توسعه فناوری و تولید تراشههای استراتژیک داشته باشند. چنین اقدامی میتواند به دولت اجازه دهد در تصمیمگیریهای کلان این شرکت اثرگذار باشد و مانع از افت جایگاه آمریکا در رقابت جهانی با کشورهایی نظیر چین شود.
با این حال، ایده خرید سهام اینتل با واکنشهای متفاوتی مواجه شده است. برخی کارشناسان آن را اقدامی ضروری برای حمایت از امنیت ملی و تثبیت موقعیت آمریکا در حوزه فناوری میدانند، در حالی که گروهی دیگر نسبت به پیامدهای مداخله دولت در بازار آزاد هشدار میدهند. به اعتقاد این منتقدان، ورود مستقیم دولت به مالکیت شرکتهای بزرگ خصوصی میتواند تعادل بازار سرمایه را بر هم بزند و در بلندمدت پیامدهای منفی برای نوآوری و رقابت به همراه داشته باشد.
گفته میشود ترامپ و مدیرعامل اینتل، لیپ-بو تان، روز دوشنبه در کاخ سفید دیدار کرده و درباره این موضوع گفتوگو کردهاند، اما هنوز جزئیات یا چارچوب مشخصی برای این توافق احتمالی تعیین نشده است. اینتل این موضوع را شایعه خوانده است.
این خبر پس از آن منتشر شد که ترامپ هفته گذشته خواستار استعفای فوری تان شد. این درخواست ظاهرا پس از نامه سناتور جمهوریخواه تام کاتن به اینتل مطرح شد؛ نامهای که در آن کاتن، تان را به داشتن روابط نگرانکننده با حزب کمونیست چین متهم کرده بود.
او مدعی شد تان کنترل دهها شرکت چینی را در اختیار دارد و در صدها شرکت مرتبط با تولیدات پیشرفته و تراشههای چین سهامدار است که برخی از آنها با ارتش چین همکاری دارند.
کاتن همچنین یادآوری کرد که تان پیش از پیوستن به اینتل، مدیرعامل شرکت کادنس دیزاین سیستمز بوده که اخیرا به فروش غیرقانونی محصولات خود به یک دانشگاه نظامی چین و انتقال فناوری به یک شرکت نیمههادی وابسته به آن بدون دریافت مجوز، اعتراف کرده است.
او از اینتل خواسته تا ۱۵ اوت توضیح دهد آیا پیش از استخدام تان، این سوابق را در نظر گرفته و با الزامات امنیت ملی آمریکا تطبیق داده است یا خیر، بهویژه با توجه به دریافت ۸ میلیارد دلار کمک از قانون CHIPS.
تان اما گفته اطلاعات زیادی درباره سوابقش به شکل نادرست منتشر شده است. او متولد مالزی و شهروند آمریکا از ۴۰ سال پیش است و تحصیلات تکمیلی مهندسی هستهای را در دانشگاه MIT گذرانده است. برخی تحلیلگران معتقدند سرمایهگذاریهای او در چین مشابه بسیاری از مدیران برجسته آمریکایی است که روابط تجاری گستردهای با چین دارند.
در همین حال، ارزش بازار اینتل از ۲۸۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۰۴ میلیارد دلار سقوط کرده و ۲۰۲۴ نخستین سال زیانده این شرکت از ۱۹۸۶ بوده است. پس از بازنشستگی پت گلسینگر، حالا تان وظیفه دارد اوضاع شرکت را سر و سامان دهد و ممکن است به همین دلیل به سرمایهگذاری دولت آمریکا روی اینتل تمایل نشان دهد.
برخی ناظران این مذاکرات را مشابه تلاش دولت ترامپ برای تحت کنترل گرفتن تیکتاک میدانند. در هر صورت، چنین توافقی میتواند دخالت دولت در صنعت تراشه آمریکا را عمیقتر کند؛ صنعتی که از نظر امنیت ملی بسیار حیاتی است.
با این حال، انتقادهای تام کاتن از تان در کشورهای مالزی و سنگاپور واکنش منفی داشته و برخی آن را نژادپرستانه دانستهاند. فشارها حتی باعث شده در شبکههای اجتماعی پیشنهادهایی برای استعفای تان و همکاری با شرکتهای چینی مطرح شود.
ترامپ اخیرا پس از دیدار با تان، او را فردی با داستان زندگی شگفتانگیز توصیف کرده و گفته این همکاری میتواند به ساخت مجتمع تراشه ۲۸ میلیارد دلاری اینتل در اوهایو کمک کند، هرچند این پروژه پنج سال از برنامه عقب افتاده است.
از سوی دیگر، منتقدان میگویند حملات ترامپ به اینتل بخشی از رویارویی او با جو بایدن است، زیرا اینتل بزرگترین دریافتکننده بودجه قانون CHIPS بوده و این قانون یکی از مهمترین طرحهای بایدن محسوب میشود.
در همین فضا، نماینده دموکرات راجا کریشنامورتی از سیاست صادرات تراشه ترامپ به چین انتقاد کرده و آن را خطری برای امنیت ملی آمریکا دانسته است. او خواستار شفافسازی کامل درباره توافقهای اخیر دولت با شرکتهایی مثل انویدیا و AMD شده است.