در شرایطی که اینترنت کند، مختل و محدود کشور در دنیا از نظر کیفیت رتبه چهارم از آخر را دارد و با فیلترینگ و قطع برق عملا اینترنتی برای کاربران ایرانی نمانده است، این اظهارات با انتقادات جدی مردم و فعالان مواجه شده است. البته روز گذشته روابط عمومی این اپراتور اعلام کرد که از صحبت‌های مدیرعامل اشتباه برداشت شده است.
اینترنت کشورمان به دلیل فیلترینگ و سیاست‌های محدودکننده هر بار بیشتر از قبل به قعر جدول کیفیت و سرعت می‌‌رود؛ تا جایی که بر اساس گزارش پنجم انجمن تجارت الکترونیک تجربه کاربران ایرانی اینترنت همچنان با سه گزاره کند (۸۴ از ۱۰۰)، پراختلال (۹۲ از ۱۰۰) و محدود (۹۹ از ۱۰۰) توصیف می‌شود که براساس رده‌بندی میانگین سه شاخص در رتبه ۹۷ از ۱۰۰ کیفیت اینترنت قرار گرفته است. در این وضعیت مسوولان به فکر رفع یکباره و کامل فیلترینگ نیستند و ظاهرا با اپراتورها هم برخورد مناسبی نمی‌کنند. به این دلیل که کاربران را به نوعی تهدید می‌کنند که همین اینترنت بی‌کیفیت و محدود را گران می‌کنند.
علیرضا رفیعی، مدیرعامل ایرانسل در نشست خبری اخیر خود هشدار داده است که اگر تعرفه اینترنت اصلاح نشود، باید منتظر این وضعیت باشیم تا روزی چند ساعت اینترنت کشور قطع شود. او همچنین با اشاره به وضعیت بد کیفیت اینترنت کشور مطرح کرده که کیفیت اینترنت رابطه مستقیمی با تعرفه‌ها دارد. به گفته او چند سال است که تعرفه خدمات اینترنت تغییر نکرده، اما هزینه‌های اپراتورها به شدت افزایش یافته است. به‌طور مثال، هزینه‌برق در سه سال اخیر چند برابر شده و تجهیزات نیز مبتنی بر ارز هستند که تنها از پارسال تا امسال حدود ۴۰ درصد افزایش داشته‌اند.
این اظهارات با انتقادات جدی کاربران ایرانی و کنشگران اینترنت مواجه شده است. به این دلیل که تجربه ایرانی‌ها از اینترنت تحت‌تاثیر تداوم سال‌ها فیلترینگ با مشکلاتی مانند قطعی‌های مکرر و محدودیت در دسترسی به برخی سرویس‌ها عجین بوده است. همچنین به خاطر فیلترینگ، تحریم‌ها و کمبود زیرساخت‌ها فیبر نوری هم با اینکه پوشش داده شده، اما هنوز گستردگی ندارد و بیشتر کاربران ایرانی روی DSL یا اینترنت موبایل ۴G متکی هستند. از سوی دیگر، پروژه‌های توسعه ۵G در مراحل اولیه‌اند و به صورت تجاری هنوز راه‌اندازی نشده‌اند. هر چند تعداد دقیق مشترکین این فناوری در کشور به‌صورت رسمی اعلام نشده، اما بنابر اظهاراتی که صحت‌سنجی نشده، ادعا شده است حدود ۱۰میلیون کاربر در ایران امکان استفاده از ۵G را دارند، اما تعداد کاربران فعال ۵G حدود یک‌میلیون نفر است.
حتی عباسی آرند، مدیرعامل سابق ایرانسل در مهر ماه سال گذشته اعلام کرد که در شبکه این اپراتور بیش از ۸میلیون مشترک وجود دارد که تلفن همراه با قابلیت استفاده از ۵G دارند؛ اما فقط برای حدود یک‌میلیون از این گوشی‌ها این امکان، فعال شده و بقیه مسدود هستند. همچنین حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار مشترک فعال ۵G در شبکه ایرانسل وجود دارد. علاوه بر این، وضعیت اینترنت ایران بر اساس گزارش‌های داخلی و خارجی اینگونه است که سرعت اینترنت در ایران هنوز پایین‌تر از میانگین جهانی است، به ویژه در اینترنت ثابت.
البته اینترنت موبایل کمی وضعیت بهتری دارد، اما هنوز با کشورهای پیشرفته فاصله دارد. سرعت دانلود اینترنت ثابت ایران بر اساس آخرین آمارهای اسپیدتست در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۲.۸۴ مگابیت بر ثانیه است. همچنین رتبه ایران در اینترنت ثابت از حدود ۱۸۰ کشور بررسی شده معمولا در بازه ۹۰ تا ۱۱۰ در جهان قرار دارد. سرعت اینترنت موبایل در ایران نیز متوسط حدود ۳۰–۴۰ مگابیت بر ثانیه است که رتبه ایران در سرعت اینترنت موبایل در جهان هم معمولا در بازه ۷۰ تا ۱۰۰ قرار دارد.
کیفیت شبکه هم به دلیل محدودیت‌های زیرساختی و مدیریت ترافیک یا قطع برق در برخی ساعات کاهش می‌یابد. با اینکه پروژه‌های توسعه فناوری مانند فیبر نوری و ۵G در حال اجرا هستند اما نیاز به تسریع بیشتر دارد. همچنین این طرح‌ها با ابهامات، نبود شفافیت و عدم همکاری دستگاه‌ها مواجه هستند. به تازگی و در روزهای اخیر شهرداری تهران، به بهانه اجرای احکام کمیسیون ماده ۱۰۰، اقدام به جمع‌آوری سایت‌های ارتباطی اپراتورهای تلفن همراه کرده است.
در شرایطی که بر اساس جدیدترین گزارش انجمن تجارت الکترونیک، کیفیت اینترنت ایران اینترنت در ایران فقط از کوبا، آنگولا، اتیوپی و سودان بهتر است و سه قدم تا بدترین اینترنت جهان از بین ۱۰۰ کشور برتر فاصله داریم، درخواست‌ها برای افزایش تعرفه‌های اینترنت نه تنها ادامه دارد؛ بلکه ظاهرا شکل تهدید به خود گرفته است. میانگین قیمت ماهانه اینترنت در ایران بر اساس آمارها حدود ۱۰.۷ دلار است که بررسی با کشورهای همسایه و دنیا نشان می‌دهد که هزینه متوسط اینترنت در ایران نسبتا پایین است.
البته طبق داده‌های مختلف، ترکیه یکی از ارزان‌ترین اینترنت‌ها (حدود ۱۰ دلار در ماه) در منطقه خاورمیانه را دارد. در مقابل امارات با بیش از ۱۴۰ دلار هزینه در ماه گران‌ترین اینترنت در خاورمیانه است. این نکته را باید در مقایسه هزینه اینترنت ایران با کشورهای ترکیه و امارات در نظر گرفت و آن هم فیلترینگ گسترده و محدودیت‌های سرعت آن است.
این در حالی است که وضعیت دسترسی به اینترنت ترکیه سریع‌تر و مقرون به‌صرفه است، اما بسته‌های بلندمدت و به‌صرفه در اپراتورهای ایرانی از سال ۱۴۰۱ به بعد حذف شده است. امارات هم از نظر پایداری، تجربه و زیرساخت‌های اینترنت جزو کشورهای برتر دنیا است. بنابراین کاربران اینترنت در ترکیه و امارات هزینه بیشتری از ایرانی‌ها برای اینترنت می‌دهند، اما در عوض اینترنت پرسرعت و باکیفیت‌تری دارند.
از سوی دیگر، اپراتورهای ایرانی در سال‌های اخیر به تعهدات خود برای افزایش سرعت و کیفیت اینترنت عمل نکرده و تجربه کاربران ایرانی همچنان در سایه وابستگی به فیلترشکن مطلوب نیست. در این شرایط بحث افزایش تعرفه برای اینترنت کشور در حالی مطرح می‌شود که ایرانی‌ها تحت‌تاثیر فیلترینگ عملا به شبکه متصل نیستند یا اتصال محدود و همراه با اختلال‌های مکرر دارند. کارشناسان هم معتقدند که مانع بزرگ بهبود کیفیت و سرعت اینترنت در اپراتورها فیلترینگ است و تا زمانی که این محدودیت‌ها رفع نشود، گرانی اینترنت صرفا نارضایتی کاربران را تشدید می‌کند. البته این نخستین بار نیست که افزایش تعرفه اینترنت مطرح می‌شود. در اواخر سال ۱۴۰۲ تلاش‌های اپراتورها نتیجه داد و تعرفه اینترنت با موافقت وزارت ارتباطات و متعهد شدن اپراتورها به افزایش کیفیت بسته‌های اینترنتی، گران شد.
افزایش سایت‌های نسل پنجم به ۱۰ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳، افزایش پوشش نسل چهارم در کشور به ۹۶ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳ و افزایش ۳۰ درصدی میانگین سرعت اینترنت در ۶ ماه آینده از جمله شروط گرانی اینترنت بود. به هر حال و با وجود انتقاد و اعتراض کارشناس‌ها و مردم به افزایش قیمت اینترنت شواهد نشان می‌دهد که نه تنها تغییر چشم‌گیری در سرعت و کیفیت خدمات اپراتورها رخ نداده که رضایت کاربران را جلب کند، بلکه برخی اپراتورها نیز به تعهدات خود برای افزایش کیفیت اینترنت عمل نکرده‌اند. در اردیبهشت سال جاری هم اپراتورهای تلفن همراه در نامه‌ای به رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کردند قیمت بسته‌های اینترنت باید تا ۷۵ درصد افزایش یابد.
در نهایت با مخالفت نمایندگان مجلس، فعالان، مردم و اعلام وزیر ارتباطات مبنی بر مورد تایید نبودن این درخواست اپراتورها اجرا نشد، اما در مقطعی در تیر ماه امسال ایرانسل قیمت بسته‌های اینترنت ثابت TD-LTE خود را تا ۷۰ درصد افزایش داد که با واکنش کاربران و رگولاتوری بسته‌های اینترنت ثابت این اپراتور به حالت قبلی بازگشت و بسته‌های جدید حذف شدند. حتی محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران در نشست خبری ابتدای پاییز سال گذشته اعلام کرده بود که برای بالا بردن کیفیت اینترنت باید تعرفه افزایش پیدا کند. به گفته او باید تعرفه اینترنت منطقی شود، در غیر این صورت بخش اینترنت در حوزه ثابت رشدی نخواهد کرد.
پیش از این ستار هاشمی، وزیر ارتباطات نیز مطرح کرده بود که سرکوب قیمت‌ها وضعیت مناسبی برای صنعت فناوری اطلاعات باقی نگذاشته و سرمایه‌گذاران نیز تمایلی به ورود به این حوزه ندارند. با این حال او معتقد است که در کنار حمایت از صنعت باید به معیشت مردم هم توجه کرد. این در حالی است که با اعمال فیلترینگ و استفاده از فیلترشکن‌ها، کیفیت اینترنت به‌طور محسوسی افت کرده و هزینه‌ها برای کسب‌وکارها،کاربران عادی و اپراتورها افزایش یافته است. مهدی اخوان بهابادی، مدیرعامل همراه اول در تیر ماه سال گذشته مطرح کرد که استفاده از فیلترشکن‌ها منابع اپراتورها را اشغال می‌کند و به دلیل تفاوت روش اتصال با اتصال عادی، اپراتورها مجبورند بخشی از سخت‌افزار و نرم‌افزار خود را برای اتصال کاربران با فیلترشکن اختصاص دهند.
بیژن عباسی آرند هم در سال ۱۴۰۳ اعلام کرده بود که فیلترینگ نه تنها موجب کاهش درآمد اپراتورها شده، بلکه حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان ضرر به ایرانسل وارد کرده است. کارشناسان و ناظران اما می‌گویند که لازم است اپراتورها به جای هر بار طرح افزایش تعرفه‌های اینترنت برای رفع زیان‌دهی و توسعه اینترنت بر مطالبه‌گری از مسوولان برای رفع فیلترینگ کامل متمرکز شوند تا هم خودشان و هم کاربران به نتیجه موردنظرشان برسند.
