همشهری‌آنلاین – مجید جباری: وزیر کشور از اجرای طرح تبدیل پسماند به سوخت جایگزین (RDF) در ۱۸ شهر در آینده نزدیک خبر داد و گفت: پایلوت طرح سوخت جایگزین در کرمانشاه عملیاتی شده و کاهش مصرف گاز در کارخانه سیمان غرب به اثبات رسیده است.
اسکندر مومنی در بازدید از مرکز تفکیک و تبدیل زباله به سوخت و کارخانه سیمان غرب کرمانشاه، این پروژه را گام مهم در مدیریت پسماند و کاهش مصرف انرژی دانست و توضیح داد: «بخشی از زباله‌های کشور که قابلیت بازیافت ندارند و دفن آن‌ها نیز مشکلات زیست‌محیطی ایجاد می‌کند، می‌توانند به سوخت جایگزین گاز در صنایع تبدیل شوند.»
او با اشاره به اینکه حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از پسماندهای کشور در این دسته قرار دارند، افزود: «با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت با کارخانه‌های سیمان، تاکنون ۱۸ تفاهم‌نامه برای استفاده از این سوخت جایگزین منعقد شده است.
معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز جزئیات بیشتری از اجرای طرح استفاده از سوخت جایگزین RDF در کارخانه‌های سیمان ۱۸ شهر کشور ارائه داد و گفت: «بر اساس قراردادهای منعقد شده، شهرداری‌های این شهرها موظف به راه‌اندازی سیستم‌های پردازش پسماند و تولید سوخت جایگزین هستند.»
کوروش امیدی‌پور در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین به شهرهایی که قرار است به زودی به طرح سوخت مشتق شده از پسماند برای استفاده در کارخانه‌های سیمان بپیوندند، اشاره کرد و افزود: «شهرهای تهران، شاهین‌شهر، رشت، قائم‌شهر، اهواز، یزد، بجنورد، قم، آق‌قلا، قزوین، کرج، مشهد، تبریز، اراک، کرمان، همدان، زنجان و اردبیل در این طرح مشارکت دارند.»
کرمانشاه، الگویی برای کشور
امیدی‌پور با اشاره به اجرای پایلوت این طرح در کرمانشاه توضیح داد: «کارخانه سیمان کرمانشاه هم اکنون بخشی از سوخت خود را از تبدیل پسماند به RDF تامین می‌کند. سایر کارخانه‌های سیمان نیز در حال بررسی و آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح هستند.»
معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با تاکید بر نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت در تسهیل این فرآیند اظهار کرد: «بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، کارخانه‌های سیمان ملزم به استفاده از سوخت مشتق‌شده از پسماند هستند. وزارت صمت(صنعت، معدن و تجارت) نیز به عنوان دستگاه بالادست و سیاستگذار باید با همکاری انجمن سیمان، کارخانه‌ها را به اعمال تغییرات لازم در سیستم سوخت متقاعد کند.»
او ادامه داد: «مدت زمان لازم برای آماده‌سازی تجهیزات تولید RDF در شهرداری‌ها حدود ۷ تا ۸ ماه برآورد می‌شود و تغییرات در سیستم سوخت کارخانه‌های سیمان در صورت همکاری، بیش از ۳ ماه زمان نمی‌برد.»
امیدی‌پور در پایان بیان کرد: «تجربه موفق کرمانشاه می‌تواند الگویی برای سایر کارخانه‌ها باشد. این همکاری بین‌بخشی، گام موثر در مدیریت پسماند، کاهش آلاینده‌ها و تحقق اهداف توسعه پایدار خواهد بود.»
تجربه جهانی و فرصت‌های ایران
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با اشاره به اجرای طرح پایلوت RDF در کرمانشاه، توضیح داد: «صنعت سیمان برای استفاده از سوخت حاصل از پسماند به تجهیزات لازم نیاز دارد و مجموعه‌های پسماند و بازیافت هم تسهیلات کافی ندارند، بنابراین هنوز نتیجه نهایی به دست نیامده است. با این حال، کرمانشاه جلوتر است و مراحل خوبی طی شده که امیدواریم به نتیجه برسد.»
صدیقه ترابی در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین به صرفه‌جویی روزانه پنج میلیون مترمکعب گاز با اجرای طرح در ۱۸ شهر اشاره کرد و گفت: «حداکثر ۱۵ درصد سوخت مصرفی مورد نیاز کارخانه سیمان می‌تواند از RDF تامین شود، اما اگر این اتفاق بیفتد، کار بزرگی انجام شده است.»
او با اشاره به تجربه جهانی افزود: «استفاده از پسماند به‌عنوان سوخت جایگزین یکی از روش‌های نوین مدیریت پسماند و کاهش مصرف انرژی در صنایع است و کشورهایی مانند ژاپن و آلمان سال‌هاست این روش را اجرایی کرده‌اند. اجرای این طرح در ایران می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی انرژی، آلودگی‌های ناشی از دفن زباله و وابستگی به منابع فسیلی را کاهش دهد و به توسعه پایدار صنعتی و زیست‌محیطی کمک کند.»
هشدار کارشناسان
با وجود این مزایا، کارشناسان بر ضرورت توجه به چالش‌های RDF تاکید می‌کنند. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها، احتمال افزایش آلودگی هوا در صورت نبود تجهیزات استاندارد کنترل آلاینده‌هاست. سوختن RDF می‌تواند موجب انتشار دی‌اکسین‌ها، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق شود. همچنین خاکستر باقی‌مانده از این فرآیند حاوی فلزات سنگین است که در صورت مدیریت نادرست، منابع خاک و آب را آلوده می‌کند. برخی کارشناسان نیز هشدار می‌دهند تمرکز بیش از حد بر تولید RDF ممکن است انگیزه تفکیک از مبدا و بازیافت واقعی را کاهش دهد. بنابراین موفقیت این طرح نیازمند نظارت محیط زیستی و تامین زیرساخت‌های فنی استاندارد است.
