حامد خسروشاهی، کارشناس مسائل قفقاز، اظهار کرد که ارمنستان در سه دهه گذشته به دلیل بسته بودن مرزهایش با آذربایجان و ترکیه و مشکلات مرزی با گرجستان، به ایران به‌عنوان تنها مسیر زمینی و هوایی خود وابسته بوده است. ایران در این مدت نقش کلیدی در تأمین نیازهای اقتصادی ارمنستان ایفا کرده است. با این حال، پس از جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰ و بازتعریف امنیتی قفقاز جنوبی، نیاز به بازنگری در روابط دوجانبه بیش از پیش احساس می‌شود.
قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت چهارراهی خود برای کریدورهای شرق به غرب و شمال به جنوب، از اهمیت راهبردی برخوردار است. خسروشاهی تأکید کرد که ارمنستان برای رهایی از انزوای جغرافیایی، به دنبال نقش‌آفرینی در کریدورهای جهانی است. ایران از رفع انسداد مسیرهای قفقاز حمایت می‌کند، اما خطوط قرمز مشخصی دارد: ارمنستان نباید کنترل مسیرهای جدید را به طرف‌های ثالث، مانند ترکیه، آذربایجان یا قدرت‌های غربی، واگذار کند. حضور نیروهای نظامی خارجی یا شرکت‌های امنیتی در این مسیرها می‌تواند امنیت ملی ایران را به خطر بیندازد.
یکی از موضوعات کلیدی در مذاکرات احتمالی پزشکیان و نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، مسیر سیونیک است. ایران خواستار آن است که این کریدور جدید از مرزهایش فاصله گرفته و به مناطق مرکزی ارمنستان منتقل شود تا مسیرهای تجاری ایران به قفقاز جنوبی، روسیه و اروپا تحت تأثیر قرار نگیرد. این موضوع نیازمند اصلاحات حقوقی در ارمنستان، از جمله تغییرات در قانون اساسی، است که هنوز در دست بررسی است.
خسروشاهی درباره سفر پزشکیان به بلاروس و اهمیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت که ایران در سه دهه گذشته توجه کافی به این منطقه نداشته است. وی به اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، اشاره کرد که از غفلت ایران در قبال قفقاز و اوراسیا ابراز تعجب کرده بود. با توجه به سرمایه‌گذاری گسترده قدرت‌های جهانی مانند آمریکا، اروپا، روسیه و چین در اوراسیا، ایران باید سیاست‌های خود را در این منطقه بازتنظیم کند. این سفر می‌تواند گامی در راستای تقویت همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای باشد.
منطقه اوراسیا به دلیل میزبانی از شاهراه‌های آینده جهان، از جمله کریدورهای تجاری و ترانزیتی، نقشی کلیدی در اقتصاد جهانی خواهد داشت. خسروشاهی تأکید کرد که ایران با تکیه بر پیوندهای تاریخی و فرهنگی با این منطقه، باید هرچه سریع‌تر سیاست‌های اوراسیایی خود را تقویت کند تا از فرصت‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی آن بهره‌مند شود.
