به گزارش مشرق،کانال تلگرامی اندیشکده مطالعات حاکمیت و روابط بین‌الملل مطلبی با عنوان عربستان سعودی میل خود را به نفت از دست داده است منتشر کرد:

عربستان سعودی، بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان، در حال استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش چشمگیر مصرف داخلی نفت است. بدین‌ترتیب، تهدید برای تولیدکنندگان نفت، نه از مراکز گسترش خودروهای الکتریکی در شنژن، اسلو یا سانفرانسیسکو، بلکه از داخل بزرگترین صادرکننده نفت خام نشات می‌گیرد. این تغییر جهت بسیار مهم است. چرا که از آغاز قرن بیست و یکم، مصرف نفت در عربستان سعودی بیشتر از هر کشور دیگری – به استثنای چین و هند- افزایش یافته و به دو برابر (۲.۳ میلیون بشکه در روز) رسیده است و حتی بیشتر از افزایش تقاضا در آفریقا، آمریکای لاتین یا کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق است. بین یک چهارم تا یک سوم از مصرف نفت این کشور صرف نیروگاه‌های نفتی می‌شود که برق مورد نیاز را، بالاخص در مواجهه با موج‌های گرمای تابستان، تأمین می‌کنند.

اکنون، دولت عربستان قصد دارد تمامی این نیروگاه‌ها را با نیروگاه تجدیدپذیر جایگزین کرده و ظرفیت برق تجدیدپذیر خود را به ۱۳۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ برساند. این رقم معادل تمام ظرفیت خورشیدی نصب شده در هند است و چنین تغییری، به گواه آژانس بین‌المللی انرژی، بزرگترین کاهش تقاضای نفت در پنج سال آینده را رقم خواهد زد. چنین اهدافی برای عربستان چیز جدیدی نیست و یکی از ارکان اصلی «چشم‌انداز ۲۰۳۰» اعلامی توسط این کشور برای کاهش وابستگی به هیدروکربن‌ها اعلام شد، تبدیل شبکه نیروگاهی به ترکیبی منحصر از گاز و انرژیهای تجدیدپذیر بود. با این حال، چنین اهداف بلندپروازانه‌ای معمولاً در مورد عربستان با اما و اگرهای بسیاری مواجه هستند. عربستان از سال ۲۰۱۳ تاکنون روی یک آسمانخراش یک کیلومتری کار می‌کند. تخمین‌های کپلر نشان داده که تنها ۱۱.۶ گیگاوات از ۱۳۰ گیگاوات برنامه ریزی شده تا سال ۲۰۳۰ به بهره برداری خواهد رسید و از این منظر، مصرف نفت در تولید برق برای سال‌های آینده تداوم خواهد داشت.

با این حال، شاید زمان آن رسیده باشد که در انکار توانایی عربستان برای تحقق این هدف تجدیدنظر کنیم. چرا که علیرغم وجود شکاف بزرگ بین وعده و اجرا، وقتی صحبت از ساخت زیرساخت‌های معمول انرژی باشد، عربستان به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان سابقه قابل قبولی دارد. پس از سال‌ها که تنها پروژه خورشیدی در عربستان، یک نیروگاه نسبتاً کوچک ۰.۳ گیگاواتی در بیابان‌های مرزی با اردن و عراق بود، حالا نیروگاه‌های خورشیدی با سرعت بیشتری در حال اتصال هستند و تنها از ابتدای سال ۲۰۲۴، شرکت آکواپاور (ACWA Power)، بزرگترین شرکت آب و برق عربستان، بهره‌برداری تجاری از چهار نیروگاه خورشیدی با مجموع ظرفیت ۴.۹ گیگاوات را آغاز کرده و تقریباً همین مقدار دیگر نیز تا پایان سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. برنامه کلی این است که ظرفیت برق خورشیدی درآکواپاور تا سال ۲۰۳۰ به ۷۸ گیگاوات برسد و پروژه‌های بسیاری نیز از سوی سایر شرکت‌ها اجرا خواهد شد.

با نگاه به این برنامه‌ها، دلیلی وجود ندارد که روند موفقیت‌آمیز اجرای پروژه‌های اخیر، در چشم‌انداز متوقف خواهد شد. به لطف تابش فراوان خورشید، هزینه تولید برق در نیروگاه‌های خورشیدی عربستان کمتر از نصف هزینه شبکه است و از نظر مهندسی، نیز نصب پنل‌های خورشیدی به مراتب ساده‌تر از استخراج، حمل و پالایش نفت به حساب می‌روند و دلیلی ندارد عربستان نتواند در این روند موفق باشد.

باید توجه داشت که جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر برای دغدغه اصلی این کشور، یعنی حفظ جایگاه در بازارهای نفت، نیز حیاتی است. رئیس شرکت آرامکو، یکی از دلایل کاهش ظرفیت حداکثری تولید در سال گذشته اینگونه توضیح داد: حذف نفت از شبکه داخلی به اندازه حفر چاه‌های جدید، صادرات را افزایش می‌دهد و برنامه‌های حذف نفت از شبکه تا سال ۲۰۳۰ همچنان «در مسیر درست» است. با این گذار، عربستان دلایل کافی برای کاهش سرمایه‌گذاری در جهت تأمین تقاضای فرضی آینده خواهد داشت. باید توجه داشت که شبکه برق عربستان، نفت بیشتری نسبت به تمام خودروها و موتورسیکلت‌های هند مصرف می‌کند و اگر چنین مصرف‌کننده بزرگی تا پایان این دهه از بازار مصرف خارج شود، مازاد عرضه کنونی نفت به احتمال زیاد شدت خواهد یافت.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.