خبرگزاری مهر، گروه استانها- امیرماهان محمدی یکتا: در حالی که گرمای تابستان ۲۰۲۵ همچنان بر بسیاری از مناطق کشور از جمله پایتخت سایه افکنده، استان تهران با یکی از شدیدترین معضلات در زمینه انرژی در دهه‌های اخیر دست و پنجه نرم می‌کند.
ناترازی برق، که مسئولین آن را به عنوان عدم تعادل بین عرضه و تقاضا توصیف می‌کنند، منجر به قطعی‌های گسترده و طولانی‌مدت شده و در بسیاری از شهرستانهای استان تهران از روزی دو ساعت و هر روز عبور کرده و به روزانه چهار ساعت رسیده است.
اما این معضل نه تنها زندگی روزمره شهروندان را مختل کرده، بلکه بخش صنعت را نیز با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است.
آسیب جدی صنایع مبل‌سازی و جوشکاری در پی قطع برق واحدهای صنعتی
بر اساس گزارش‌های رسمی، ناترازی برق در سال جاری ممکن است به بیش از ۲۲ هزار مگاوات برسد، که این رقم نسبت به ۱۸ هزار مگاوات سال گذشته افزایش ۲۲ درصدی نشان می‌دهد، که رقم چشمگیری است، این وضعیت، که ریشه در ترکیبی از عوامل مانند مدیریت ناکارآمد، زیرساخت‌های فرسوده، تحریم‌های ناجوانمردانه و تغییرات آب و هوایی دارد، اقتصاد کشور را با چالش‌های جدی روبرو کرده است.
استان تهران، به عنوان قلب اقتصادی ایران، بیشترین ضربه را از این معضل خورده است. شرکت توزیع نیروی برق تهران اعلام کرده که از اردیبهشت ماه سال جاری، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در پایتخت آغاز شده و در برخی مناطق، قطعی‌ها تا چندین ساعت در روز ادامه دارد.
این خاموشی‌ها نابرابر توزیع شده‌اند؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد که مناطق جنوبی و حاشیه‌ای تهران، مانند شهر گلستان، ری، رباط کریم، قرچک و ورامین و. …بیش از نواحی شمالی و مرکزی تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
ساکنان جنوب تهران گزارش می‌دهند که روزانه دو بار برق قطع می‌شود و حتی دسترسی به آب در زمان قطعی برق نیز مختل می‌شود، اما بیشترین آسیب قطعی برق به بخش صنعت وارد شده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که واحدهای صنعتی، به ویژه در صنایع مبل‌سازی، جوشکاری و تولید، که نیاز به برق مداوم دارند، زیان‌های مالی سنگینی متحمل شده‌اند. تخمین زده می‌شود که به دلیل کمبود انرژی، در کشور حداقل هشت میلیون تن ظرفیت تولید را از دست داده‌ایم، که معادل پنج میلیارد دلار خسارت برآورد شده است.
خاموشی‌های صنعتی منجر به تعدیل نیرو می‌شود
علاوه بر این، خاموشی‌ها منجر به آسیب به ماشین‌آلات، توقف خطوط تولید و کاهش صادرات شده است، صنعتگران می‌گویند، که ادامه این وضعیت می‌تواند منجر به تعدیل نیروی گسترده شود.
مسئولین استان تهران برای مقابله با بحران، اقداماتی مانند تعطیلی ادارات دولتی را در پیش گرفته است. برای مثال، استانداری تهران اعلام کرد که تمامی ادارات استانی در روز شنبه اول شهریور تعطیل است، تا مصرف انرژی کاهش یابد، همچنین، وزارت نیرو بر اصلاح الگوی مصرف تاکید کرده و برنامه‌هایی برای واقعی‌سازی قیمت‌ها برای پرمصرف‌ها ارائه داده است.
با این حال، منتقدان می‌گویند این اقدامات موقتی هستند و مشکلات ساختاری مانند فرسودگی نیروگاه‌ها و وابستگی بیش از حد به سوخت‌های فسیلی حل نشده باقی مانده‌اند، عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، پیشتر هشدار داده بود که شکاف عرضه و تقاضا ممکن است به ۳۰ هزار مگاوات برسد. در عین حال، در استان تهران برای جبران کمبود، به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی حرکت کرده، اما پیشرفت کند بوده است.
مرتضی اسلام‌زاده، دبیر کارگروه شهرک‌های صنعتی اتاق بازرگانی، که در یک شهرک صنعتی پرند فعالیت دارد، می‌گوید: علی‌آبادی وعده داد که کمبود برقی در تابستان نداریم، ولی الان می‌بینیم یک تا دو روز در هفته قطعی اعمال می‌کنند. بیایید کلید را بگیرید و خودتان کارخانه‌های ما را اداره کنید.
او اضافه می‌کند: خاموشی‌ها نه تنها تولید را متوقف کرده، بلکه منجر به تعدیل نیرو شده است، مسئولین هر روز حرفشان را تغییر می‌دهند، برنامه‌ای برای ناترازی ندارید.
واحدهای صنعتی دست‌کم یک‌سوم روزهای کاری را به دلیل قطع برق از دست داده‌اند
مهدی بستانچی، رئیس شورای هماهنگی شهرک‌های صنعتی، که در یک شهرک صنعتی در جنوب شرق پایتخت مستقر است، در گفتگو با خبرنگار مهر وضعیت قطعی برق را وخیم توصیف می‌کند و می‌گوید: در بسیاری مناطق، واحدهای صنعتی دست‌کم یک‌سوم روزهای کاری را به دلیل قطع برق از دست داده‌اند و باعث شده حدود ۲۰۰ هزار فرصت شغلی در معرض خطر قرار بگیرد.
وی می‌افزاید: این رقم جدای از آن بخشی است که طی یک ماه گذشته، تعدیل نیرو را تجربه کرده‌اند.
بستانچی تاکید می‌کند: قطعی‌ها از دو روز در هفته به چهار روز افزایش یافته و حتی در روزهای کاری، برق تنها از ۸ صبح تا ۶ عصر تأمین می‌شود.
گزارش‌ها از پست‌های شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که خاموشی‌ها در شهرک‌های صنعتی تا ۱۰۰ ساعت در هفته رسیده و تولید عملاً متوقف شده است، یکی از کاربران در شبکه اجتماعی ایکس می‌نویسد: شهرک صنعتی ما فقط سه روز در هفته می‌تواند تولید کند، و این از ساعت ۶ صبح تا ۸ شب است.
یک سوم کسری برق استان تهران تا پایان سال جبران می‌شود
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره وضعیت بحرانی مصرف برق در این استان اظهار داشت: ما با شرایط بی‌سابقه‌ای مواجه هستیم، در گذشته، ناترازی برق تنها بر بخش خاصی، مانند صنایع سنگین، فشار وارد می‌کرد، اما اکنون این محدودیت‌ها به شکلی متوازن در کل استان توزیع شده است.
به گفته حشمت الله عسگری، استان تهران در حال حاضر با کسری حدود سه هزار مگاواتی برق مواجه است.
وی توضیح داد: پیشتر این کمبود عمدتاً به شهرک‌های صنعتی و واحدهای بزرگ تولیدی مانند کارخانه‌های فولاد و سیمان تحمیل می‌شد، اما اکنون این فشار به‌صورت عادلانه بین بخش‌های خانگی، تجاری، صنعتی، و مناطق مختلف شهری و شهرستانی تقسیم شده است.
او با اشاره به تلاش‌ها برای مدیریت این بحران، افزود: برای جبران این ناترازی، برنامه‌های متعددی در دستور کار قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین اقدامات، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی است. تاکنون پروانه احداث پروژه‌هایی با ظرفیت کلی ۹ هزار مگاوات صادر شده و ۱۲۷ پروژه با مجموع ظرفیت یک هزار و ۸۷ مگاوات در حال ساخت است.
عسگری پیش‌بینی کرد، از هفته‌های آینده، تعدادی از این پروژه‌ها به بهره‌برداری برسد و تا پایان سال جاری، این یک هزار و ۸۷ مگاوات انرژی خورشیدی به شبکه برق تهران تزریق شود.
کاهش داوطلبانه ۵۰ درصدی مصرف برق توسط اتحادیه تولیدکنندگان لوستر و صنایع مشابه
در حوزه نظارت بر مصرف برق اصناف، معاون استاندار تهران از اقدامات قاطعانه‌ای خبر داد و گفت: جلسات متعددی با واحدهای پرمصرف، از جمله اتحادیه تولیدکنندگان لوستر و صنایع مشابه، برگزار شده است، این واحدها با همکاری داوطلبانه، مصرف برق خود را تا ۵۰ درصد کاهش داده‌اند، در صورت تخطی از سقف تعیین‌شده، برق این واحدها قطع خواهد شد.
عسگری همچنین به اقدامات انجام‌شده در مراکز تجاری بزرگ اشاره کرد و گفت: در برخی مجتمع‌های تجاری، خدمات‌دهی در ساعات پیک مصرف (۱۲ تا ۱۶) به حداقل رسیده است، تنها بخش‌هایی مانند رستوران‌ها و واحدهای ارائه‌دهنده خدمات بیرون‌بر در این ساعات فعال هستند. این اقدام باعث کاهش ۹۰ درصدی مصرف برق در ساعات اوج شده است.
وی استفاده از پساب‌های صنعتی برای تولید برق و توسعه نیروگاه‌های تجدید پذیر را بخشی از راه حل مشکلات موجود دانست و گفت: یک هزار و ۸۵۰ هکتار زمین برای استفاده از پساب‌ها و ۵۰ هکتار برای احداث نیروگاه‌های پاک اختصاص یافته است.
با این حال، کارشناسان معتقدند بدون اصلاحات ساختاری، مانند سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و بهبود راندمان نیروگاه‌ها، این معضل ادامه خواهد یافت.
در نهایت، ناترازی برق در تهران نه تنها یک مشکل فنی، بلکه یک چالش اقتصادی و اجتماعی است، که نیاز به راه‌حل‌های بلندمدت دارد. صنعتگران، که ستون فقرات اقتصاد هستند، چشم انتظار اقدامات مسئولین هستند.
