بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون بیش از چهار میلیون مهاجر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند. تنها در سال ۲۰۲۵، حدود دو میلیون نفر به این کشور بازگشته‌اند و پیش‌بینی می‌شود با تصمیم دولت پاکستان برای عدم تمدید اقامت پناهندگان، یک میلیون نفر دیگر نیز به زودی بازگردند.
استفانی لوز، رئیس برنامه اسکان بشر سازمان ملل در افغانستان، هشدار داد که بسیاری از بازگشت‌کنندگان جایی برای زندگی ندارند، زیرا سال‌ها در خارج از کشور بوده‌اند و هیچ زیرساختی در افغانستان ندارند. نبود سرپناه مناسب، چالش اصلی این مهاجران است.
علی‌مدد احمدی، یکی از بازگشت‌کنندگان به هرات، می‌گوید یک ماه است به دنبال خانه‌ای مناسب می‌گردد، اما خانه‌ها یا کمیاب‌اند یا اجاره‌های سنگین و بدون امکانات دارند. محمد پناهی، دیگر بازگشت‌کننده، تجربه مشابهی دارد. او در شهرک صنعتی هرات اتاقی بدون آب با اجاره دو هزار افغانی پیدا کرد، اما در نهایت به خانه پدری‌اش در دایکندی بازگشت که آن‌جا هم فاقد سرپناه مناسب است.
بازگشت‌کنندگان به امید یافتن کار به شهرهای افغانستان روی می‌آورند، اما شهرها با کمبود شدید سرپناه و امکانات اولیه مانند آب و برق مواجه‌اند. این مشکلات، زندگی را برای مهاجران بازگشتی دشوارتر کرده و امید آن‌ها به آینده را کم‌رنگ کرده است.
