موضوع مدیریت منابع آبی و ساخت سدها به یکی از مباحث حساس در روابط این کشور با همسایگانش تبدیل شده است.
در همین راستا، «ملا عبداللطیف منصور» وزیر انرژی و آب دولت سرپرست افغانستان در گفت‌وگویی اختصاصی با الجزیره ضمن تشریح سیاست‌های آبی دولت، موضع کابل در قبال ایران را بیان کرد.
وی گفت: افغانستان یک توافق‌نامه با ایران درباره رودخانه هلمند دارد. اما زمانی که خشکسالی شدید حاکم است، حتی مردم نیمروز و هلمند که در مسیر همین رودخانه زندگی می‌کنند از کمبود آب رنج می‌برند. طبیعی است که در چنین شرایطی اولویت با مردم خودمان است.
او افزود که رودخانه هلمند پس از عبور از مسیر طولانی تا سد کمال‌خان در نیمروز، در بیشتر مواقع خشک می‌شود و اگر هم آبی در آن جریان یابد، پیش از رسیدن به مرز در شنزارها فرو می‌رود یا تبخیر می‌شود.
منصور تصریح کرد: وقتی آب کافی در دسترس قرار می‌گیرد، ایران سهم خود را طبق توافق‌نامه دریافت می‌کند. امسال نیز چنین شد. اما نمی‌توان از کشوری که خودش با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند انتظار داشت فراتر از توانش آب برساند.
اشاره به مواضع تاریخی ایران
وزیر انرژی و آب دولت سرپرست افغانستان در ادامه با یادآوری سابقه همکاری‌های گذشته گفت: در زمان ظاهرشاه در افغانستان، آب فراوان وجود داشت و حتی ایران درخواست کرد که افغانستان با هزینه ایرانی‌ها سدهایی برای مهار و تنظیم جریان آب بسازد. ایران در آن دوره پیشنهاد داد ۲ میلیارد دلار برای کنترل سیلاب‌ها هزینه کند. امروز اما شرایط کاملا برعکس است؛ کم‌آبی گسترده شده و مردم نیمروز هم‌صدا با ایرانی‌ها از بی‌آبی شکایت دارند. در چنین وضعیتی طبیعی است که ما ناچار باشیم اولویت را به مردم خود بدهیم.
او با تاکید بر این نکته که «کابل به دنبال تنش با تهران نیست»، افزود: دولت افغانستان هیچ‌گاه نمی‌خواهد روابط خود با همسایگان، به‌ویژه کشورهای اسلامی، بر سر چنین مسائل کوچکی آسیب ببیند. ما همواره تلاش کرده‌ایم با توضیح شرایط به طرف مقابل، سوءتفاهم‌ها را رفع کنیم. هیأت ایرانی که به منطقه آمد، با چشم خود دید زمین‌ها خشک و مردم ناچار به کوچ شده‌اند.
سدسازی با بودجه ملی
منصور در این گفت‌وگو یادآور شد که تمام پروژه‌های سدسازی افغانستان تاکنون از بودجه ملی تأمین شده و هیچ کشوری، از جمله چین و ترکیه، نقشی در آن نداشته است.
وی ادامه داد: ما تاکنون ۴۰۰ سد کوچک ساخته‌ایم و سدهای بزرگی همچون کمال‌خان، شاه‌وعروس، عمری و باشدان تکمیل شده‌اند. پروژه‌های دیگری نیز در هرات، تخار، بغلان و پکتیا در دستور کار قرار دارد.
او همچنین تأکید کرد که اولویت کابل نه تنها تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی مردم است، بلکه گسترش تولید برق آبی نیز در برنامه قرار دارد.
منصور پیش‌بینی کرد تا سال ۲۰۳۲ افغانستان بتواند ۱۰ هزار مگاوات برق از منابع مختلف تولید کرده و شبکه سراسری برق را در سراسر کشور گسترش دهد.
