به گزارش همشهری آنلاین، بازارهای جهانی در روزهای اخیر صحنه نوسانات شدیدی بوده‌اند. از یک سو بهای نفت پس از صعود به بالاترین سطح سه هفته‌ای، بار دیگر تحت فشار عرضه و ریسک‌های ژئوپلیتیکی کاهش یافت؛ از سوی دیگر طلا به بالاترین سطح دو هفته اخیر رسید و بیت‌کوین و سایر رمزارزها با سقوطی قابل‌توجه، خطر آغاز یک موج اصلاحی گسترده‌تر را پررنگ کردند. بررسی این سه بازار مهم، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به طور همزمان تحت تأثیر سه محور اصلی یعنی جنگ اوکراین و تنش‌های ناشی از آن، سیاست‌های پولی فدرال رزرو آمریکا، و تغییرات شدید در جریان سرمایه و نقدینگی جهانی قرار دارد.
نفت: توقف موقت روند صعودی در میانه جنگ و تحریم‌ها
قیمت نفت برنت روز سه‌شنبه بیش از یک درصد کاهش یافت و به ۶۸ دلار در هر بشکه رسید. این در حالی بود که تنها یک روز قبل، نفت به بالاترین سطح در سه هفته گذشته صعود کرده بود. عامل اصلی افت اخیر، احتیاط معامله‌گران در مواجهه با تحولات جنگ اوکراین و تهدیدهای سیاسی آمریکا بود.
حملات پهپادی اوکراین به تأسیسات انرژی روسیه در روز یکشنبه، نگرانی‌ها درباره اختلال در عرضه جهانی نفت را افزایش داد و موجب جهش قیمتی در ابتدای هفته شد. این حملات علاوه بر ایجاد مشکل در صادرات نفت مسکو، موجب کمبود بنزین در برخی مناطق روسیه شد. با این حال، بازار در ادامه واکنش سردتری نشان داد و بخشی از رشد قیمتی خود را پس گرفت.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بار دیگر تهدید کرد که در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات صلح طی دو هفته آینده، تحریم‌های بیشتری علیه روسیه اعمال خواهد کرد. چنین موضع‌گیری‌هایی اگرچه ریسک عرضه را تقویت می‌کند، اما در کوتاه‌مدت موجب احتیاط سرمایه‌گذاران و نوسانات قیمتی می‌شود.
افزون بر این، تصمیم ایالات متحده برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از هند به دلیل تداوم خرید نفت روسیه، نگرانی‌های دیگری را به همراه داشته است. چنین اقدامی می‌تواند هم بر جریان تجارت انرژی و هم بر روابط سیاسی میان واشنگتن و دهلی‌نو اثر بگذارد. در صورت اجرایی شدن این تعرفه‌ها، فشار مضاعفی بر اقتصاد هند و به تبع آن تقاضای جهانی نفت وارد خواهد شد.
با وجود همه این عوامل، تحلیلگران معتقدند بازار نفت همچنان در محدوده‌ای نسبتاً پایدار در نوسان است. بانک بارکلیز در یادداشتی اعلام کرد: «ترکیب تحولات ژئوپلیتیکی و عوامل بنیادین همچون سطح ذخایر و تولید اوپک‌پلاس، باعث شده نفت در بازه‌ای محدود و منعطف باقی بماند.» به عبارت دیگر، هرچند ریسک صعودی قیمت‌ها بالاست، اما بازار هنوز نشانه‌های روشنی از یک روند صعودی پایدار ارائه نمی‌دهد.
طلا: پناهگاه امن در فضای بی‌ثبات سیاسی
برخلاف نفت، بازار طلا این روزها شاهد جهش قیمت بوده است. بهای هر اونس طلا روز سه‌شنبه با ۰.۵ درصد افزایش به ۳۳۸۴ دلار رسید و بالاترین سطح دو هفته اخیر را ثبت کرد. کاهش ارزش دلار در برابر ارزهای اصلی و همچنین تحولات سیاسی اخیر در آمریکا، از مهم‌ترین دلایل این صعود هستند.
اقدام جنجالی دونالد ترامپ در اخراج لیزا کوک، عضو هیئت مدیره فدرال رزرو، شوک جدیدی به بازارها وارد کرد. ترامپ این تصمیم را با استناد به اتهام «سوءاستفاده از وام مسکن» توجیه کرد، اما منتقدان آن را اقدامی بی‌سابقه و تلاشی برای تضعیف استقلال بانک مرکزی آمریکا دانستند. چنین اتفاقی فضای عدم اطمینان سیاسی را افزایش داد و تمایل سرمایه‌گذاران به خرید دارایی‌های امنی چون طلا را تقویت کرد.
از منظر سیاست پولی، سیگنال اخیر جروم پاول مبنی بر احتمال کاهش نرخ بهره در نشست سپتامبر، عامل دیگری بود که به صعود طلا کمک کرد. بازارها اکنون با احتمال ۸۳ درصدی انتظار دارند که فدرال رزرو نرخ بهره را یک چهارم درصد کاهش دهد. کاهش نرخ بهره به طور سنتی هزینه نگهداری طلا را پایین می‌آورد و جذابیت آن را برای سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد.
تحلیلگران معتقدند مسیر صعودی طلا در کوتاه‌مدت هموار است، مگر آنکه داده‌های تورمی ایالات متحده، به ویژه شاخص هزینه‌های مصرف شخصی که قرار است جمعه منتشر شود، خلاف انتظارات عمل کند. اگر تورم همچنان بالا باقی بماند، فدرال رزرو ممکن است در کاهش نرخ بهره محتاط‌تر شود و این موضوع بخشی از حمایت فعلی قیمت طلا را تضعیف کند.
رمزارزها: فشار فروش سنگین و خطر عقب‌نشینی گسترده
بازار رمزارزها در روزهای اخیر برخلاف طلا و حتی نفت، با سقوط قابل‌توجهی مواجه شد. بیت‌کوین، پرچمدار بازار، به زیر ۱۱۰ هزار دلار سقوط کرد و در مقطعی تا ۱۱۰ هزار و ۴۴۱ دلار معامله شد. این کاهش حدود ۲.۲ درصدی در یک روز و بیش از پنج درصدی در چند روز اخیر، عمدتاً ناشی از فروش گسترده حدود ۲۴ هزار بیت‌کوین و نقدینگی پایین بازار بود.
طبق داده‌های سایت «کوین‌گلس»، در ۲۴ ساعت گذشته بیش از ۹۰۰ میلیون دلار از موقعیت‌های آتی رمزارزها لیکویید شد. در این میان، موقعیت‌های خرید بیشترین سهم را داشتند (بیش از ۸۱۷ میلیون دلار)، که نشان‌دهنده غافلگیری معامله‌گران از روند نزولی بازار است.
اتریوم نیز که اخیراً به رکورد ۴۹۰۰ دلار رسیده بود، حدود هشت درصد سقوط کرد و به ۴۳۷۵ دلار رسید. آلت‌کوین‌های دیگر همچون سولانا، دوج‌کوین و ریپل نیز افت‌های سنگینی را تجربه کردند؛ به طوری که سولانا حدود ۸.۵ درصد، دوج‌کوین بیش از ۱۰ درصد و ریپل حدود شش درصد کاهش قیمت داشتند.
کارشناسان بر این باورند که ترکیب چند عامل باعث این ریزش شده است: سودگیری سریع سرمایه‌گذاران پس از رشد اخیر، فشار ناشی از معاملات آتی متمرکز، و اثر دومینویی نقدینگی‌های آبشاری. علاوه بر این، تردیدها درباره سرعت و میزان کاهش نرخ بهره در آمریکا نیز به نگرانی‌های بازار دامن زده است. در حالی که طلا از احتمال کاهش نرخ بهره سود می‌برد، رمزارزها به دلیل ماهیت پرریسک‌ترشان، در شرایط کاهش نقدینگی جهانی بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند.
جمع‌بندی: سه بازار، سه مسیر اما یک نقطه اشتراک
نگاهی به تحولات همزمان در نفت، طلا و رمزارزها نشان می‌دهد که هر یک از این بازارها تحت تأثیر عوامل خاص خود در نوسان هستند، اما نقطه مشترک همه آنها «بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی» است.
نفت درگیر جنگ اوکراین، تهدید تحریم‌های جدید و تعرفه‌های آمریکا علیه هند است. طلا از فضای نااطمینانی سیاسی در آمریکا و احتمال کاهش نرخ بهره سود می‌برد. رمزارزها بیش از هر چیز از کمبود نقدینگی و فشار فروش آسیب می‌بینند.
به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت طلا و سایر فلزات ارزشمند متمایل خواهند شد، در حالی که نفت در محدوده‌ای نسبتا محدود نوسان خواهد داشت و بازار رمزارزها با خطر اصلاح بیشتر روبه‌رو است.
چشم‌انداز میان‌مدت این بازارها بیش از هر چیز به دو متغیر بستگی دارد: مسیر جنگ اوکراین و تصمیمات آتی فدرال رزرو. هرگونه تشدید تنش نظامی یا تغییر ناگهانی در سیاست پولی آمریکا می‌تواند به سرعت جهت‌گیری سرمایه‌ها را تغییر دهد و روندها را دگرگون کند.
