به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تهران این روزها بیش از هر زمان دیگری بوی بیتفاوتی میدهد؛ بوی زبالههایی که شبها در گوشه خیابانها انباشته میشوند و صبحها با کندی و تأخیر جمعآوری میگردند. مخازن شکسته، کمبود سطلهای زباله در محلات مرکزی و جنوبی شهر، و کوچههایی که شبانه روز مملو از کیسههای رها شدهاند، تصویری است که از پایتخت در ذهن شهروندان نقش میبندد. بهویژه در تابستان، گرما و بوی تعفن، زندگی در بسیاری از محلات تهران را طاقتفرسا کرده است.
مدیریت پسماند در تهران سالهاست که بحرانزده است. از تفکیک زباله از مبدا، که فقط روی کاغذ باقی مانده، تا دفن غیراصولی پسماند ، همه و همه نشان میدهد نخستین و بدیهیترین وظیفه شهرداری یعنی حفظ نظافت شهر، به حاشیه رانده شده است. در حالیکه میلیاردها تومان بودجه هر سال به اسم مدیریت شهری هزینه میشود، شهروندان همچنان باید با صحنههای زبالههای تلنبار شده در کنار معابر زندگی کنند.
شورایی که باید بازوی نظارتی شهروندان باشد، چرا درباره نخستین وظیفه شهرداری ــ نظافت و مدیریت پسماند ــ عملاً هیچ مطالبهگری جدی و مستمری ندارد؟
در مناطق مرکزی و جنوب شهر، مخازن قدیمی و فرسوده شدهاند. بسیاری از کوچهها اصلاً مخزن ندارند و شهروندان ناچارند کیسههای زباله را در گوشه خیابان رها کنند. همین موضوع علاوه بر ایجاد مناظر زننده، زمینهساز فعالیت گسترده زبالهگردهای کودک و بزرگسال شده است؛ پدیدهای که سالهاست به یک زخم چرکین شهری بدل شده اما عملاً هیچ ارادهای برای اصلاح آن وجود ندارد.
با این حال، جلسات شورای شهر بیشتر به منازعات سیاسی و اظهارنظرهای حاشیهای اختصاص دارد. نه گزارشی از وضعیت واقعی پسماند ارائه میشود، نه کمیتهای کارآمد برای نظارت بر عملکرد شرکتهای پیمانکاری وجود دارد، و نه پاسخی برای این سؤال ساده که چرا تهران، با این همه بودجه و درآمدهای نجومی از شهروندان، هنوز در ابتداییترین سطح نظافت شهری درمانده است؟
شورای شهر اگر میخواهد از تبدیل شدن به یک نهاد تشریفاتی جلوگیری کند، باید نخستین پرسش را از شهردار و پیمانکارانش مطرح کند که چرا تهران اینقدر کثیف است؟ چرا پیمانکاران زباله جمعکنی که میلیاردها تومان بودجه میگیرند، پاسخگوی کیفیت خدمات خود نیستند؟ و چرا هیچ نهاد مستقلی برای ارزیابی عملکرد آنها وجود ندارد؟
امروز شهروندان تهرانی حق دارند از شورای شهر انتظار داشته باشند که به جای سکوت و انفعال، به اصلیترین وظیفه مدیریت شهری بازگردد: نظافت شهر. این نخستین گام اعتمادسازی با مردم است. شهری که نتواند زبالههایش را جمع کند، چگونه میخواهد آیندهای پایدار و زیستپذیر بسازد؟