در سال ۲۰۲۳، آلمان همچنان به عنوان موتور اقتصادی اروپا میدرخشید؛ کشوری که ۲۸ درصد از تولید ناخالص داخلیاش را صنعت شکل میدهد و با رقمی حدود ۴/۴۶ تریلیون دلار، فاصلهای چشمگیر با رقبایی چون بریتانیا و فرانسه ایجاد کرده است. این برتری، حاصل دههها صنعتیسازی پیشرفته، تمرکز بر فناوریهای نوین و توسعه زنجیرههای ارزش صنعتی است. در میان نمادهای این مسیر موفقیت، گروه صنعتی بوش برجسته میشود؛ شرکتی با بیش از یک و نیم قرن تاریخ که نه تنها در اقتصاد داخلی آلمان نقش کلیدی ایفا کرده، بلکه به یکی از بازیگران جهانی صنعت و فناوری تبدیل شده است.
بوش در سال گذشته میلادی درآمدی معادل ۱۰۰ میلیارد دلار ثبت کرد؛ رقمی که نشاندهنده گستردگی فعالیتهای این گروه صنعتی است. این درآمد نه تنها شامل کارخانهها و تولیدات صنعتی، بلکه هزاران فرصت شغلی و میلیاردها دلار ارزش افزوده به اقتصاد کشور افزوده است. سهم بوش از اقتصاد داخلی هم چشمگیر بود؛ ۲۰ میلیارد دلار درآمد و ۲ میلیارد دلار مالیات مستقیماً به چرخش چرخهای اقتصاد آلمان کمک کرد. اما داستان بوش تنها به اعداد و ارقام محدود نمیشود؛ این شرکت سالهاست که پرچمدار مبارزه با آلودگی صنعتی و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر بوده و سرمایهگذاریهای کلان آن در این حوزه، اثرات زیستمحیطی را در آلمان و سراسر اتحادیه اروپا کاهش داده است.
در سال گذشته، بوش با سرمایهگذاری ۷ میلیارد دلاری در حوزه تحقیق و توسعه، در خط مقدم نوآوری صنعتی قرار گرفت. تمرکز تازه این شرکت بر سه محور کلیدی – حمل و نقل هوشمند، سوختهای پاک و صنعت تراشه – مسیر روشنی برای آینده ترسیم کرده است. این رویکرد منجر به احداث کارخانههایی نو در سه ایالت آلمان و سرمایهگذاری عظیم در تولید هیدروژن، ساخت نیمههادیها و طراحی قطعات خودروهای هوشمند شده است.
بوش تنها بر بازار و سرمایه تمرکز ندارد؛ همکاری با دولت آلمان نقش کلیدی در موفقیت این شرکت ایفا میکند. حدود ۳۰ درصد کارکنان بوش در آلمان مشغول به کار هستند و دولت این شرکت را به عنوان یکی از ستونهای تحول صنعتی کشور میبیند. حمایتهای مالی، برنامههای تشویقی و همکاریهای تحقیقاتی با دانشگاهها و برنامههای اتحادیه اروپا مانند «IPCEI» موجب شدهاند بوش بزرگترین مرکز تولید نیمههادی خود را در درسدن تأسیس کند و در زمینه انرژیهای پاک مانند سلولهای سوختی هیدروژنی پیشتاز باشد.
نگاهی به آینده نشان میدهد بوش در مسیر روشنی حرکت میکند؛ از اینترنت اشیا صنعتی و خانه هوشمند گرفته تا گذار انرژی، کاهش کربن و حمل و نقل پاک، این شرکت جایگاه مستحکمی دارد. صنعت تراشههای خودرو و قطعات نیمههادی، برقیسازی و فناوریهای نوظهور، همچنان از محورهای کلیدی سرمایهگذاری و توسعه بوش هستند. همزمان حفظ جایگاه در بازار لوازم خانگی و تجهیزات ساختمانی، ثبات و استمرار این شرکت در بازارهای سنتی را تضمین میکند.
بوش، با تمرکز بر شفافیت مالی، تنوع تولید، نوآوری و همکاریهای استراتژیک، الگویی از یک گروه صنعتی موفق، پایدار و آیندهنگر ارائه میدهد؛ شرکتی که نه تنها اقتصاد آلمان را تقویت میکند، بلکه در مسیر ایجاد جهانی هوشمند و پایدار، نقش کلیدی ایفا میکند.
در قلب آلمان قرن نوزدهم، رابرت بوش جوان، با ذهنی خلاق و ارادهای راسخ، پا به دنیای در حال تحول فناوری گذاشت. سالها تجربه در کارگاههای مکانیکی، همکاری با بزرگان صنعتی مانند توماس ادیسون و زیمنس و سفر به آمریکا و انگلستان، افق دیدی جهانی و روحیهای کارآفرینانه در او پروراند. در ۱۸۸۶، او کارگاه کوچکی در اشتوتگارت بنیان نهاد و با نوآوری در تجهیزات الکتریکی و موتورهای احتراق، مسیر موفقیت را آغاز کرد.
ورود بوش به بازار قطعات خودرو و تولید سیستمهای احتراق در سال ۱۹۰۲، آن را به پیشگام صنعت خودروسازی آلمان بدل کرد. هرچند شعلههای جنگ جهانی رشد این شرکت را موقتاً خاموش کرد، شاخه لوازم خانگی توانست بخشی از فشار بحران را کاهش دهد. پس از جنگ، با کمک برنامه مارشال، بوش دوباره جان تازهای گرفت و دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ دوران طلایی نوآوری را تجربه کرد؛ زمانی که فناوریهای کلیدی مانند ترمز ضدقفل و سیستمهای کنترل الکترونیکی پا به عرصه گذاشتند.
رابرت بوش فراتر از یک مخترع و تاجر، یک کارآفرین اجتماعی بود. او با راهاندازی نظام تأمین اجتماعی و آموزش حرفهای، نشان داد که هدفش تنها کسب سود نیست؛ بلکه میخواست شرکتی بسازد که میراثی انسانی و پایدار برای جامعه باقی بگذارد.
یکی از چالشهای اصلی در بنگاههای صنعتی، انتقال موفقیت و کنترل از نسلی به نسل دیگر است. در آلمان، خانوادههایی چون بوش، زیمنس و ب.ام.و، توانستهاند این مدل را با موفقیت پیاده کنند. در این شرکتها، مالکیت و کنترل به خانواده بنیانگذار وفادار مانده و تلاش چندانی برای واگذاری آن به شرکا یا سهامداران صورت نگرفته است. قوانین و ساختار اقتصادی آلمان، محافظت سختگیرانه از اسرار مالی و حقوقی و چارچوبی که به «پدرسالاری صنعتی» معروف است، موجب شده مدیران آلمانی به نسلی از رهبران محتاط، دلسوز و نوآور بدل شوند.
در خانواده بوش، چهار نسل توانستهاند جایگاه خود را به عنوان تأمینکننده بزرگترین شرکتهای جهان حفظ کنند و موتور محرک نوآوریهایی مانند سیستمهای سوخترسانی خودرو، قطعات نیمههادی و فناوریهای پیشرفته تولید باشند. نکته جالب اینکه از زمان درگذشت رابرت بوش در سال ۱۹۴۲، مدیریت روزمره هرگز به اعضای خانواده سپرده نشده و تنها بنیانگذار شخصاً سکان هدایت را در دست داشت. ساختار مالکیتی ویژه بوش به گونهای است که ۹۴ درصد سهام در اختیار بنیاد رابرت بوش قرار دارد و اداره شرکت به نهادی مستقل به نام Robert Bosch Industrietreuhand KG واگذار شده است.
والکمار دنر، فیزیکدان کوانتوم و از مدیران برجسته بوش، با سرمایهگذاری در اینترنت اشیا صنعتی، توسعه حسگرهای MEMS و همسوسازی شرکت با AIoT، از سال ۲۰۲۱ این غول صنعتی را در خط مقدم انقلاب صنعتی چهارم قرار داد. کریستف بوش، نواده بنیانگذار، او را «رهبر رویایی» نامیده که بوش را به جایگاهی برتر رسانده است.
امروز گروه بوش با تمرکز بر پنج حوزه اصلی از جمله لوازم خانگی، خودروسازی، قطعهسازی، ماشینآلات و سامانههای الکترونیکی، بیش از ۷ میلیارد یورو در تحقیق و توسعه سرمایهگذاری کرده و با شرکتهای بزرگی مانند دنسو، تویوتا، مایکروسافت، انویدیا و پینین فارینا همکاری میکند. این تنوع و تمرکز بر نوآوری، ثبات این شرکت را حتی در میان چالشهای صنعتی اروپا تضمین کرده است.
بوش محصولات خود را به بیش از ۱۵۰ کشور صادر میکند و با ۴۶۸ زیرمجموعه و شرکت منطقهای در حدود ۶۰ کشور، یکی از بزرگترین تأمینکنندگان فناوری و خدمات در سطح جهانی به شمار میرود. تمرکز دقیق بر حوزههای تخصصی، از جمله خودرو، قطعات صنعتی و فناوریهای سبز، باعث شده تا در سال مالی ۲۰۲۳، درآمد سالانه این گروه به ۱۰۰ میلیارد دلار و سود ناخالص آن به ۲۸/۶ میلیارد یورو برسد؛ رقمی که بیش از ۲ درصد اقتصاد آلمان را تشکیل میدهد.