روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی از کمبود TNT در کارخانه های تسلیحاتی آمریکا خبر داد. در گزارش این روزنامه آمده است، بیش از یک قرن، آمریکا برای ساخت سلاحهای نظامی و همچنین در معادن تجاری به TNT متکی بود. این ماده به وفور یافت میشد و قیمت ارزانی داشت؛ تا همین دو دهه پیش هر پوند آن تنها ۵۰ سنت فروخته میشد. ترینیتروتولوئن در طول جنگهای جهانی و تا دهه ۱۹۸۰ میلیونها تُن در آمریکا تولید میشد؛ مادهای که هم گلولههای توپ و بمبها را پر میکرد و هم امکان انفجار سنگها برای ساخت جادهها و تولید سیمان مورد استفاده در خانهها و پروژههای زیربنایی را فراهم میآورد.اما تولید TNT زبالههای خطرناک به جا میگذارد.
به همین دلیل تا اواسط دهه ۱۹۸۰ پنتاگون آخرین کارخانه داخلی تولید این ماده را تعطیل کرد. پس از آن، تأمینکنندگان خارجی عمدتاً در چین، روسیه، لهستان و اوکراین جای خالی را پر کردند و TNT را با قیمت پایین عرضه کردند، در حالی که خودشان با پسماندهای خطرناک آن دستوپنجه نرم میکردند.منبع مهم دیگری نیز وجود داشت: TNT بازیافتی از مینها، گلولهها و بمبهایی که پنتاگون به طور منظم از رده خارج میکرد. این سلاحها برای ارتش آمریکا بیش از حد قدیمی محسوب میشدند، اما مواد منفجره داخل آنها هنوز قابل استفاده بود.اکنون، به گفته مقامهای غیرنظامی، این منابع نیز خشکیدهاند.
از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، ارتش آمریکا تصمیم گرفته سلاحهای قدیمی خود را حفظ کند و کمتر از رده خارج کند. لهستان تنها تأمینکننده مجاز TNT برای پنتاگون بود، اما بخش عمده تولید خود را به اوکراین میفرستد. روسیه و چین نیز صادرات این ماده به آمریکا را متوقف کردهاند.
این وضعیت فشار زیادی بر تولید سلاح در آمریکا و همچنین بر عملیات انفجار در معادن سنگ وارد کرده است؛ همان معادنی که بخش عمده مواد اولیه برای ساخت پلها، جادهها و ساختمانها را تأمین میکنند.در پاسخ به این بحران، کنگره آمریکا مجوز ساخت یک کارخانه جدید TNT تحت اداره ارتش در ایالت کنتاکی را صادر کرده است؛ پروژهای به ارزش ۴۳۵ میلیون دلار که قرار است از اواخر ۲۰۲۸ آغاز به کار کند. اما این کارخانه تنها برای مصارف نظامی تولید خواهد داشت و هیچ برنامهای برای فروش به بخش خصوصی ندارد؛ موضوعی که کمبود موجود در صنعت داخلی را برطرف نخواهد کرد.این کمبود ممکن است بهزودی سرعت پروژههای عمرانی آمریکا را کاهش داده و بهای برخی مواد خام را بالا ببرد.
«دنیا بدون مواد منفجره صنعتی وجود ندارد.» این جملهای است که کلارک میکا، رئیس انجمن صنایع مواد منفجره آمریکا، در یک مصاحبه گفت. او افزود: «تقریباً در هر چیزی که استخراج میشود، در ۹ مورد از ۱۰ مورد پای مواد منفجره در میان است.»صنعت انفجارهای تجاری در سالهای اخیر با فناوریهای جدید توانسته اثرات مخرب کار خود را کاهش دهد. محاسبات و نقشهبرداریهایی که زمانی دستی انجام میشد، امروز با کمک پهپادها، اسکنرهای سهبعدی و نرمافزارهای رایانهای سریعتر و دقیقتر صورت میگیرد.
در حالی که جنگ اوکراین همچنان ادامه دارد، شرکتهای خصوصی به دنبال جایگزینهایی برای TNT هستند. یکی از گزینهها، مادهای به نام پنتا اریتریتول تترا نیترات (PETN) است که هماکنون در سه کارخانه داخل آمریکا تولید میشود، اما هنوز مشخص نیست که ظرفیت تولید آن تا چه حد میتواند به سرعت افزایش یابد.نیویورک تایمز افزود، در سالهای اخیر، پنتاگون برای تأمین TNT مورد نیاز خود به یک کارخانه در لهستان وابسته بوده است. با این حال، به نظر میرسد وزارت دفاع توانسته منابع دیگری از TNT را نیز به دست آورد.یک سخنگوی ارتش آمریکا گفت این نیرو دیگر تنها به کارخانه لهستان متکی نیست و همچنان در تلاش است ظرفیت تولید داخلی پیشرانهها و مواد منفجره در آمریکا را افزایش دهد.