عبور روزانه میلیونها بشکه نفت خام از تنگه هرمز نشان میدهد که هرگونه اختلال در امنیت یا تردد آن میتواند آثار گستردهای بر بازارهای جهانی انرژی بگذارد. نوسان قیمت نفت، وابستگی مستقیم به ثبات و امنیت این مسیر دارد و کشورهایی که به انرژی خلیج فارس متکی هستند، بیش از هر جای دیگر از تنشهای احتمالی در این منطقه آسیبپذیر خواهند بود.
اهمیت تنگه هرمز فراتر از حوزه انرژی نیز قابل بررسی است. بسیاری از مسیرهای مهم کشتیرانی که کالاهای مصرفی، صنعتی و غذایی را به شرق و غرب جهان منتقل میکنند، به این گذرگاه وابستهاند. در نتیجه، امنیت تنگه هرمز تنها یک موضوع منطقهای نیست بلکه ابعادی جهانی دارد و ثبات آن برای تضمین جریان مستمر تجارت جهانی ضروری است.
کشورهای صنعتی و اقتصادهای نوظهور، به ویژه در شرق آسیا و اروپا، برای تأمین انرژی و کالاهای اساسی خود نیازمند عبور مطمئن از این مسیر هستند. به همین دلیل، تحولات مربوط به تنگه هرمز همواره به عنوان یک عامل کلیدی در محاسبات ژئوپلیتیک و امنیتی قدرتهای جهانی در نظر گرفته میشود.
صنعت کشتیرانی جهانی به شدت تحت تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک تنگه هرمز قرار دارد. بسیاری از شرکتهای حملونقل دریایی در برنامهریزیهای خود، هزینههای بیمه و مسیرهای جایگزین را بر اساس میزان ثبات این منطقه تعیین میکنند. حتی شایعات مربوط به تهدیدات امنیتی یا تنشهای سیاسی، میتواند هزینههای حملونقل دریایی را به طور چشمگیری افزایش دهد.
از این رو، تنگه هرمز نه تنها یک گذرگاه دریایی، بلکه نمادی از پیوند میان ژئوپلیتیک، اقتصاد جهانی و صنعت کشتیرانی است. هرگونه تنش یا تغییر در وضعیت این تنگه، بلافاصله بازتابی گسترده در بازارهای بینالمللی خواهد داشت و اهمیت آن را بیش از پیش آشکار میسازد.
دبیر انجمن کشتیرانی با بیان اینکه بعید است آمریکا و اسراییل، شرایط را به جایی برساند که ناچار شویم تنگه هرمز را ببندیم، گفت: اگر قرار باشد تنگه هرمز بسته شود، کل دنیا آسیب میبیند و قیمت نفت به عددی میرسد که خرید آن برای هیچ کشوری توجیه ندارد و قابل تحمل نیست و کشورهای جنوب خلیج فارس دومین تهدیدپذیرهایی هستند که اقتصاد خود را از دست میدهند.
مسعود پلمه در نشست خبری با اشاره به فعالیت بنادر در جنگ ١٢ روزه و آمادگی پدافند غیر عامل اظهار داشت: آنچه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به وضوح شاهد بودیم، این بود که هیچ یک از بنادر ما تعطیل نشد و شاهد استمرار فعالیتهای دریایی بودیم؛ به عبارتی پشتیبانی ۲۴ ساعته واقعی در ورود و خروج کشتیها تخلیه و ترخیص کالاها اتفاق افتاد و حتی ترخیص ۳۰ روزه به ۱۰ روزه تبدیل شد.
وی همچنین درباره وضعیت تجاری منطقه در صورت بسته شدن تنگه هرمز تاکید کرد: در شرایطی برای بستن تنگه هرمز قرار نگرفتیم و بعید است حتی آمریکا و اسراییل متخاصم، شرایط را به جایی برساند که ناچار شویم تنگه هرمز را ببندیم.
دبیر انجمن کشتیرانی گفت: حدود ٢۵ میلیون تن نفت روزانه از طریق تنگه هرمز به دنیا صادر میشود، بیش از ۶٠ درصد معادن و منابع فیزیکی فسیلی نفت و گاز در خلیج فارس قرار دارد. روزانه ١۶٠٠ فروند کشتی که هیچ ارتباطی به بنادر ایران ندارند از خلیج فارس ورود و خروج دارند.
پلمه افزود: تولیدکنندگان بزرگ نفت و انرژی در خلیج فارس هستند و اقتصاد دریایی منطقههای جبلعلی را ایجاد کرده و این بندر به عنوان بزرگترین بندر ترانشیپی منطقه قرار دارد و اگر چین و سنگاپور را در نظر نگیریم ، بهترین فعالیت بندر متعلق به جبلعلی است.
وی ادامه داد: اگر قرار باشد تنگه هرمز بسته شود، کل دنیا آسیب میبیند و قیمت نفت به عددی میرسد که خرید آن برای هیچ کشوری توجیه ندارد و قابل تحمل نیست و کشورهای جنوب خلیج فارس دومین تهدیدپذیرهایی هستند که اقتصاد خود را از دست میدهند.