در بسیاری از طرحهای مسکنسازی، تمرکز اصلی بر تعداد واحدهای مسکونی قرار میگیرد، اما کیفیت زندگی ساکنان در اولویت بعدی قرار میگیرد. این رویکرد سبب میشود که پس از تحویل خانهها، مردم با کمبود خدمات شهری، ترافیک سنگین و دسترسی دشوار به مراکز درمانی و آموزشی مواجه شوند. چنین شرایطی نهتنها نارضایتی عمومی ایجاد میکند، بلکه میتواند ارزش اقتصادی پروژهها را نیز کاهش دهد.
برای جلوگیری از این وضعیت، لازم است از همان مراحل اولیه طراحی و برنامهریزی، مطالعات جامع زیرساختی انجام شود. این مطالعات باید شامل برآورد نیازهای جمعیتی آینده، طراحی شبکههای حملونقل کارآمد، پیشبینی مراکز خدماتی و همچنین تامین پایدار انرژی باشد. در غیر این صورت، پروژههای بزرگ تنها به خوابگاههایی بدون کیفیت زندگی تبدیل خواهند شد.
از سوی دیگر، مشکلات زیرساختی میتوانند روند پیشرفت پروژهها را به شدت کند کنند. نبود زمین آماده برای اجرای شبکههای فاضلاب یا کمبود منابع آبی کافی، باعث میشود که حتی پس از ساخت واحدهای مسکونی، امکان تحویل آنها وجود نداشته باشد. این مسأله در بسیاری از پروژههای گذشته مشاهده شده و تکرار دوباره آن میتواند اعتماد مردم به طرحهای کلان ملی را خدشهدار کند.
یکی از ابعاد مهم توجه به زیرساختها، ایجاد شبکهای کامل از خدمات عمومی است. مدارس، بیمارستانها، مراکز ورزشی و فضاهای سبز از عناصر جداییناپذیر هر محله موفق هستند. اگرچه ممکن است در ظاهر این موارد مکمل محسوب شوند، اما در عمل نبود آنها موجب میشود که ساکنان ناچار به مهاجرت معکوس یا ترک واحدهای تازهساز شوند.
توجه به زیرساختهای حملونقل نیز اهمیت مضاعفی دارد. بسیاری از شهرکهای مسکونی جدید به دلیل فاصله زیاد از مراکز شهری و نبود حملونقل مناسب، عملاً به محلههای خوابگاهی بدل شدهاند. توسعه خطوط مترو، اتوبوسهای تندرو و شبکههای جادهای مناسب میتواند این چالش را تا حد زیادی برطرف کند و زمینه را برای زندگی پویا فراهم سازد.
از منظر اقتصادی نیز سرمایهگذاری در زیرساختها باعث افزایش ارزش افزوده پروژهها میشود. هرچه دسترسی به خدمات شهری بهتر باشد، انگیزه برای خرید و سکونت در این واحدها بیشتر خواهد بود. این امر نهتنها به نفع مردم است، بلکه بازگشت سرمایه برای دولت و بخش خصوصی را نیز تضمین میکند.
در نهایت، باید پذیرفت که زیرساختها نه هزینه اضافی بلکه سرمایهگذاری بلندمدت هستند. بیتوجهی به این موضوع تنها باعث میشود که مشکلات در آینده با هزینهای چندبرابر بروز پیدا کنند. بنابراین، رسیدگی به مسائل زیرساختی، ضامن موفقیت و ماندگاری پروژههایی چون نهضت ملی مسکن خواهد بود.
محمد جواد آقایی " فرماندار یزد در گفت و گویی یکی از مهمترین مشکلات اجرای طرح نهضت ملی مسکن در این شهرستان را کمبود زیرساختها ذکر کرد و همکاری ادارات و دستگاههای مختلف برای حل این محدودیتها را خواستار شد.