گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: چین در مراسم باشکوه «روز پیروزی» با حضور رهبران خارجی و نمایش جدیدترین سلاح‌های راهبردی خود، نه‌تنها قدرت نظامی‌اش را به رخ کشید بلکه پیام‌های سیاسی روشنی برای تایوان، آمریکا و جامعه جهانی فرستاد. این رژه همزمان کارکردی تبلیغاتی برای تقویت مشروعیت حزب کمونیست و شخص شی جین‌پینگ داشت و واکنش‌های گسترده‌ای در منطقه و جهان برانگیخت.
در این رژه بی‌سابقه، شی جین‌پینگ از رهبران مختلف جهان از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی استقبال کرد و قدرت نظامی و چشم‌انداز آینده چین را به نمایش گذاشت. کیم جو آئه، دختر نوجوان و احتمالا جانشین کیم جونگ اون نیز برای نخستین بار در یک سفر خارجی شناخته‌شده در چین حضور یافت.
این مراسم صبح چهارشنبه ساعت ۹ به وقت محلی (۰۱:۰۰ به وقت گرینویچ) آغاز شد. آخرین بار 10 سال پیش چین چنین رژه‌ای برای روز پیروزی برگزار کرده بود.
تسلیحاتی که نمایش داده شد
این رویداد نمایش عظیمی از توان نظامی چین بود؛ با صف‌آرایی دقیق تسلیحات پیشرفته از جمله پهپادها، موشک‌های مافوق صوت و جنگنده‌ها.
برای نخستین بار مجموعه کامل توان هسته‌ای سه‌گانه چین به نمایش درآمد:
- جین‌لِی-۱ (موشک دوربرد هواپایه)
- جولانگ-۳ (موشک قاره‌پیما مستقر بر زیردریایی)
- دونگ‌فِنگ-۳۱ و دونگ‌فِنگ-۶۱ (موشک‌های قاره‌پیمای زمین‌پایه)
- همچنین موشک‌های ضدکشتی مافوق صوت یینگ‌جی-۱۷، یینگ‌جی-۱۹ و یینگ‌جی-۲۰ که در آزمایش‌ها علیه ماکت ناوهای هواپیمابر آمریکا استفاده شده‌اند، معرفی شدند.
- پهپادهایی که هم در هوا و هم در زیر آب قابلیت عملیات دارند، پهپادهای شناسایی و تهاجمی، و هلی‌کوپترهای بدون سرنشین ویژه پرتاب از ناو نیز به نمایش درآمدند.
دیگر تسلیحات شامل:
- موشک‌های کروز: چانگجیان-۲۰A، یینگ‌جی-۱۸C، چانگجیان-۱۰۰۰
- موشک‌های مافوق صوت یینگ‌جی-۲۱، دونگ‌فِنگ-۱۷ و دونگ‌فِنگ-۲۶D
حواشی مراسم
- رژه با اجرای ارکستر نظامی و گروه کر همراه شد.
- ۸۰ شیپورچی به مناسبت ۸۰ سالگی پایان جنگ جهانی دوم نواختند و بیش از هزار نوازنده در ۱۴ ردیف، نمادی از ۱۴ سال مقاومت چین از ۱۹۳۱ تا ۱۹۴۵، حضور داشتند.
- شی جین‌پینگ در میدان تیان‌آن‌من لباسی شبیه به لباس‌های مائو تسه‌تونگ، رهبر پیروزمند حزب کمونیست در جنگ داخلی پس از جنگ جهانی دوم، بر تن داشت.
- صندلی‌های سبز، قرمز و طلایی برای تماشاگران نماد زمین حاصلخیز، فداکاری مردم و صلح بودند.
- از ماه اوت، همزمان با آغاز تمرینات رژه، تدابیر امنیتی شدیدی در پکن برقرار شده بود.
چه رهبرانی حضور داشتند؟
بیش از ۲۵ رهبر خارجی میهمان چین بودند. در میان آن‌ها پوتین و کیم، میهمانان ویژه‌ای بودند که در کنار شی روی فرش قرمز ایستادند.
این نخستین بار در ۶۶ سال گذشته بود که یک رهبر کره شمالی در رژه نظامی چین حضور می‌یافت. آخرین بار، کیم ایل سونگ (بنیان‌گذار کره شمالی و پدربزرگ کیم جونگ اون) در سال ۱۹۵۹ در چنین مراسمی حاضر شده بود. سایر رهبران حاضر در مراسم:
- ایران: مسعود پزشکیان (رئیس‌جمهور)
- پاکستان: شهباز شریف (نخست‌وزیر)
- میانمار: مین آنگ هلینگ (فرمانده ارتش)
- اندونزی: پرابوو سوبیانتو (رئیس‌جمهور)
- مغولستان، ازبکستان، بلاروس: رؤسای جمهورشان
- ویتنام، مالزی، مالدیو، نپال، زیمبابوه: رهبران عالی‌رتبه
- از اروپا تنها دو نفر شرکت کردند: رابرت فیکو نخست‌وزیر اسلواکی و الکساندر وویچیچ رئیس‌جمهور صربستان؛ هر دو مخالف تحریم‌های روسیه و متمایل به مسکو.
واکنش‌های بین‌المللی
واشنگتن این مراسم را «نمایشی نظامی برای ارعاب» خواند و نگرانی خود را از گسترش توان موشکی چین اعلام کرد.
تایوان نیز آن را تهدید مستقیم علیه امنیت خود دانست.
در مقابل، روسیه و پاکستان از رژه پشتیبانی کردند و آن را «نماد همکاری راهبردی» توصیف کردند.
در جهان عرب نیز تحلیل‌هایی منتشر شد که چین را به‌عنوان وزنه تعادل در برابر آمریکا معرفی می‌کردند.
چرا چین روز پیروزی را جشن می‌گیرد؟
- چین روز پیروزی را هر سال در ۳ سپتامبر جشن می‌گیرد تا پایان جنگ جهانی دوم و شکست ژاپن امپراتوری را گرامی بدارد.
- این روز یادآور مقاومت ملت چین در برابر تجاوزات ژاپن از سال ۱۹۳۱ تا ۱۹۴۵ است، زمانی که میلیون‌ها نفر از مردم چین جان خود را از دست دادند.
- پس از تسلیم رسمی ژاپن در ۲ سپتامبر ۱۹۴۵، چین روز بعد را به عنوان روز پیروزی انتخاب کرد.
- این جشن همچنین نقش حزب کمونیست چین در پایان جنگ و اتحاد مردم علیه دشمن خارجی را برجسته می‌کند و به عنوان نمادی از قدرت ملی و صلح برای نسل‌های بعدی شناخته می‌شود.
