سید حسین میرشفیع نماینده و مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی در امور زیربنایی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ایران از دیرباز یکی از مسیرهای اصلی تجاری جهان بوده است، گفت: از گذشته و حتی پیش از شکل‌گیری جاده ابریشم، زمانی که بشر توانست مفهوم تجارت را درک کند، این بازرگانی شکل گرفت و ایران به‌عنوان یکی از مسیرهای مهم تجاری مطرح بود.
وی افزود: موقعیت ایران همواره به‌گونه‌ای بوده که در مرکز ارتباطات بین شرق، شامل هند و چین که امروز هم جزو اقتصادهای دوم و سوم دنیا هستند، و غرب جهان قرار داشته است. اگرچه در دوره‌ای با توسعه کشتیرانی، کریدورهای زمینی در حاشیه قرار گرفتند و ناامنی‌ها بر این مسیرها تأثیر گذاشت، برهمین اساس مسیر دریایی به دلیل ارزان‌تر بودن و عبور از مرزهای کمترب مورد استقبال قرار گرفت.
میرشفیع گفت: در حال حاضر شرایطی فراهم است که ایران می‌تواند در قالب کریدورهای شمالی-جنوبی، از روسیه، کشورهای آسیای میانه و سایر کشورهای محصور در خشکی حمایت و پشتیبانی کند و مسیر ترانزیتی آنها به سمت جنوب را تسهیل کند. همچنین هر اندازه توسعه اقتصادی در آفریقا افزایش یابد، نقش ایران در تجارت جهانی پررنگ‌تر خواهد شد.
وی افزود: در چارچوب بلندمدت تعریف‌شده توسط کشورهایی مانند چین و هند نیز ایران در مسیر کریدوری این کشورها به سمت اروپا قرار دارد. علاوه بر مسیر شمال-جنوب، ما در بخش شرق-غرب نیز نقش مؤثری ایفا می‌کنیم و همین موضوع جایگاه ایران را به‌عنوان یک مرکز تجاری و ترانزیتی ممتاز کرده است.
نماینده و مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توسعه قابل توجهی در شبکه ریلی کشور ایجاد شد. پیش از انقلاب، تنها یک‌سوم راه‌آهن موجود ساخته شده بود اما پس از آن اتصال‌های مهمی مانند سرخس بافق به بندرعباس، اینچه‌برون و توسعه بنادر در دریای خزر به بهره‌برداری رسید. همچنین تا پایان امسال بندر چابهار نیز به شبکه ریلی متصل خواهد شد که این موضوع نقش ایران در کریدورهای شمال - جنوب را بیش از پیش تقویت می‌کند.
وی افزود: هم‌اکنون بنادر مهمی همچون چابهار، بندرعباس و امام خمینی به‌طور ریلی به مرزهای شمالی کشور متصل شده‌اند؛ چه از مسیر مرز ترکیه، چه از جلفا در ارتباط با آذربایجان و چه از طریق بنادر کاسپین و امیرآباد که ارتباط ریلی برقرار کرده‌اند. همچنین مرزهای زمینی اینچه‌برون و سرخس، افغانستان و سایر نقاط مرزی با خطوط ریلی پیوند خورده‌اند.
میرشفیع گفت: در حوزه شرق-غربی نیز این ارتباط همواره وجود داشته است. از گذشته مسیر میرجاوه برقرار بوده و تجارت پاکستان به سمت میرجاوه و زاهدان جریان داشته است. امروز نیز زاهدان به مرکز کشور متصل است و از این طریق می‌توان تجارت شرق به سمت ترکیه و اروپا را گسترش داد.
وی افزود: موقعیت ایران موقعیتی غیرقابل رقابت در میان بسیاری از کشورهاست اما پیچیدگی‌های اداری، فرآیندهای دشوار و تعلل‌های زمانی در حمل کالا موجب شده از این ظرفیت عظیم آن‌گونه که باید بهره‌برداری نشود. در نتیجه حجم ترانزیت کشور پایین‌تر از ظرفیت واقعی باقی مانده است.
نماینده و مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی گفت: در سال‌های اخیر توجه بیشتری به موضوع ترانزیت شده است. به‌ویژه در سند برنامه هفتم توسعه، تأکید ویژه‌ای بر گسترش ترانزیت صورت گرفته که همین موضوع به تحرک بیشتر در این حوزه انجامیده و می‌تواند روندی افزایشی به خود بگیرد.
وی افزود: نکته مهم این است که توسعه ترانزیت تنها با اتکا به موقعیت جغرافیایی محقق نمی‌شود. ما نمی‌توانیم صرفاً به این امید باشیم که چون موقعیت ما مناسب است، همه کشورها مجبور به انتخاب ایران خواهند بود. بلکه باید با اصلاح فرآیندها و ارتقای زیرساخت‌ها، جذابیت مسیر ایران را برای تجارت جهانی افزایش دهیم.
