وجود ریسکهای سیاسی، با ایجاد سردرگمی، تقاضای سرمایهگذاران حقیقی را کاهش داده و به خروج نقدینگی و افت تعداد کدهای فعال بورسی منجر شده است. با این حال، بهبود تقاضا در روزهای اخیر، بهویژه پس از اصلاح سنگین شاخص کل در هفتههای گذشته، نشاندهنده رسیدن بازار به کف قیمتی خود است. این بهبود، بیشتر به دلیل کاهش فشار فروشندگان بروز پیدا کرده است.
از منظر تکنیکال، شاخص کل پس از ازدستدادن سطوح کلیدی متفاوت در هفتههای گذشته، مجدد بر فراز سطح ۲میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی قرار گرفت. این بازگشت، همراه با حمایتهای تکنیکال و افزایش حجم معاملات در برخی روزها، نشانههایی از بهبود موقت را نشان میدهد. با این حال شاخص کل بورس تهران در روزهای آینده محدوده مقاومتی ۲میلیون و ۶۱۰ هزار واحدی را پیشرو دارد و در صورتی که بتواند از این مقاومت عبور کند، میتواند تا میانههای کانال ۲میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی در صورت عدم بروز ریسکها رشد خود را تداوم بخشد. با این حال، تداوم این روند به ورود نقدینگی پایدار وابسته است. در غیر این صورت، بازار میتواند در دام افت و خیزهای مقطعی و اصطلاحا روند رنج گرفتار شود.
از سوی دیگر صنایع پتروشیمی و فلزات اساسی به دلیل صادراتمحوری و وابستگی به قیمتهای جهانی، همچنان جذابیت بنیادی دارند، اما محدودیتهای انرژی و نوسانات ارزی، حاشیه سود آنها را تحت فشار قرار داده است. افزایش نرخ ارز مبادلاتی این شرکتها از ۷۰ هزار تومان نرخ فعلی میتواند حاشیه سود این شرکتها را دستخوش تغییرات مثبت کند. از اینرو باید عنوان کرد ارزش دلاری بازار که به سطوح بسیار پایینی رسیده، نشاندهنده تاثیر تورم و نوسانات ارزی است.
این اتفاق فرصتی برای رشد بلندمدت در صورت بهبود شرایط کلان اقتصادی را فراهم میکند. چشمانداز کوتاهمدت بازار تحت تاثیر نتیجه مذاکرات و سیاستهای بانک مرکزی خواهد بود. در صورت تداوم ثبات نسبی و عدم تشدید ریسکهای سیاسی، بازار میتواند به تدریج به سمت سطوح بالاتر گام بردارد. با این حال هر گونه انتشار اخبار مبنی بر احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه یا تغییرات محسوس قیمتهای جهانی میتواند فشار فروش در اتمسفر بازار را به همراه داشته باشد. با این وجود در بلندمدت، اقتصاد تورمی و رشد ارز مبادلاتی و جذابیت بنیادی بورس، همچنان پتانسیل رشد را حفظ کرده، اما سرمایهگذاران باید با احتیاط و تمرکز بر صنایع بنیادی با حاشیه سود مطلوب عمل کنند.
دماسنج اصلی تالار شیشهای روز شنبه با افزایش ارتفاع ۰.۷۷ درصدی روبهرو شد و در نهایت روز معاملاتی را در محدوده ۲میلیون و ۵۴۲ هزار واحدی به پایان رساند. در این بین نماگر هموزن نیز با صعود ۰.۲۴ درصدی مواجه و در نهایت در سطح ۷۷۵هزار و ۳۸۳ واحدی قرار گرفت. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود ۰.۲۵ درصد سبزپوش بود و روز شنبه را در سطح ۲۳ هزار و ۳۸۰ واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد روز شنبه بازار سرمایه که شامل سهام، حقتقدم و صندوقهای سهامی بازار میشود مقدار ۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به روز چهارشنبه هفته گذشته حدود ۵۷ درصد رشد داشته است. از طرفی حدود ۱۷۸میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج شده است.
آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: در معاملات روز گذشته، شاهد افزایش نسبی حجم عرضهها در میانه روند صعودی قیمتها بودیم که پس از چند روز متوالی مثبت به وقوع پیوست. نوسان اخیر که میتوان آن را بخشی از ساختار موجهای اصلاحی در چارچوب نظریه الیوت دانست، توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است. با نگاهی به گذشته، بررسی تحلیلهای پیشین نشان میدهد که بازار در حال حاضر در موج پنجم نزولی قرار دارد و انتظار میرود پس از آن، موج B صعودی آغاز شود. موجی که به نظر میرسد اکنون در حال شکلگیری است. بر اساس بررسیهای فنی، این موج B صعودی خود به زیرشاخههای A-B-C تقسیم میشود. ابتدا یک حرکت A به سمت بالا، سپس یک اصلاح B به سمت پایین و در نهایت یک حرکت C مجددا صعودی را به دنبال خواهد داشت.
این ساختار کلی، تصویر کاملی از موج B را ارائه میدهد و بازار را در مسیری هدایت میکند که میتواند فرصتهای جدیدی ایجاد کند. یکی از نکات مثبت برجسته در این دوره، افزایش قابلتوجه ارزش معاملات است که به عنوان شاخصی از اعتماد رو به رشد سرمایهگذاران تلقی میشود. این افزایش حجم معاملات، سیگنالی امیدوارکننده برای ادامه روند فعلی به شمار میرود. با این حال، بازار با مقاومتهای کلیدی روبهرو است. محدودههای ۲میلیون و ۶۵۰ هزار واحدی تا ۲میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی شاخص کل، به عنوان سطوح مقاومتی مهم شناخته میشوند و ممکن است نقطه پایان موج B صعودی باشند. البته، بسته به شرایط، این موج میتواند به سطوح بالاتری نیز برسد، اما بررسی دقیقتر این سطوح ضروری است تا سرمایهگذاران بتوانند تصمیمگیریهای آگاهانهتری اتخاذ کنند.
از سوی دیگر بررسی رفتار سرمایهگذاران در روزهای اخیر قابل تأمل است. پس از چند روز مثبت بازار، بسیاری از فعالان بازار تمایل به شناسایی سود نشان میدهند. دلیل این احتیاط، وضعیت کلی حاکم بر بازار است که همچنان به طور کامل بهبود پیدا نکرده است. گمانهزنیها و نگرانیهای اقتصادی همچنان پابرجا هستند و ساختار ریسکی بازار، بهرغم ارزندگی سهام از جمله P/E فورواردهای مطلوب همچنان وجود دارد. در نتیجه، حد سودها به طور معمول در محدوده ۶ تا ۱۰ درصد تعیین میشود و سرمایهگذاران پس از رسیدن به این سطوح، سود خود را برداشت کرده و بازار را به طور مجدد ارزیابی میکنند. این رویکرد، منجر به اصلاحات دورهای پس از چند روز مثبت میشود و بازار را از روندهای پایدار دور نگه میدارد.
پورکار در پایان پیشبینی کرد: با نگاهی به آینده، پیشبینیها برای روزهای آتی و هفته پیشرو مثبت، اما محتاطانه است. تا زمانی که ارزش معاملات در سطوح بالای فعلی باقی بماند، بازار میتواند خریداران بیشتری جذب کند. به نظر میرسد تمرکز سرمایهگذاران بر نمادهایی است که P/E آنها (نسبت قیمت به سود) با نرخ سود اوراق اخزا (اوراق بدهی دولتی) یا درآمد ثابت برابری کند. به عبارت دیگر، سهامی که DPS (سود تقسیمشده در مجامع) محور هستند. این نمادها، با جذب نقدینگی، میتوانند تحت تاثیر مثبت قرار گیرند و به عنوان گزینههای جذاب برای سرمایهگذاری ظاهر شوند.
مریم محبی، کارشناس بازار سرمایه نیز وضعیت بازار روز گذشته را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: در معاملات روز گذشته، بازار سرمایه سه رفتار متمایز را تجربه کرد. تعادل در ساعات ابتدایی، افزایش تقاضا از ساعات میانی و افزایش عرضهها در ساعات پایانی، بهویژه در ساعت آخر معاملات مشهود بود. این رفتارها نشاندهنده سردرگمی سهامداران، بهخصوص سرمایهگذاران باتجربه است. برخلاف افزایش حجم معاملات در روزهای اخیر، این افزایش حجم نتوانسته روند کلی بازار را تغییر دهد. همچنین کاهش چشمگیر کدهای فعال و نبود رفتارهای هیجانی از سوی سرمایهگذاران تازهوارد، حکایت از محافظهکاری فعالان قدیمیتر بازار دارد.
از منظر تکنیکال، شاخص کل بورس که پیشتر محدوده حمایتی کلیدی ۲میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را از دست داده بود، این سطح را بازپس گرفت و امروز با رشدی اندک در محدوده ۲میلیون و ۵۴۲ هزار واحدی قرار گرفت. به نظر میرسد بازار در وضعیت رِنج (Range) قرار دارد و کندلهای معاملاتی نشاندهنده تقابل بین خریداران و فروشندگان است. این وضعیت حاکی از تلاش شاخص برای کفسازی در همین محدودهها است. از منظر بنیادی، بازار همچنان تحت تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی جهانی و داخلی قرار دارد. افزایش تنشهای جهانی، از جمله رویکرد آمریکا در مقابل ونزوئلا و جنگ تعرفهای ترامپ و مذاکرات نامشخص صلح میان آمریکا، روسیه و اوکراین، موجب رشد قیمت کامودیتیها و کاهش ارزش دلار به دلیل احتمال کاهش نرخ بهره شده است. این عوامل میتواند به نفع بازار کامودیتیمحور ایران تمام شود.
محبی ادامه داد: در بخش پالایشی، اخبار مربوط به احتمال تسویه مطالبات دولتی تا پایان سال، روند معاملات این صنعت را بهبود بخشیده است. صنایع فولادی نیز به دلیل افزایش قیمت فلزات جهانی در وضعیت بهتری قرار دارند. ارزش دلاری بازار که همچنان زیر ۹۰میلیارد دلار است، همچنان برای سرمایهگذاران جذاب ارزیابی میشود. با این حال، ابهامات سیاسی، بهویژه در مورد فعالسازی مکانیسم ماشه، مانع از تحرک جدی بازار شده است.
به نظر میرسد بازار برای خروج از وضعیت کنونی به یک راهکار سیاسی و شفافیت در مذاکرات نیاز دارد. سردرگمی کنونی در رفتار سهامداران حداقل تا پایان هفته ادامه یابد. با توجه به تعطیلی پایان هفته، انتظار میرود بخشی از نقدینگی به سمت صندوقهای درآمد ثابت هدایت شود. با این حال، نشانههایی از تعادل بیشتر در رفتار سهامداران در روزهای آینده مشاهده میشود. احتمال میرود بازار در کانال ۲میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی با نوسانات ۵ تا ۱۰ درصدی به کار خود ادامه دهد، مگر اینکه اخبار سیاسی یا بنیادی قوی به بازار مخابره شود و روند بازار را تغییر دهد.