خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان‌فر؛ بررسی عملکرد ۱۴ شرکت بورسی فعال در بخش کشاورزی، دامپروری و خدمات وابسته نشان می‌دهد مجموعاً ۱۱,۵۶۹ رأس گاو و گوساله نر تولید و ۹۹۸۶ رأس فروخته شده که حاصل فروش آن تقریباً ۴۲۸ میلیارد تومان درآمد بوده است.
بر اساس این گزارش، میانگین نرخ فروش هر رأس گوساله نر در سطح گروه حدود ۳۶ میلیون تومان برآورد می‌شود.
شایان ذکر است که اغلب شرکت‌ها در گزارش ماهانه خود تولید و فروش «گوساله نر» را گزارش کرده‌اند؛ با این حال شرکت اخشان محصول خود را «گاو نر» اعلام کرده و شرکت زفجر صراحتاً «گوساله نر (گاوداری و پرواربندی)» را قید نموده که این تمایزها در تفسیر نرخ‌ها، وزن و ارزش فروش هر شرکت تأثیرگذار است.
بیشترین تولید دام؛ «زشریف» در صدر
در میان این ۱۴ شرکت، شرکت کشت و صنعت شریف آباد (زشریف) بیشترین تولید را ثبت کرده و با تولید ۱,۵۰۲ رأس (گاو و گوساله نر) در صدر جدول قرار دارد؛ کشت و دام گلدشت نمونه اصفهان (زگلدشت) و کشت و دامداری فکا (زفکا) نیز با تولیدهای ۱,۴۷۸ و ۱,۳۷۲ رأسی به ترتیب پس از زشریف قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر، شرکت اخشان خراسان (اخشان) با تنها ۱۰۲ رأس تولید، کمترین حجم تولید را در این گروه داشته که باید توجه کرد این شرکت بر «گاو نر» تأکید کرده و محصول آن متفاوت از سایر شرکت‌هایی است که محصول آن‌ها عمدتاً «گوساله نر» گزارش شده است.
همچنین کشاورزی و دامپروی فجر اصفهان (زفجر) محصول خود را مشخصاً «گوساله نر گاوداری و پرواربندی» اعلام کرده که در نتیجه کیفیت، وزن و نرخ فروش را متاثر می‌سازد.
بیشترین تعداد فروش؛ «زشریف» و «زقیام» پیشتاز
گزارش تعداد فروشِ ۱۴ شرکت بورسی فعال در بخش کشاورزی و دامپروری نشان می‌دهد که مجموع تعداد رأس فروخته‌شده در این گروه برابر با ۹,۹۸۶ رأس است.
در صدر جدول فروشِ راسی، شرکت زشریف با فروش ۱,۲۳۷ رأس قرار دارد و پس از آن زقیام با ۱,۱۵۴ رأس جای گرفته است. زفجر، زگلدشت و زفکا نیز به ترتیب فروش‌های ۱۱۰۹، ۱۱۰۵ و ۱۱۰۱ رأسی را ثبت کرده‌اند.
بطور کلی این ۵ شرکت مجموعاً ۵,۷۰۵ رأس فروخته‌اند که معادل حدود ۵۷.۲ درصد از کل فروش گروه است. به عبارت دیگر، بیش از نیمی از فروش تعدادی این گروه توسط تنها ۵ شرکت انجام شده است که نشان‌دهنده تمرکز قابل توجه آن‌ها در بازار عرضه دام سنگین است.
در سوی مقابل، شرکت اخشان با فروش تنها ۱۱۰ رأس کمترین تعداد فروش را ثبت کرده است. زشگزا (شیر و گوشت زاگرس شهرکرد)، زپارس (شرکت ملی کشت و صنعت دامپروی پارس)، زبینا (کشاورزی و دامپروی بینالود نیشابور) و زمگسا (کشاورزی و دامپروری مگسال) نیز همگی فروش زیر ۵۰۰ رأسی را طی ۵ ماه ابتدایی سال ثبت کرده‌اند.
این ۵ شرکت مجموعاً با فروش ۱۷۱۵ رأس تنها حدود ۱۷ درصد از کل فروش گروه را تشکیل داده‌اند و این می‌تواند ناشی از ظرفیت محدود یا تمرکز بر بازارهای خاص دیگر باشد.
میانگین نرخ فروش هر رأس گوساله نر ۳۶ میلیون تومان است
نکته برجسته دیگری که از داده‌ها نمایان است تفاوت قابل توجه نرخ فروش به ازای هر رأس بین شرکت‌ها است. اگرچه نرخ‌های گزارش شده توسط این شرکت بازه ۲۹ تا ۱۲۷ میلیون تومان را در بر می‌گیرد اما تفاوت‌های مشهود در نرخ‌ها عمدتاً ناشی از ماهیت محصول و ویژگی‌های فیزیکی آن است؛ مثلاً شرکت اخشان که «گاو نر» عرضه می‌کند به‌طور طبیعی نسبت به «گوساله نر» وزن و سن بیشتری دارد و در نتیجه قیمت هر رأس آن بالاتر ثبت شده است. به همین ترتیب زفجر که «گوساله نر گاوداری و پرواربندی» می‌فروشد در رتبه دوم نرخ فروش قرار دارد.
به همین دلیل اگر دو مورد اخشان و زفجر را از محاسبه حذف کنیم، میانگین نرخ برای سایر ۱۲ شرکت که محصول‌شان عموماً «گوساله نر» است حدود ۳۶ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر رأس می‌شود.
شایان ذکر است سن، وزن، نژاد، کیفیت پروار و بازار هدف (مثلاً فروش مستقیم کشتارگاهی، فروش به دامپروران بزرگ یا عرضه در بازار محلی) می‌تواند نرخ را چندین میلیون تومان جابجا کند.
زفجر با فروش نزدیک به ۹۸.۲ میلیارد تومان صدرنشین مبلغ کل فروش
بنابر آخرین گزارشات ماهانه در این گروه، مجموع فروش گاو و گوساله در این ۱۴ شرکت دامپروری بورسی در ۵ ماهه ابتدایی امسال به حدود ۴۲۷.۷۴ میلیارد تومان رسیده است.
شرکت زفجر با ثبت ۹۸.۱۷ میلیارد تومان فروش تقریباً ۲۳ درصد از کل درآمد مجموعه را به خود اختصاص داد و پس از آن زقیام با ۴۷.۱۸ میلیارد و زفکا با ۴۰.۱۴ میلیارد تومان در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
مجموع فروش ۵ شرکت برتر (زفجر، زقیام، زفکا، زشریف و زگلدشت) حدود ۲۵۸.۳ میلیارد تومان و تقریباً ۶۰.۴ درصد از کل فروش گاو و گوساله گروه را تشکیل می‌دهد که نشان‌دهنده تمرکز بالای درآمد در چند بازیگر بزرگ بازار است.
در سوی دیگر، زپارس با ۱۰.۸۷ میلیارد تومان، زشگزا با ۱۳.۰۶ میلیارد و اخشان با ۱۴.۰۴ میلیارد تومان پایین‌ترین مبالغ فروش را ثبت کردند؛ مجموع این سه شرکت تنها حدود ۸.۹ درصد از کل فروش را تشکیل می‌دهد.
جدول زیر جزئیات بیشتر فعالیت این ۱۴ شرکت در زمینه تولید و فروش گاو و گوساله نشان می‌دهد. آمار فروش ۴ شرکت زکشت (کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت)، زملارد (کشاورزی و دامپروری ملارد شیر)، زدشت (کشت و صنعت دشت خرم دره) و تلیسه (دامداری تلیسه نمونه) نیز که در این گزارش به آن‌ها اشاره نشده است در این جدول قرار دارد.
بر اساس جدول فوق که علاوه بر آمار امسال، اطلاعات ۵ ماهه ابتدایی سال گذشته را نیز در بر دارد، گروه دامپروری بورسی در ۵ ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه پارسال عملکرد بهتری را ثبت کرده است.
این آمار رسمی که در سامانه کدال سازمان بورس منتشر شده است، نشان می‌دهد تولید این گروه از ۱۰ هزار و ۷۲۶ رأس دام در ۵ ماهه اول سال گذشته به ۱۱ هزار و ۵۶۹ رأس در سال جاری رسیده که معادل افزایش مثبت ۷.۸۶ درصد است. تعداد فروش نیز از ۸ هزار و ۴۲۸ رأس به ۹ هزار و ۹۸۶ رأس افزایش یافته و رشد مثبت ۱۸.۴۹ درصدی را رقم زده است. همچنین مبلغ کل فروش گروه از ۳۴۷ میلیارد تومان به ۴۲۸ میلیارد تومان رسیده که افزایش مثبت ۲۳.۲۹ درصدی را نشان می‌دهد.
رشد تولید؛ جهش زشریف و زپارس
در حوزه تولید، شرکت زشریف با جهش ۶۳.۷۹ درصدی در صدر قرار دارد و پس از آن زپارس با ۴۲.۶۹ درصد و زفجر با ۲۸.۰۸ درصد بیشترین رشد تعداد تولید را ثبت کرده است.
دیگر شرکت‌ها همچون زشگزا (۱۹.۰۱ درصد)، اخشان (۱۴.۶۱ درصد)، زبینا (۹.۹۷ درصد)، زملارد (۸.۴۱ درصد)، زکشت (۸.۰۲ درصد)، زمگسا (۷.۰۲ درصد)، زگلدشت (۶.۲۵ درصد)، زقیام (۵.۶۱ درصد)، زدشت (۵.۵۹ درصد)، تلیسه (۲.۲۹ درصد) و زفکا (۰.۰۷ درصد) نیز افزایش مثبت، هرچند با شدت متفاوت، ثبت کردند.
فروش تعداد رأس؛ صعود زشریف و اخشان، افت زمگسا و زشگزا
در بخش فروش از نظر تعداد رأس، بیشترین افزایش متعلق به زشریف با ۷۸ درصد بیشتر از مدت مشابه پارسال بود. اخشان با رشد ۶۷ درصدی، زدشت با ۶۴ درصد، زپارس با ۴۳ درصد، زبینا با ۳۸ درصد، زکشت با ۲۷ درصد، زقیام با ۲۱ درصد، زملارد با ۱۹ درصد، زفجر با ۱۳ درصد، تلیسه با ۸ درصد، زگلدشت با ۷ درصد و زفکا با یک درصد افزایش، دیگر شرکت‌های دارای رشد بودند.
در مقابل، زمگسا با کاهش ۲۰ درصدی و زشگزا با کاهش ۱۸ درصدی، تنها شرکت‌های دارای کاهش منفی در این بخش بودند.
رشد درآمد؛ پیشتازی اخشان و زشریف
از نظر مبلغ کل فروش، اخشان با افزایش مثبت ۱۲۳ درصدی و زشریف با رشد مثبت ۱۲۱ درصدی پیشتاز بودند.
زدشت رشد مثبت ۷۳ درصد، زپارس ۵۹ درصد، زکشت ۵۰ درصد، زبینا ۲۹ درصد، زقیام ۲۷ درصد، زملارد ۱۵ درصد، زفکا ۱۴ درصد، زفجر ۱۱ درصد، زگلدشت ۸ درصد و تلیسه ۳ درصد رشد داشتند.
در مقابل، زمگسا با کاهش منفی ۱۴ درصد و زشگزا با کاهش منفی ۱۹ درصد از نظر درآمد افت داشتند.
این ارقام نشان می‌دهد که در مدت ۵ ماه نخست امسال، بیشتر شرکت‌های گروه دامپروری بورسی توانسته‌اند تعداد تولید و فروش و همچنین درآمد خود را در محصول گاو و گوساله نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش دهند، هرچند شدت و دامنه این رشد در میان شرکت‌ها متفاوت بوده است.
تاکید می‌شود این گزارش با هدف بررسی فعال‌ترین شرکت‌های کشت و صنعت در تولید گاو و گوساله، تنها به بررسی عملکرد این شرکت‌ها در این آیتم پرداخته است و سایر آیتم‌ها در گزارشات بعدی بررسی خواهد شد.
