آیا تا به حال متوجه شده‌اید که در بعضی ماه‌های سال موهایتان بیشتر از معمول روی بالش یا در حمام می‌ریزد؟ ریزش موی فصلی یک پدیده‌ی طبیعی است که طی آن، در برخی زمان‌های سال به‌ویژه در تابستان و پاییز موها بیشتر دچار ریزش می‌شوند. پیش از آن‌که نگران تک‌تک تار مو شوید، بهتر است بدانید چرا این اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توانید در طول سال سلامت موهایتان را حفظ کنید.
• فاز آناژن (رشد): مرحله‌ی فعال رشد مو که ممکن است چندین سال طول بکشد.
• فاز کاتاژن (گذار): مرحله‌ی کوتاهی که در آن رشد متوقف می‌شود.
• فاز تلوژن (استراحت/ریزش): در نهایت مو از پوست جدا شده و می‌ریزد.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ معمولاً حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد موها در فاز رشد (آناژن) و ۱۰ تا ۱۵ درصد در فاز تلوژن قرار دارند. اما در تغییرات فصلی، تعداد بیشتری از موها همزمان وارد فاز تلوژن می‌شوند و همین باعث افزایش ریزش قابل‌مشاهده می‌شود.
در یک مطالعه‌ی سال ۲۰۰۹ که در مجله‌ی Dermatology منتشر شد، بیش از ۸۰۰ زن بررسی شدند و مشخص گردید که ریزش مو بیشترین میزان خود را در تابستان و اوایل پاییز دارد. پژوهشگران متوجه افزایش موهای تلوژن در تابستان و اوایل پاییز شدند که چند ماه بعد به ریزش بیشتر منجر می‌شود.
اواخر تابستان تا پاییز
یک مطالعه‌ی بزرگ روی بیش از ۸۰۰ زن نشان داد که تعداد موهای تلوژن در تابستان افزایش می‌یابد و در اواخر تابستان به اوج خود می‌رسد و سپس این روند به شکل ریزش بیشتر در پاییز ادامه پیدا می‌کند. این فاصله زمانی طبیعی است، زیرا موهای تلوژن معمولاً چند ماه پس از ورود به این فاز می‌ریزند.
بهار هم یک اوج کوچک دارد
ریزش موی خفیف‌تری در بهار نیز دیده می‌شود؛ درواقع بدن موهای آسیب‌دیده‌ی زمستان را می‌ریزد تا جای خود را به رشد جدید بدهد.
عوامل محیطی محرک
• آفتاب‌سوختگی و تابش اشعه‌ی UV در تابستان می‌تواند موها را وارد فاز استراحت کند و در نهایت ریزش پاییزی را افزایش دهد.
• رطوبت و آلودگی‌های فصول بارانی سلامت پوست سر را تضعیف می‌کند؛ تجمع آب باران، عرق و چربی می‌تواند منافذ را مسدود کرده و باعث شکنندگی موها شود.
• هوای خشک و سرد زمستان باعث خشکی پوست سر و شکنندگی موها می‌شود و ریزش را تشدید می‌کند.
عوامل هورمونی و زیستی
• تغییرات ملاتونین و کوتاه شدن روزها می‌تواند بر زمان‌بندی چرخه‌ی مو اثر بگذارد.
• بر اساس یک نظریه‌ی تکاملی، بدن انسان در تابستان موهای بیشتری برای محافظت در برابر نور خورشید نگه می‌دارد و در پاییز آن‌ها را رها می‌کند تا سبک‌تر شود.
• کاهش سطح ویتامین D در پاییز و زمستان می‌تواند فولیکول‌ها را ضعیف کند و ریزش را افزایش دهد.
ریزش فصلی معمولاً تنها چند هفته تا حداکثر دو ماه طول می‌کشد و موها دوباره به‌طور طبیعی رشد می‌کنند. اما اگر ریزش مو بیش از سه ماه ادامه پیدا کند، همراه با ایجاد لکه‌های طاسی یا التهاب پوست سر باشد، بهتر است به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
توصیه‌های حرفه‌ای برای مدیریت ریزش موی فصلی
۱. تغذیه و مراقبت از پوست سر
• شست‌وشو با شامپوهای ملایم و بدون سولفات برای حفظ رطوبت و جلوگیری از خشکی.
• ماساژ پوست سر با روغن‌هایی مثل نارگیل یا بادام برای تغذیه فولیکول‌ها و بهبود گردش خون.
• داشتن رژیم غذایی سرشار از پروتئین، آهن، بیوتین، ویتامین‌های A، C، D، روی و امگا-۳ برای تقویت سلامت مو.
۲. محافظت در برابر عوامل فصلی
• کاهش استفاده از وسایل حرارتی حالت‌دهنده و مدل‌های کشیده‌ی مو.
• استفاده از سرم‌های محافظ در برابر اشعه‌ی UV یا پوشیدن کلاه در تابستان.
• شست‌وشو و نرم‌کننده‌ی مو پس از شنا، به‌ویژه در آب شور یا استخرهای کلردار.
۳. حمایت از سلامت عمومی
• مدیریت استرس با خواب کافی، مدیتیشن و تمرین ذهن‌آگاهی برای کمک به تنظیم چرخه‌ی مو.
• نوشیدن آب کافی؛ پوست سر مرطوب به معنی تارهای موی قوی‌تر و ریزش کمتر است.
ریزش موی فصلی یک فرآیند طبیعی و معمولاً موقتی است که تحت تأثیر عوامل محیطی، زیستی و هورمونی رخ می‌دهد. بیشتر افراد بیشترین ریزش مو را در اواخر تابستان و پاییز تجربه می‌کنند و یک اوج کوچک‌تر نیز در بهار اتفاق می‌افتد. این وضعیت عمدتاً به چرخه‌ی طبیعی رشد مو مرتبط است و موها به‌طور معمول دوباره رشد می‌کنند. بنابراین اگر چند تار مو بیشتر از معمول دیدید، نگران نباشید؛ تنها کافی است روتین مراقبتی‌تان را کمی تغییر دهید، تغذیه‌ی مناسبی داشته باشید و اجازه دهید چرخه‌ی طبیعی مو کار خود را انجام دهد.
