به گزارش مشرق، شرکت «مک‌کنزی» یکی از معتبرترین شرکت‌های مشاور مدیریت جهانی است که هرساله گزارشی از روندهای فناورانه دنیا را منتشر و در آن، جدیدترین پیشرفت‌های فناورانه، روندهای استعدادی، موارد استفاده و تأثیر بالقوه آن‌ها را بر شرکت‌ها در بخش‌های مختلف برجسته می‌کند. چشم‌انداز جهانی فناوری با تغییرات قابل‌توجهی روبه‌رو می‌شود که با نوآوری‌های سریع ایجادشده در فناوری‌ها دنبال می‌شود.
این تغییرات، تقاضا برای قدرت محاسباتی را به صورت تصاعدی افزایش می‌دهد، توجه تیم‌های مدیریتی و عموم مردم را جلب کرده و آزمایش‌ها را تسریع می‌بخشد. این تحولات در پس‌زمینه‌ای از رقابت جهانی رخ می‌دهند، زیرا کشورها و شرکت‌ها برای کسب برتری در زمینه تولید و بهره‌مندی از این فناوری‌های استراتژیک با هم رقابت به رقابت می‌پردازند.
چشم‌انداز روندهای فناوری مک‌کنزی در سال جاری، دیدگاه‌های عمیقی در مورد ۱۳ روند فناورانه پیشرو را با پتانسیل تغییر کسب‌وکار جهانی ارائه داده و آن دسته از روندهای فناورانه و تحول‌آفرینی را برجسته کرده که نوآوری را به جلو پیش برده و چالش‌های حیاتی را در بخش‌های مختلف مورد توجه قرار داده است. طبق این گزارش، هوش مصنوعی نه‌تنها به عنوان یک موج فناوری قدرتمند، بلکه به عنوان تقویت‌کننده بنیادی سایر روندها نیز برجسته شده و مورد توجه است.
تأثیر این فناوری به طور چشمگیری از طریق ترکیب با سایر روندها رخ می‌دهد، زیرا هوش مصنوعی هم پیشرفت را در حوزه‌های فردی تسریع می‌کند و هم امکانات جدیدی را در حوزه‌های مختلف مانند تسریع آموزش ربات‌ها، پیشبرد اکتشافات علمی در مهندسی زیستی، بهینه‌سازی سیستم‌های انرژی و موارد دیگر، ایجاد می‌کند.
حتی با افزایش هیجان در مورد برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی و موارد استفاده آن‌ها، تحقق پتانسیل کامل هوش مصنوعی در بخش‌ها نیازمند نوآوری‌های مداوم برای مدیریت شدت محاسبات، کاهش هزینه‌های استقرار و هدایت سرمایه‌گذاری به سمت زیرساخت‌هاست. این امر همچنین مستلزم رویکردهای متفکرانه در مورد ایمنی، حاکمیت و سازگاری نیروی کار است و طیف گسترده‌ای از فرصت‌ها را برای رهبران صنعت، سیاست‌گذاران و کارآفرینان ایجاد می‌کند.
روند جدیدی به نام «هوش مصنوعی عامل‌محور»
علاوه بر گسترش روزافزون هوش مصنوعی، روند جدید دیگری که در گزارش امسال انتخاب شده، هوش مصنوعی عامل‌محور است که به‌سرعت به عنوان یک کانون اصلی علاقه و آزمایش در فناوری‌های سازمانی و مصرفی ظهور کرده است. هوش مصنوعی عامل‌محور، انعطاف‌پذیری و عمومیت مدل‌های بنیادی هوش مصنوعی را با توانایی عمل در جهان با ایجاد «همکاران مجازی» ترکیب می‌کند که می‌توانند به طور مستقل گردش‌های کاری چندمرحله‌ای را برنامه‌ریزی و اجرا کنند.
هوش مصنوعی عامل‌محور در میان سریع‌ترین رشدها در روندهای امسال قرار دارد که نشان‌دهنده امکانات بالقوه انقلابی آن است. هوش مصنوعی همچنین کاتالیزور اصلی روندی موسوم به نیمه‌رساناهای خاص کاربردی است که در گزارش امسال برجسته شده است.
در حالی که قانون «مور» و لایه نیمه‌رسانای مجموعه فناوری مدت‌هاست که جزءعوامل کلیدی سایر روندهای فناوری بوده‌اند، نوآوری‌ها در نیمه‌رساناها همان‌طور که در معیارهای کمی مانند تعداد اختراعات منعکس شده، افزایش یافته‌اند.
این نوآوری‌ها در پاسخ به تقاضاهای تصاعدی برای ظرفیت محاسباتی، حافظه و شبکه برای آموزش و استنتاج هوش مصنوعی و همچنین نیاز به مدیریت هزینه، گرما و مصرف برق به وجود آمده‌اند. این امر باعث ایجاد انبوهی از محصولات جدید، رقبای جدید و اکوسیستم‌های تازه شده است.
هوش مصنوعی یک فناوری همه‌منظوره و پرکاربرد با موارد استفاده در هر صنعت و عملکرد تجاری است و در نتیجه نوآوری و علاقه فراوان بوده و به‌سرعت در حال گسترش در سراسر چشم‌انداز تجاری است. فناوری‌های کوانتومی هم به عنوان یکی از روندهای مهم ۲۰۲۵ ویژگی‌های متفاوتی دارند. محاسبات کوانتومی پتانسیل تأثیر دگرگون‌کننده‌ای بر حوزه‌های حیاتی خاص، مانند رمزنگاری و علوم مواد داشته و فناوری پایه همچنان در حال توسعه است.
اعلامیه‌های اخیر به‌ویژه توسط غول‌های فناوری تمایلات بیشتری را برانگیخته است، اما تأثیر تجاری در دنیای واقعی برای عملی کردن محاسبات کوانتومی به پیشرفت‌های فناوری بیشتری نیاز دارد. سایر روندها و زیرمجموعه آن‌ها در ابعاد مختلف، متفاوتند و رویکردهای متفاوتی از انتظار هوشیارانه تا استقرار تهاجمی را به رهبران تجاری بسته به صنایع و موقعیت‌های رقابتی خود ارائه می‌دهند.
با مضامین روندهای فناورانهٔ امسال آشنا شوید
از ظهور رباتیک و سیستم‌های خودکار گرفته تا ضرورت نوآوری‌های مسئولانه هوش مصنوعی، پیشرفت‌های فناوری امسال، آینده‌ای را برجسته می‌کند که در آن فناوری سازگارتر، مشارکتی‌تر و برای حل مشکلات جهانی یکپارچه‌تر است. این موضوع با مضامینی که امسال در میان روندها قرار می‌گیرند، روشن می‌شود.
۱. ظهور سیستم‌های خودران: سیستم‌های خودران، از جمله ربات‌های فیزیکی و عوامل دیجیتال، از پروژه‌های آزمایشی به سمت کاربردهای عملی در حال حرکت هستند. این سیستم‌ها تنها به انجام وظایف اکتفا نمی‌کنند، بلکه شروع به یادگیری، سازگاری و همکاری می‌کنند. خودران بودن، در راستای استقرار گسترده چه از طریق هماهنگی لجستیک، حرکت در محیط‌های پویا یا عمل به‌عنوان همکاران مجازی، در میان سایر مهارت‌ها در حال گسترش است.
۲. مدل‌های جدید همکاری انسان و ماشین: تعامل انسان و ماشین در حال ورود به مرحله جدیدی است که با رابط‌های طبیعی‌تر، ورودی‌های چندوجهی و هوش تطبیقی تعریف می‌شود. از محیط‌های آموزشی همه‌جانبه و رباتیک لمسی گرفته تا کمک‌خلبان‌های صوتی و پوشیدنی‌های دارای حسگر، فناوری در حال پاسخگویی بیشتر به نیت و رفتار انسان است.
این تکامل، روایت را از جایگزینی انسان به تقویت تغییر می‌دهد و همکاری طبیعی‌تر و پربارتر بین افراد و سیستم‌های هوشمند را ممکن می‌سازد. با بهبود ماشین‌ها در تفسیر متن، مرز بین اپراتور و سازنده مشترک همچنان در حال از بین رفتن است.
۳. چالش‌های مقیاس‌بندی: تقاضای بالا برای حجم کاری محاسباتی، به‌ویژه از هوش مصنوعی نسل جدید، رباتیک و محیط‌های فراگیر، تقاضاهای جدیدی را برای زیرساخت‌های جهانی ایجاد می‌کند. محدودیت‌های انرژی برق در مراکز داده، آسیب‌پذیری‌های شبکه فیزیکی و افزایش تقاضاهای محاسباتی، شکاف‌هایی را در زیرساخت‌ها نشان می‌دهد.
اما این چالش فقط فنی نیست؛ تأخیر در زنجیره تأمین، کمبود نیروی کار و اصطکاک نظارتی پیرامون دسترسی به شبکه و مجوزها نیز استقرارها را کند می‌کند. در نتیجه، اکنون مقیاس‌پذیری به معنای حل نه تنها معماری فنی و طراحی کارآمد، بلکه چالش‌های آشفته و واقعی در استعداد، سیاست و اجرا را نیز شامل می‌شود.
۴. رقابت منطقه‌ای و ملی: رقابت جهانی بر سر فناوری‌های حیاتی تشدید شده است. کشورها و شرکت‌ها بر زیرساخت‌های مستقل، ساخت تراشه‌های محلی و تأمین مالی طرح‌های فناورانه مانند آزمایشگاه‌های کوانتومی، دو برابر سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
این تلاش برای خودکفایی فقط مربوط به امنیت نیست، بلکه مربوط به کاهش قرار گرفتن در معرض ریسک ژئوپلیتیکی و مالکیت موج بعدی ایجاد ارزش است. نتیجه حاصل، دوران جدیدی از رقابت مبتنی بر فناوری است که در آن کشورها در صنایع حیاتی سهم دارند.
۵. رشد همزمان مقیاس و تخصص: رشد در این حوزه‌ها با نوآوری در خدمات ابری و اتصال پیشرفته امکان‌پذیر می‌شود. از یک‌سو، رشد سریع زیرساخت‌های آموزش مدل همه‌منظوره در مراکز داده وسیع و پرمصرف و از سوی دیگر، تسریع نوآوری «در لبه فناوری» با فناوری‌های کم‌مصرف تعبیه‌شده در تلفن‌ها، خودروها، کنترل‌های خانگی و دستگاه‌های صنعتی اتفاق می‌افتد.
این امر باعث ایجاد اکوسیستم‌هایی می‌شود که مدل‌های زبانی عظیم با تعداد زیادی از پارامترها و نیز طیف وسیعی از ابزارهای هوش مصنوعی را که در هر مکانی قابلیت اجرا دارند، ارائه می‌دهند. رهبران، مقیاس متمرکز را با کنترل محلی‌سازی‌شده متعادل خواهند کرد و برای این کار از ریزشبکه‌های مدولار برای انرژی پاک یا رباتیک سفارشی برای تولید خاص استفاده می‌کنند.
۶. الزامات مسئولانه نوآوری: با قدرتمندتر و شخصی‌تر شدن فناوری‌ها، اعتماد می‌تواند فرایند پذیرش فناوری را تسریع کند. شرکت‌ها با فشار بالایی برای نشان دادن شفافیت، انصاف و پاسخگویی چه در مدل‌های هوش مصنوعی، چه خطوط تولید ویرایش ژن یا پلتفرم‌های فراگیر روبه‌رو هستند. در این میان، تنها اخلاق مطرح نیست، بلکه اهرم‌های استراتژیک در استقرار است که می‌تواند مقیاس‌پذیری، سرمایه‌گذاری و تأثیر بلندمدت را تسریع یا متوقف کند.
آیندهٔ فناوری‌های انرژی و پایداری و آیندهٔ حمل‌ونقل و بالاترین سرمایه‌گذاری سهام
پس از گذشت یک سالی که طی آن محیط اقتصاد کلان و ضعف گسترده‌تر بازار باعث کاهش قابل‌توجه در تأمین مالی در چند روند فناورانه شد، فضای سرمایه‌گذاری برای فناوری‌های پیشرو تثبیت شده و در بسیاری از موارد، در سال ۲۰۲۴ بار دیگر رونق گرفت.
میزان سرمایه‌گذاری سهام در روندهایی مانند محاسبات ابری و لبه، مهندسی زیستی و فناوری‌های فضایی به‌رغم افت گسترده بازار در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت، در صورتی که سرمایه‌گذاری در سایر روندها، مانند هوش مصنوعی و رباتیک، کاهش یافت تا بتواند در سال ۲۰۲۴، در مقایسه با دو سال قبل، برای رسیدن به نرخ بالاتر سرمایه‌گذاری تلاش کند.
دو روند با بالاترین سطح سرمایه‌گذاری سهام یعنی آینده فناوری‌های انرژی و پایداری و آینده حمل‌ونقل، در سال ۲۰۲۳ به‌طور کلی کاهش یافتند، اما روند اول در سال ۲۰۲۴ دوباره رونق گرفت.
