همشهری آنلاین - گروه سیاسی: حسین کنعانیمقدم تحلیلگر سیاسی در یادداشتی درخصوص صحبتهای روز یکشنبه رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیات دولت که گفتند «باید با انگیزه و همت و امید و روحیهی کار و تلاش، بر حالت نه جنگ نه صلح که دشمن درصدد تحمیل آن است، غلبه کرد؛ چرا که این حالت برای کشور ضرر و خطر دارد»، گفت:
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با اعضای دولت چهاردهم، مطالبات مردم را با صراحت بیان کردند. آنچه ایشان مطرح کردند صرفا توصیه ارشادی نبود، بلکه فرمانی روشن برای مسئولان است؛ فرمانی که باید مبنای برنامهریزی و اقدام قرار گیرد. حمایتهای رهبری، چه از طریق صندوق توسعه ملی و چه دیگر ظرفیتها، پشتوانهای بزرگ برای دولت به شمار میرود و این فرصت نباید از دست برود.
خطر دوقطبی و شرطیسازی کشور
دوقطبی کردن جامعه یا شرطیسازی معیشت مردم به وضعیت جنگ و صلح، اقدامی خلاف منافع ملی است. نباید چنین القا شود که تنها در صورت صلح، مشکلات حل خواهد شد و در غیر این صورت کاری از دست مسئولان ساخته نیست. این همان نقشهای است که دشمن دنبال میکند: نگهداشتن کشور در بلاتکلیفی برای کند کردن چرخ توسعه.
تکلیف روشن دولت
رهبر انقلاب تکلیف دولت را مشخص کردند: فارغ از جنگ یا صلح، کار و تلاش در عرصه معیشت، صادرات نفت و دیگر حوزههای حیاتی باید با وحدت و انسجام ادامه یابد.
نیروهای مسلح باید آماده دفاع باشند، اما دولت وظیفه دارد شرایط اقتصادی را بهگونهای مدیریت کند که حتی در صورت بروز بحران، معیشت مردم از جمله در تأمین کالاهای اساسی آسیب نبیند. بلاتکلیفی در مدیریت به معنای تحقق خواسته دشمن است.
اقدامات و الزامات اجرایی
دولت گامهایی برای تأمین کالاهای اساسی برداشته و باید کنترل قیمتها و مدیریت انتظارات ناشی از شرایط احتمالی جنگی را جدیتر دنبال کند. استفاده از مدیران توانمند، شرط عبور از مشکلات معیشتی مردم است. حل ناترازیهای آب، برق و سوخت نیز از اولویتهای مهمی است که بهدلیل در اختیار داشتن سکان اجرایی، دولت باید برای آنها برنامه عملیاتی داشته باشد.
مواجهه با مکانیسم ماشه
بخشی از فضای «نه جنگ، نه صلح» به ماجراجوییهای اروپا درباره فعالسازی مکانیسم حل اختلاف برجام (اسنپبک) بازمیگردد. اروپاییها بر اساس منطق هزینه و فایده عمل میکنند؛ بنابراین ایران باید اجرای این سازوکار را برای آنها پرهزینه کند تا از مسیر غلط خود بازگردند.
به باور من، باید «ماشه در برابر ماشه» را بهکار گرفت؛ یعنی استفاده همزمان از قدرت بازدارندگی در دیپلماسی و میدان تا دشمن نتواند علیه جمهوری اسلامی ایران اجماعسازی کند. مکانیسم ماشه ابزاری در دست آمریکا برای تحریک دیگران به اقدام نظامی است و نباید اجازه داد چنین سناریویی شکل بگیرد.
اگرچه درهای مذاکره بسته است، اما باید روزنههایی را باز نگه داشت تا زمینه اجماع جهانی علیه ایران فراهم نشود. امروز دولت وظیفه دارد با تکیه بر حمایتهای رهبری، وحدت داخلی و مدیریت کارآمد، کشور را از وضعیت بلاتکلیفی خارج کرده و معیشت مردم را تضمین کند.