امارات متحده عربی، که با امضای توافق ابراهیم در سال ۲۰۲۰ پلی تاریخی به سوی رژیم صهیونیستی گشود، اکنون در چرخشی غیرمنتظره، الحاق کرانه باختری را خط قرمزی غیرقابل مذاکره اعلام کرده و تهدید کرده که این اقدام می‌تواند به ترک کامل این پیمان منجر شود. این موضع قاطع که ریشه در دیدار اخیر محمد بن زاید، رئیس امارات، با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در ریاض دارد، نه‌تنها نشان‌دهنده اتحادی تازه میان دو کشور حوزه خلیج فارس است، بلکه زنگ خطری برای تل‌آویو به صدا درآورده که می‌تواند کل معادلات دیپلماتیک منطقه را زیر و رو کند.
عربستان سعودی که خود را پیشاهنگ به‌رسمیت‌شناختن جهانی فلسطین می‌داند، الحاق را ضربه‌ای مهلک به صلح منطقه‌ای می‌بیند. منابع نزدیک به خاندان سلطنتی سعودی صراحتاً گفته‌اند که اگر امارات از توافق ابراهیم خارج شود، در‌های عادی‌سازی روابط ریاض با تل‌آویو برای همیشه بسته خواهد شد. این هم‌افزایی، که در دیدار بن زاید و بن سلمان در ریاض به اوج رسید، پاسخی مستقیم به طرح‌های الحاق مانند E۱ است که با قطع ارتباط میان رام‌الله و بیت‌لحم، راه‌حل دو کشوری را به خاک می‌سپارد.
اظهارات تند بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی که از الحاق ۸۲ درصد کرانه باختری به بهانه «وعده الهی» سخن گفته، این آتش را شعله‌ورتر کرده است. این در حالی است که توافق ابراهیم، که تجارت امارات و رژیم صهیونیستی را تا سال ۲۰۲۴ به ۲.۵ میلیارد دلار رساند، اکنون زیر سایه این تهدیدات در خطر فروپاشی است. اما این موضع‌گیری‌ها با تناقض‌هایی همراه است؛ مسیر‌های لجستیکی مرتبط با عربستان، حتی در اوج جنگ غزه، به تأمین تجهیزات راهبردی برای رژیم صهیونیستی کمک کرده‌اند، در حالی که ریاض در محافل دیپلماتیک از آرمان فلسطین سخن می‌گوید. این دوگانگی، که تحریم‌های اعمال‌شده توسط صنعاء را دور می‌زند، سؤالاتی درباره عمق تعهد این کشور‌ها به فلسطین ایجاد می‌کند.
موج جهانی به‌رسمیت‌شناختن فلسطین توسط کشور‌های مختلف، فشار بر تل‌آویو را افزایش داده و امارات و عربستان را به بازنگری استراتژی‌های خود واداشته است. تحلیل این وضعیت نشان می‌دهد که این دو کشور، فراتر از حمایت ظاهری از فلسطین، نگران به خطر افتادن منافع اقتصادی و پروژه‌های کلان مانند نئوم یا شهر هوشمند دبی هستند. آینده‌نگری حکایت از آن دارد که اگر رژیم صهیونیستی به الحاق ادامه دهد، ممکن است شاهد ائتلافی عربی-اسلامی باشیم که با فشار بر نهاد‌های بین‌المللی، نه تنها توافق ابراهیم را بازتعریف کند، بلکه تل‌آویو را در برابر انزوای جهانی قرار دهد.
در حالی که کرانه باختری زیر شمشیر الحاق می‌لرزد، نوار غزه در چنگال محاصره‌ای بی‌امان گرفتار شده است. بنیامین نتانیاهو با اعلام پنج شرط جدید – آزادی زندانیان، خلع سلاح حماس، غیرنظامی‌سازی غزه، کنترل امنیتی رژیم صهیونیستی و تشکیل دولتی غیرتهدیدکننده – عملاً در‌های صلح را بسته و جنگ را به ابزاری برای تحمیل اراده خود تبدیل کرده است.
این شروط، به‌ویژه غیرنظامی‌سازی غزه که برای اولین بار مطرح شده، نقض آشکار قطعنامه‌های شورای امنیت مانند ۲۴۲ و ۳۳۸ است و با ادعا‌های نتانیاهو درباره کوچ اجباری فلسطینیان از گذرگاه رفح همخوانی دارد. اما نقطه تاریک کارنامه امارات و عربستان، سکوت آنها در برابر فاجعه غزه در چارچوب توافق ابراهیم است. امارات، که در جریان جنگ غزه حمایت‌های قابل‌توجهی از رژیم صهیونیستی نشان داد و تجارت دوجانبه‌اش از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بیش از ۳۰۰ درصد رشد کرد و عربستان، که مسیر‌های لجستیکی‌اش به تأمین تجهیزات نظامی برای تل‌آویو کمک کرده، در برابر جنایات غزه عملاً واکنشی قاطع نشان نداده‌اند.
این دوگانگی که با شعار‌های حمایت از فلسطین در تضاد است، اعتماد به مواضع این کشور‌ها را زیر سؤال برده است. امارات و عربستان باید با فشار بر شورای امنیت برای آتش‌بس فوری و ارسال کمک‌های بشردوستانه، از تبدیل غزه به یک فاجعه غیرقابل بازگشت – همان‌طور که عفو بین‌الملل هشدار داده – جلوگیری کنند.
موضع هماهنگ امارات و عربستان علیه الحاق کرانه باختری، فراتر از یک هشدار دیپلماتیک، نشان‌دهنده درک نسبی این دو کشور از تبعات زیاده‌خواهی‌های رژیم صهیونیستی است.
موج جهانی حمایت از فلسطین، از به‌رسمیت‌شناختن توسط کشور‌های اروپایی تا فشار‌های سازمان‌های بین‌المللی، فرصتی برای امارات و عربستان ایجاد کرده تا با احیای طرح صلح عربی ۲۰۰۲، که بر تشکیل دولت فلسطینی با پایتخت قدس شرقی تأکید دارد، نقشی پیشرو ایفا کنند. اما تناقض میان شعار‌های حمایت از فلسطین و ادامه همکاری‌های لجستیکی و اقتصادی با رژیم صهیونیستی، اعتبار این کشور‌ها را در معرض خطر قرار داده است.
آینده این معادله به توانایی امارات و عربستان در تبدیل حرف به عمل بستگی دارد؛ از جمله فشار بر شورای امنیت برای تحریم رژیم صهیونیستی یا حمایت از ابتکار‌های بشردوستانه در غزه. اگر این کشور‌ها بتوانند ائتلافی عربی-اسلامی علیه الحاق شکل دهند، جایگاه خود را به عنوان معماران صلح تثبیت می‌کنند. در غیر این صورت، تداوم سیاست‌های دوگانه و اولویت دادن به منافع اقتصادی، آنها را در برابر موج جهانی حمایت از فلسطین منزوی خواهد کرد و خاورمیانه را به سوی تنش‌هایی سوق خواهد داد که هیچ برنده‌ای نخواهد داشت.
