برای کاربران ایرانی که با محدودیت‌های بانکی بین‌المللی مواجه هستند و از ارزهای دیجیتال به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش دارایی در برابر تورم و انتقال امن سرمایه استفاده می‌کنند، حفظ امنیت در بازارهای مالی اهمیت دوچندانی دارد. از دست دادن این دارایی‌ها می‌تواند فاجعه‌بار باشد. اما خبر خوب این است که با دانش درست و رعایت مجموعه‌ای از اصول امنیتی، می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را در برابر 99 درصد تهدیدات موجود محافظت کنید.
در این نوشتار سعی داریم به شما کمک کنیم تا با درک چشم‌انداز تهدیدات جدید، آشنایی با ابزارهای امنیتی و به‌کارگیری بهترین شیوه‌ها، کنترل کامل سرمایه خود را در دست بگیرید و با خیال آسوده در این بازار مالی نوین، فعالیت کنید.
موضوع امنیت در بازار کریپتو به سرعت در حال تحول است. اگر در گذشته هکرها عمدتاً بر نقاط ضعف فنی صرافی‌ها متمرکز بودند، امروزه شاهد ظهور تهدیداتی هستیم که مستقیماً روانشناسی و عادات کاربران را هدف قرار می‌دهند. این حملات از هوش مصنوعی، مهندسی اجتماعی پیچیده و روش‌های فریب روان‌شناختی برای به دام انداختن قربانیان استفاده می‌کنند.
مهم‌ترین تهدیدات فعلی عبارتند از:
مهندسی اجتماعی پیشرفته: این حملات فراتر از ایمیل‌های فیشینگ ساده و قابل تشخیص عمل می‌کنند. امروزه کلاهبرداران با استفاده از هوش مصنوعی، ایمیل‌ها، پیام‌ها و حتی ویدیوهای دیپ‌فیک (Deepfake) بسیار قانع‌کننده‌ای تولید می‌کنند. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، کلاهبرداری Pig Butchering است که در آن، کلاهبردار ابتدا یک رابطه عاطفی یا دوستانه با قربانی برقرار کرده و پس از جلب اعتماد کامل، او را به سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های جعلی ترغیب می‌کند.
حملات تعویض سیم کارت (SIM Swapping): در این روش، مهاجم با فریب اپراتور تلفن همراه، شماره تلفن شما را به سیم‌کارت خود منتقل می‌کند. پس از آن، به راحتی به تمام کدهای تأیید دومرحله‌ای (2FA) که از طریق پیامک ارسال می‌شوند دسترسی پیدا کرده و می‌تواند حساب‌های شما در صرافی‌ها را خالی کند.
مسموم کردن آدرس (Address Poisoning): در این روش، هکر آدرس کیف پولی می‌سازد که کاراکترهای ابتدایی و انتهایی آن بسیار شبیه به آدرس‌هایی است که شما معمولاً با آن‌ها تراکنش دارید. سپس یک تراکنش با مبلغ بسیار ناچیز به کیف پول شما ارسال می‌کند تا این آدرس جعلی در تاریخچه تراکنش‌های شما ثبت شود. هدف این است که در تراکنش بعدی، شما از روی عادت و بدون بررسی کامل، این آدرس جعلی را از تاریخچه خود کپی کرده و دارایی‌هایتان را به کیف پول هکر ارسال کنید.
بدافزارها و اپلیکیشن‌های تقلبی: هکرها با ایجاد اپلیکیشن‌های جعلی کیف پول یا افزونه‌های مرورگر که ظاهر معتبری دارند، کاربران را فریب می‌دهند. پس از نصب، این بدافزارها کلیدهای خصوصی یا عبارت بازیابی شما را سرقت کرده یا در هنگام کپی کردن آدرس کیف پول، آدرس هکر را جایگزین می‌کنند.
برای درک عمیق امنیت، باید با سه مفهوم اساسی آشنا شوید: کلید عمومی، کلید خصوصی و عبارت بازیابی.
کلید عمومی (Public Key): این کلید مانند شماره حساب بانکی شماست. می‌توانید آن را برای دریافت ارز دیجیتال با دیگران به اشتراک بگذارید بدون اینکه امنیت دارایی شما به خطر بیفتد. آدرس کیف پول شما از روی همین کلید عمومی ساخته می‌شود.
کلید خصوصی (Private Key): این کلید، سند مالکیت شما بر دارایی‌هایتان است. هرکس به کلید خصوصی شما دسترسی داشته باشد، کنترل کامل بر ارزهای شما خواهد داشت. کلید خصوصی یک رشته طولانی از اعداد و حروف است و هرگز، تحت هیچ شرایطی، نباید آن را با کسی به اشتراک بگذارید یا به صورت دیجیتال (در ایمیل، یادداشت گوشی یا فضای ابری) ذخیره کنید.
عبارت بازیابی (Seed Phrase): از آنجایی که به خاطر سپردن کلید خصوصی تقریباً غیرممکن است، اکثر کیف پول‌های مدرن از یک «عبارت بازیابی» استفاده می‌کنند. این عبارت معمولاً شامل ۱۲، ۱۸ یا ۲۴ کلمه انگلیسی است که به شما اجازه می‌دهد در صورت گم شدن یا خراب شدن دستگاه، کیف پول و تمام دارایی‌های خود را بازیابی کنید. عبارت بازیابی در واقع کلید اصلی تمام کلیدهای خصوصی شماست و اهمیت امنیتی آن به اندازه کلید خصوصی است. آن را روی کاغذ یادداشت کرده و در مکانی امن و فیزیکی نگهداری کنید.
انتخاب کیف پول مناسب، حیاتی‌ترین تصمیم برای حفاظت از دارایی‌های شماست. کیف پول‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
۱. کیف پول‌های گرم (Hot Wallets):
این کیف پول‌ها به اینترنت متصل هستند و شامل کیف پول‌های تحت وب (موجود در صرافی‌ها)، دسکتاپ و موبایل می‌شوند.
مزایا: دسترسی سریع و آسان برای انجام معاملات روزانه.
معایب: به دلیل اتصال دائمی به اینترنت، در برابر حملات آنلاین مانند هک و بدافزارها آسیب‌پذیرتر هستند. نگهداری مقادیر زیاد سرمایه در این کیف پول‌ها توصیه نمی‌شود.
۲. کیف پول‌های سرد (Cold Wallets):
این کیف پول‌ها آفلاین هستند و کلیدهای خصوصی شما را در محیطی ایزوله از اینترنت نگهداری می‌کنند. بهترین مثال برای این دسته، کیف پول‌های سخت‌افزاری هستند.
کیف پول‌های سخت‌افزاری (Hardware Wallets): این دستگاه‌های فیزیکی مانند Ledger یا Trezor کلیدهای خصوصی شما را هیچ‌گاه در معرض کامپیوتر یا اینترنت قرار نمی‌دهند. تمام عملیات تأیید تراکنش درون خود دستگاه انجام می‌شود. این امن‌ترین روش برای نگهداری بلندمدت مقادیر قابل توجهی از ارزهای دیجیتال است.
مزایا: بالاترین سطح امنیت در برابر تهدیدات آنلاین.
معایب: هزینه اولیه برای خرید دستگاه و دسترسی کندتر نسبت به کیف پول‌های گرم.
توصیه کلیدی: استراتژی هوشمندانه، استفاده ترکیبی از هر دو نوع کیف پول است. مقداری از سرمایه که برای معاملات روزانه نیاز دارید را در یک کیف پول گرم معتبر یا یک صرافی امن نگه دارید و بخش اصلی دارایی خود را که قصد نگهداری بلندمدت آن را دارید، به یک کیف پول سخت‌افزاری منتقل کنید.
علاوه بر انتخاب کیف پول مناسب، به‌کارگیری لایه‌های امنیتی بیشتر می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. برخی از این راهکارهای امنیتی شامل موارد زیر است:
۱. فعال‌سازی احراز هویت دوعاملی (2FA)
این قابلیت یک لایه امنیتی حیاتی برای تمام حساب‌های شما (به‌ویژه صرافی‌ها) است. 2FA تضمین می‌کند که حتی اگر کسی رمز عبور شما را بداند، برای ورود به حساب به یک کد یک‌بار مصرف دیگر نیاز دارد.
۲. استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصربه‌فرد
هرگز از یک رمز عبور برای چندین سایت استفاده نکنید. از رمزهای عبور طولانی (حداقل ۱۶ کاراکتر) شامل حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها استفاده کنید. استفاده از یک نرم‌افزار مدیریت رمز عبور (Password Manager) می‌تواند به شما در ساخت و نگهداری امن این رمزها کمک کند.
۳. هوشیاری در برابر فیشینگ
همیشه آدرس وب‌سایت‌ها را به صورت دستی تایپ کنید و از کلیک کردن روی لینک‌های مشکوک در ایمیل‌ها یا شبکه‌های اجتماعی خودداری کنید. آدرس صرافی یا کیف پول خود را در مرورگرتان ذخیره (Bookmark) کنید تا از ورود به سایت‌های جعلی جلوگیری نمایید.
۴. مدیریت مجوزهای دیفای (Token Approvals)
در دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، برای تعامل با یک پلتفرم باید به آن اجازه (Approval) دسترسی به توکن‌های خود را بدهید. بسیاری از کاربران بدون توجه، مجوز نامحدود صادر می‌کنند. این کار خطرناک است زیرا در صورت هک شدن آن پلتفرم، تمام توکن‌های شما در معرض سرقت قرار می‌گیرد. به طور منظم مجوزهای فعال خود را با ابزارهایی مانند Revoke.cash بررسی و موارد غیرضروری را لغو کنید.
۵. استفاده از کیف پول‌های چندامضایی (Multisig)
این کیف پول‌ها برای انجام یک تراکنش به تأیید چندین کلید خصوصی نیاز دارند. برای مثال، در یک کیف پول 2 از 3، برای انتقال وجه به امضای دو نفر از سه دارنده کلید نیاز است. این روش برای سازمان‌ها یا افرادی که می‌خواهند امنیت دارایی‌های خود را به حداکثر برسانند، ایده‌آل است.
امنیت یک فرایند مداوم است، نه یک اقدام یک‌باره. این چک‌لیست به شما کمک می‌کند تا همیشه یک قدم از تهدیدات جلوتر باشید.
چک‌لیست روزانه:
قبل از هر تراکنش، آدرس گیرنده را چند بار و با دقت چک کنید.
روی لینک‌های ناشناس و مشکوک کلیک نکنید.
چک‌لیست هفتگی:
نرم‌افزارها، آنتی‌ویروس و سیستم‌عامل دستگاه‌های خود را به‌روز نگه دارید.
اخبار امنیتی حوزه کریپتو را از منابع معتبر دنبال کنید.
چک‌لیست ماهانه:
رمزهای عبور مهم خود را تغییر دهید.
مجوزهای (Approvals) داده شده به پلتفرم‌های DeFi را بازبینی و لغو کنید.
چک‌لیست سالانه:
فرایند بازیابی کیف پول‌های خود را با استفاده از عبارت بازیابی تست کنید تا مطمئن شوید به درستی کار می‌کند.
در مورد استراتژی امنیتی خود بازنگری کنید و آن را با تهدیدات جدید تطبیق دهید.
در دنیای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، شما بانک خودتان هستید. هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که در صورت سرقت، دارایی شما را بازگرداند. این مسئولیت بزرگ، با قدرت و کنترل بی‌نظیری همراه است. با افزایش آگاهی، استفاده از ابزارهای مناسب و رعایت اصول امنیتی ذکر شده در این نوشتار، می‌توانید به طور قابل توجهی ریسک‌ها را کاهش داده و از سرمایه خود در برابر پیچیده‌ترین حملات نیز محافظت کنید.
امنیت یک سفر مداوم است. همیشه هوشیار باشید، قبل از هر اقدامی تحقیق کنید و هرگز امنیت را فدای راحتی نکنید. همچنین برای مدیریت امن سرمایه در بازار کریپتو می‌توانید از صرافی‌های معتبری همچون Invex و Coinbase استفاده کنید تا هم خرید و فروش ایمن داشته باشید و هم قیمت‌ها و رتبه‌‌بندی ارزها را بررسی کنید.
