به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، قاسم جومارت توقایف در سخنرانی سالانه خود با مردم قزاقستان اظهار داشت: کم‌عمق شدن مداوم دریای خزر دیگر یک مساله ملی نیست بلکه به عنوان یک چالش مهم بین‌المللی در حال ظهور است و این بحران نیازمند اقدام جمعی و اتخاذ یک برنامه بین دولتی است.
وی با بیان اینکه این نخستین بار نیست که قزاقستان در سطح بین‌المللی نسبت به بحران خزر هشدار می‌دهد، افزود: نیاز به تدوین یک برنامه بین‌دولتی برای حفظ دریای خزر به بلوغ رسیده است و ما معتقدیم که مشارکت نباید تنها به پنج کشور ساحلی ــ ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان ــ محدود بماند، بلکه سایر کشور‌هایی که دغدغه محیط‌زیست این منطقه را دارند نیز باید در این روند سهیم شوند.
توقایف یادآور شد که در جریان سفر خود به چین در اواخر مرداد ماه گذشته پیشنهاد تاسیس یک سازمان بین‌المللی تخصصی را مطرح کرده است و این تنها مشکل یک کشور نیست، بلکه مسئله چند کشور است.
در عین حال، رئیس‌جمهوری قزاقستان به مشکلات داخلی مدیریت منابع آبی کشور نیز اذعان کرد و گفت: در برخی از مسیر‌های آبیاری و انتقال آب، میزان هدررفت به ۵۰ تا ۶۰ درصد می‌رسد و حسابداری منابع همچنان با فناوری‌های قدیمی انجام می‌شود و از نظر فرهنگ صرفه‌جویی در منابع طبیعی، به‌ویژه آب، باید اعتراف کنیم که مشکلات جدی داریم.
توقایف برای رفع این چالش‌های داخلی ایجاد یک پلتفرم دیجیتال یکپارچه مبتنی بر هوش مصنوعی را مطرح کرد که قرار است این سامانه امکان پایش دقیق هیدروژئولوژیک و تدوین تراز ملی آب را فراهم کند و براساس یک سیاست بلندمدت آبی را ایجاد و مسیر جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه را هموار خواهد کرد.
سطح آب دریای خزر در اوایل دهه ۸۰ خورشیدی به طور مداوم رو به کاهش بوده است و تا تابستان سال چاری سطح آب این دریا به کمتر از ۲۹ متر نسبت به سطح دریا‌های آزاد رسیده که پایین‌ترین رکورد تاریخی محسوب می‌شود.
برهمین اساس، بخش شمالی خزر، در مرز روسیه و قزاقستان بیشترین سرعت خشکی را تجربه می‌کند که عمدتا ناشی از کاهش جریان رود ولگا است.
