خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: مجتمع صنعتی سماء شهرستان دهگلان، که فعالیت رسمی خود را در سال ۱۳۸۷ با بهره‌برداری از هفت واحد تولیدی آغاز کرد، در نخستین سال‌های فعالیت، به یکی از قطب‌های صنعتی مهم استان کردستان بدل شد.
تولید نخ و انواع منسوجات باکیفیت، اشتغال‌زایی مستقیم برای بیش از ۴۰۰ نفر و فراهم‌سازی فرصت‌های شغلی غیرمستقیم برای بیش از ۱۲۰۰ نفر، بخشی از دستاوردهای این مجموعه در سال‌های نخست فعالیت آن بود.
این مجتمع در دورانی نه‌چندان دور، محصولات خود را به بازار صادر می‌کرد؛ موضوعی که نشان از ظرفیت بالای آن در حوزه تولید و صادرات داشت، اما مشکلات انباشته مالی، ضعف در مدیریت داخلی، اختلاف با بانک‌های عامل و عدم تزریق به‌موقع تسهیلات بانکی، سبب شد تا این مجموعه از اواخر سال ۱۳۹۳ به‌طور کامل تعطیل شود.
سقوط ناگهانی یک قطب صنعتی
تعطیلی کامل این مجموعه تنها به معنای توقف یک خط تولید نبود؛ بلکه با تعطیلی آن، صدها جوان و خانواده ساکن شهرستان دهگلان، منبع درآمد و امنیت شغلی خود را از دست دادند.
موج بیکاری، مهاجرت اجباری نیروی کار، رکود اقتصادی محلی و افزایش مشکلات اجتماعی، از جمله تبعات این تعطیلی ناگهانی بود که هنوز آثار آن در منطقه مشهود است.
اکنون با گذشت بیش از یک دهه از خاموشی خطوط تولید مجتمع سماء، این واحد صنعتی همچنان در انزوا و فراموشی قرار دارد و تلاش‌ها و مذاکرات برای احیای آن در سال‌های اخیر به سرانجام مشخصی نرسیده و ماشین‌آلات این واحد همچنان زیر غبار خاموشی و توقیف بانکی، بلااستفاده باقی مانده‌اند.
نگاهی از درون به مجتمع متروکه
انور رحمانی، نگهبان باسابقه مجتمع صنعتی سماء که از سال ۱۳۸۰ در این محل حضور دارد، بخشی از خاطرات روزهای اوج این مجموعه را چنین روایت می‌کند و می‌گوید: در سال‌های نخست، تنها یک واحد با چند دستگاه قدیمی نخ‌بافی فعالیت داشت، اما با واردات ۴۸ دستگاه مدرن از چین و یک دستگاه پیشرفته از اتریش، فعالیت مجموعه به‌سرعت گسترش یافت و برنامه‌هایی برای افزایش تعداد کارگران تا سقف ۶۰۰ نفر نیز در دستور کار قرار گرفت.
رحمانی با اشاره به توقف ناگهانی فعالیت مجموعه، می‌گوید: اختلافات داخلی، بدهی‌های سنگین به بانک‌ها و مشکلات مدیریتی باعث شد همه چیز متوقف شود.
وی تصریح کرد: امروز تنها چیزی که باقی مانده، سوله‌هایی خالی و دستگاه‌هایی است که سال‌هاست در سکوت کامل خاک می‌خورند.
وی اذعان کرد: مساحت ۴۰ هکتاری این مجتمع، که در منطقه‌ای استراتژیک و در مجاورت مسیرهای گردشگری استان قرار گرفته، همچنان از نظر کارشناسان صنعتی یکی از بهترین بسترها برای احیای تولید و اشتغال در غرب کشور محسوب می‌شود.
تلاش‌های تازه برای بازگشت به چرخه تولید
در سال‌های اخیر، اقدامات تازه‌ای برای احیای این مجموعه آغاز شده است و اسماعیل حسین‌پناهی، مسئول کمیته مردمی احیای واحد صنعتی مجتمع سماء در شهرستان دهگلان، از تشکیل گروه‌های مردمی برای جلب حمایت مسئولان و جذب سرمایه‌گذاران خبر می‌دهد.
وی با اشاره به اهمیت این مجتمع برای اقتصاد منطقه، می‌گوید: با کمک فعالان محلی و همراهی برخی نهادهای دولتی، مذاکراتی با سرمایه‌گذاران صورت گرفته و جلساتی با مسئولان استانی و شهرستانی برگزار شده است.
وی اذعان کرد: هدف ما بازگرداندن این مجموعه به جایگاه گذشته خود و احیای فرصت‌های شغلی از دست‌رفته است.
احیای مجتمع صنعتی سماء دهگلان، نه‌تنها در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی منطقه نقش اساسی دارد، بلکه می‌تواند از رشد مهاجرت جوانان و بروز آسیب‌های اجتماعی نیز جلوگیری کند
به گفته حسین‌پناهی، محصولات مجتمع سماء شامل نخ فرش ماشینی، جانماز، موکت و دیگر منسوجات بوده که در گذشته به‌صورت عمده به سراسر کشور و همچنین بازارهای منطقه‌ای صادر می‌شد.
وی معتقد است که زیرساخت‌ها و ماشین‌آلات موجود، همچنان قابل استفاده هستند، اما برای بازگشت این ظرفیت به چرخه تولید، حمایت جدی و بدون تعلل بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی ضروری است.
گره‌هایی که باید گشوده شود
کارشناسان اقتصادی و صنعتگران محلی بر این باورند که احیای مجتمع صنعتی سماء، نه‌تنها در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی منطقه نقش اساسی دارد، بلکه می‌تواند از رشد مهاجرت جوانان و بروز آسیب‌های اجتماعی نیز جلوگیری کند.
این کارشناسان تأکید دارند که با حل‌وفصل مسائل حقوقی، مالی و بانکی، این مجتمع توان رقابت با صنایع بزرگی همچون شرکت لاستیک کردستان را خواهد داشت و اما تداوم وضعیت فعلی، تنها به از بین رفتن کامل سرمایه‌گذاری‌های پیشین و فرسایش منابع انسانی منطقه خواهد انجامید.
چشم‌ها به تصمیم‌سازان دوخته شده است
اکنون همه نگاه‌ها معطوف به تصمیمات و اراده جدی مسئولان استانی، بانک‌های عامل و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است و اگر این مجموعه بار دیگر به چرخه تولید بازگردد، نه‌تنها شاهد تحول اقتصادی در شهرستان دهگلان خواهیم بود، بلکه یک الگوی موفق از احیای ظرفیت‌های فراموش‌شده در کشور نیز رقم خواهد خورد.
در شرایطی که کشور با چالش‌های متعدد اقتصادی و اشتغال مواجه است، احیای مجتمع‌هایی مانند سماء می‌تواند گامی عملی در مسیر بهره‌برداری از ظرفیت‌های بلااستفاده و کاهش وابستگی به واردات باشد.
شاید وقت آن رسیده باشد که تصمیم‌سازان، این ظرفیت خاموش را بار دیگر در مدار توجه قرار دهند.
