مردم غزه در نتیجه جنگ مداوم، تخریب زیرساختهای آن و بسته شدن گذرگاهها به روی کمکهای انسانی، در شرایط غیرانسانی زندگی میکنند. این امر آنها را در برابر بیماریهای مختلف، از جمله جدیترین آنها بیماریهای پوستی و رودهای، آسیبپذیر میکند. ساکنان نوار غزه در مواجهه با پیامدهای جنگ که بین انسانها، سنگها و درختان تفاوتی قائل نمیشود و شیوع بیماریهای همهگیر که بیصدا اهالی را از پای در میآورند، درمانده هستند.
کمبود لوازم نظافت به لایهی خطر دیگری تبدیل شده و تبدیل بیماریهای فردی به بیماریهای همهگیر جمعی را تسریع میکند. این وضعیت با تخریب بیش از ۷۰ درصد از زیرساختهای نوار غزه توسط اشغالگران تشدید شده و مناطق پرجمعیت، به ویژه پناهگاهها و اردوگاههای چادری را به بستری برای انتقال عفونت تبدیل کرده است.
دادههای وزارت بهداشت در غزه نشان میدهد که بیش از ۷۰ درصد از خانوادههای آواره فاقد لوازم نظافت اولیه هستند و اردوگاهها از کمبود شدید آب، چه برای آشامیدن و چه برای مصرف روزانه، رنج میبرند. با کمبود صابون و مواد ضدعفونیکننده، شستن دستها، سادهترین روش پیشگیری، تقریباً غیرممکن شده است و گزارش مشترک یونیسف و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) در ماه مه گذشته نشان داد که بیش از ۶۹۰ هزار زن و دختر در غزه به کمکهای بهداشتی فوری، از جمله نوار بهداشتی، پوشک، دستمال مرطوب و آب تمیز نیاز دارند.
در همین زمینه، «محمود صالح»، رئیس اداره ایمنی و کنترل عفونت در وزارت بهداشت غزه، نسبت به پیامدهای جدی بهداشتی ناشی از کمبود لوازم بهداشت شخصی و مواد ضروری برای تمیز کردن و استریل کردن در بیمارستانها و مراکز درمانی، به ویژه کلر و دتول، هشدار داد.
صالح به العربی الجدید توضیح داد: «این مواد در برنامههای منظم نظافت در مراکز درمانی، به ویژه در اتاقهای عمل، بخشهای دندانپزشکی و تختهای بیماران که به خون آلوده هستند، ضروری هستند. نبود آنها میزان عفونت را در بیمارستانها افزایش میدهد. لوازم بهداشت شخصی مانند صابون و شامپو تقریباً وجود ندارد و آنچه موجود است، با استانداردهای بهداشتی مطابقت ندارد. این امر منجر به شیوع گسترده بیماریهای پوستی مانند گال، زخم و بثورات پوستی، به ویژه در تابستان، با توجه به ازدحام بیش از حد آوارگان در پناهگاهها شده است.»
وی افزود: «شیوع شپش در بین کودکان و بزرگسالان نتیجه عدم رعایت بهداشت است. کمبود مواد ضدعفونیکننده مورد نیاز برای تمیز کردن حمامها و چادرها باعث شیوع عفونت میشود، در حالی که مقامات اشغالگر از ورود بسیاری از لوازم استریل و مراقبتهای بهداشتی جلوگیری میکنند. ایمنی ضعیف ناشی از سوءتغذیه نیز سرعت انتقال را در بین آسیبپذیرترین گروهها، به ویژه کودکان و سالمندان، افزایش میدهد. ادامه این وضعیت بحران سلامت را تشدید میکند و میتواند منجر به شیوع بیماریهای همهگیر شود که کنترل آنها دشوار است.»
طبق گزارش سازمان ملل، قیمت محصولات بهداشتی در نوار غزه در ماههای اخیر بیش از ۶۰۰ درصد افزایش یافته است و اکثر کودکان زیر پنج سال از کمبود لوازم بهداشت شخصی رنج میبرند.
از آغاز تجاوز در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، رژیم صهیونیستی محاصره شدیدی را بر ساکنان نوار غزه اعمال کرده، گذرگاههای مرزی را بسته و از سلاح گرسنگی علیه آنها استفاده کرده است. این محاصره با از سرگیری تجاوز در ۱۸ مارس، پس از نقض توافق آتشبس امضا شده در ۱۹ ژانویه با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا، تشدید شد. این امر شرایط سخت معیشتی و اجتماعی را برای اکثر خانوادههای فلسطینی ایجاد کرده است.