به گزارش بهداشت نیوز، مصرف ماده‌ای به نام گلوتن که در گندم، جو و فراورده‌هایی مانند نان و ماکارونی وجود دارد، در مبتلایان به سلیاک باعث تحریک سیستم ایمنی و تخریب روده می‌شود. این بیماری طیفی از علائم گوارشی و غیرگوارشی دارد؛ از اسهال مزمن، نفخ و درد شکمی گرفته تا خارش‌های پوستی، بالا رفتن بی‌دلیل آنزیم‌های کبدی، اختلالات باروری، کم‌وزنی و کنترل نشدن تیروئید علی‌رغم مصرف دارو.
سلیاک برخلاف تصور عمومی تنها یک مشکل گوارشی نیست و شیوع آن حدود یک درصد از جمعیت جهان را درگیر می‌کند. این بیماری می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما بیشترین موارد در میان کودکان و جوانانی دیده می‌شود که با اختلال رشد یا مشکلات تغذیه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
تشخیص سلیاک با گرفتن شرح‌حال دقیق از بیمار و انجام آزمایش‌های سرولوژیک برای بررسی سطح آنتی‌بادی‌های ضد گلوتن آغاز می‌شود. در صورت مثبت بودن نتایج، آندوسکوپی و نمونه‌برداری از روده برای تأیید تشخیص نهایی انجام می‌شود. دکتر پارسی تأکید می‌کند که سلیاک با بیماری‌های گوارشی دیگری مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) اشتباه گرفته می‌شود و همین موضوع می‌تواند تشخیص را به تأخیر بیندازد.
درمان قطعی سلیاک در حال حاضر فقط رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن است؛ یعنی حذف کامل گندم و جو از برنامه غذایی. هرچند این رژیم در ابتدا دشوار به‌نظر می‌رسد، اما با گذشت زمان و بهبود علائم، بسیاری از بیماران به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. امروزه محصولات متنوع بدون گلوتن مانند نان و ماکارونی تهیه‌شده از آرد ذرت و سایر غلات فاقد گلوتن در دسترس هستند.
رعایت رژیم غذایی صرفاً به حذف غذاها محدود نمی‌شود؛ گلوتن می‌تواند در لوازم آرایشی و بهداشتی یا از طریق تماس پوستی نیز وارد بدن شود. حتی تماس دست با آرد گندم ممکن است سیستم ایمنی فرد مبتلا را تحریک کرده و آسیب‌های جدی به روده وارد کند. این بی‌توجهی در درازمدت خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد.
پیگیری منظم و انجام آزمایش‌های دوره‌ای (هر ۴ تا ۶ ماه) برای اطمینان از رعایت صحیح رژیم و بهبود شرایط عمومی بیمار، از نکات مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد.
در خانواده‌هایی که یک فرد مبتلا به سلیاک وجود دارد، غربالگری سایر اعضای درجه یک بسیار ضروری است. همچنین کودکانی که با کم‌وزنی یا عدم رشد مناسب مواجه‌اند، حتماً باید از نظر بیماری سلیاک مورد بررسی قرار گیرند. اگرچه تحقیقات در زمینه داروی سلیاک در حال پیشرفت است، اما تا زمان عرضه دارو، رعایت رژیم غذایی تنها راه کنترل این بیماری است.
بیماری سلیاک یکی از اختلالات خودایمنی شایع است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم روده کوچک حمله می‌کند. این حمله منجر به تخریب پرزهای روده‌ای و در نتیجه اختلال در جذب مواد مغذی مهمی مانند آهن، کلسیم و ویتامین D می‌شود. نتیجه چنین اختلالی بروز بیماری‌هایی مانند کم‌خونی، پوکی استخوان و در موارد شدید، افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده کوچک است.
مصرف ماده‌ای به نام گلوتن که در گندم، جو و فراورده‌هایی مانند نان و ماکارونی وجود دارد، در مبتلایان به سلیاک باعث تحریک سیستم ایمنی و تخریب روده می‌شود. این بیماری طیفی از علائم گوارشی و غیرگوارشی دارد؛ از اسهال مزمن، نفخ و درد شکمی گرفته تا خارش‌های پوستی، بالا رفتن بی‌دلیل آنزیم‌های کبدی، اختلالات باروری، کم‌وزنی و کنترل نشدن تیروئید علی‌رغم مصرف دارو.
سلیاک برخلاف تصور عمومی تنها یک مشکل گوارشی نیست و شیوع آن حدود یک درصد از جمعیت جهان را درگیر می‌کند. این بیماری می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما بیشترین موارد در میان کودکان و جوانانی دیده می‌شود که با اختلال رشد یا مشکلات تغذیه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
تشخیص سلیاک با گرفتن شرح‌حال دقیق از بیمار و انجام آزمایش‌های سرولوژیک برای بررسی سطح آنتی‌بادی‌های ضد گلوتن آغاز می‌شود. در صورت مثبت بودن نتایج، آندوسکوپی و نمونه‌برداری از روده برای تأیید تشخیص نهایی انجام می‌شود. دکتر پارسی تأکید می‌کند که سلیاک با بیماری‌های گوارشی دیگری مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) اشتباه گرفته می‌شود و همین موضوع می‌تواند تشخیص را به تأخیر بیندازد.
درمان قطعی سلیاک در حال حاضر فقط رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن است؛ یعنی حذف کامل گندم و جو از برنامه غذایی. هرچند این رژیم در ابتدا دشوار به‌نظر می‌رسد، اما با گذشت زمان و بهبود علائم، بسیاری از بیماران به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. امروزه محصولات متنوع بدون گلوتن مانند نان و ماکارونی تهیه‌شده از آرد ذرت و سایر غلات فاقد گلوتن در دسترس هستند.
رعایت رژیم غذایی صرفاً به حذف غذاها محدود نمی‌شود؛ گلوتن می‌تواند در لوازم آرایشی و بهداشتی یا از طریق تماس پوستی نیز وارد بدن شود. حتی تماس دست با آرد گندم ممکن است سیستم ایمنی فرد مبتلا را تحریک کرده و آسیب‌های جدی به روده وارد کند. این بی‌توجهی در درازمدت خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد.
پیگیری منظم و انجام آزمایش‌های دوره‌ای (هر ۴ تا ۶ ماه) برای اطمینان از رعایت صحیح رژیم و بهبود شرایط عمومی بیمار، از نکات مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد.
در خانواده‌هایی که یک فرد مبتلا به سلیاک وجود دارد، غربالگری سایر اعضای درجه یک بسیار ضروری است. همچنین کودکانی که با کم‌وزنی یا عدم رشد مناسب مواجه‌اند، حتماً باید از نظر بیماری سلیاک مورد بررسی قرار گیرند. اگرچه تحقیقات در زمینه داروی سلیاک در حال پیشرفت است، اما تا زمان عرضه دارو، رعایت رژیم غذایی تنها راه کنترل این بیماری است.
