تا ۲ میلیون دلار بالا بودم… و در سه هفته آن را از دست دادم.
اگر مدتی را در فضای کریپتو سپری کرده باشید، حتماً این داستان را شنیده‌اید. در دنیای ارزهای دیجیتال، در ازای هر فردی که یک شبه ثروتمند می‌شود، فرد دیگری وجود دارد که شاهد دود شدن ثروت خود بوده است. بازار کریپتو با سرعت یکسانی میلیونر و فقیر می‌سازد. اما این اتفاقات واقعاً چگونه رخ می‌دهند؟ در اینجا به بررسی هر دو روی سکه می‌پردازیم.
میلیونرهای ارزهای دیجیتال به شکل‌های مختلفی و در دوره‌های مختلفی ساخته شده‌اند. برخی جزو اولین پیروان این انقلاب مالی بودند و پیش از همه توانستند پتانسیل عظیم آن را درک کنند. برخی در دوره‌های بعدی سوار بر موج شدند و برخی دیگر با پول‌های بزرگ آمدند و پول‌های بزرگ‌تر برداشت کردند.
برخی از آدم‌ها پتانسیل را از چند کیلومتری تشخیص می‌دهند. وقتی به یک کالای جدید یا اختراع جدید نگاه می‌کنند، مثل یک رمال که کف دست را می‌خواند، آینده آن را می‌بینند. در سال‌های اولیه پیدایش بیت کوین هم کسانی بودند که در درک و لمس ظرفیت واقعی بیت کوین از همه جهان پیشروتر بودند.
بیت کوین ۱۰ دلاری، اتریوم ۰.۳۰ دلاری؛ حتی پیش از آن یا کمی پس از آن. کسانی که از همان ابتدا چشم‌انداز آینده را دیدند، مقداری کمی از دارایی خود را روی این ارزها سرمایه‌گذاری کردند و شرط‌بندی‌های کوچک را به ثروت‌های بزرگی تبدیل کردند. در این بازار، زود وارد شدن و صبر داشتن، اغلب از باهوش بودن نتیجه بهتری می‌دهد.
کریپتو در چرخه‌های هیجانی حرکت می‌کند. در سال ۲۰۱۷، بازار با رونق عرضه اولیه‌های سکه (ICO) مواجه شد. هر روز خبر از راه‌اندازی ICO جدیدی به گوش می‌رسید. در سال ۲۰۲۱، NFTها و میم کوین‌ها سروصدا کردند. صدها و هزاران توکن غیرمثلی و میم کوین مثل قارچ در بازار کریپتو روییدند.
میلیون‌ها کاربر جدید که به‌تازگی با ارزهای دیجیتال آشنا شده بودند، برای خرید هجوم آوردند. کسانی که در اوج آن هیجان، در مقابل وسوسه «نفروش، کمی بیشتر صبر کن تا سودت بیشتر شود» مقاومت کردند و برداشت سود خود را انجام دادند، ثروتمند باقی ماندند.
اما کسانی که برای همیشه نگه داشتند، همه چیز را از دست دادند. آن‌ها همان کسانی بودند که به کیف‌نگه‌دار یا همان Bag Holder معروف شدند.
میلیونرهای کریپتو همیشه قمارباز نبودند. سرمایه‌گذاران هوشمندی که میلیونر شدند، همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نگذاشتند. آن‌ها سرمایه خود را متنوع کردند، در زمان ریزش‌ها خرید کردند، سود خود را برداشت کردند و پول خود را به دارایی‌های امن‌تر منتقل کردند.
پیروزی‌های بزرگ از ریسک‌های حساب‌شده و انضباط و اصول به دست می‌آید، نه ایمان کورکورانه. همان‌طور که بهتر وقت خرید را باید بدانید، بهترین زمان فروش را هم نباید فراموش کنید.
کریپتو همان‌قدر پیدایش و گسترش خود را مدیون «کُد» (Code) است، که وام‌دار فرهنگ است. فرهنگ ارزهای دیجیتال کاربران و جوامع مختلفی کریپتویی را از سراسر جهان به هم پیوند می‌دهد. در پلتفرم‌هایی مانند ردیت، تلگرام و توییتر، سیگنال‌های اولیه از درون جوامع ظهور می‌کنند.
متصل بودن به این جوامع، به سرمایه‌گذاران مزیت مالی می‌دهد. وقتی سرمایه‌گذار وارد جامعه یک ارز دیجیتال یا میم کوین می‌شود، از همه تحرکات آینده آن با خبر می‌شود؛ آنگاه جلوتر از دیگران است و این مزیت بزرگی از لحاظ مالی به او می‌بخشد. میم کوین‌هایی مثل پپه خیلی‌ها را میلیونر کرد.
برخی از میلیونرهای ارزهای دیجیتال اصلاً معامله‌گری نکردند. هیچ وقت به نمودار قیمت هیچ ارزی کاری نداشتند. آن‌ها ساختند: توکن، پروژه‌های NFT و پروتکل‌های دیفای. در فضای Web3، خلق ارزش اغلب سودآورتر از دنبال کردن ارزش است.
بسیاری از ثروتمندان و میلیونرهای این بازار، بنیان‌گذاران و توسعه‌دهندگان پلتفرم‌ها، پروتکل‌ها، بلاک چین‌ها و NFTهای جدید هستند.
دنیای ارزهای دیجیتال جای عجیبی است؛ به همین خاطر هم تا مدت‌ها به آن غرب وحشی امور مالی می‌گفتند. با همان سرعتی که میلیونرها سربرمی‌آورند، برخی به خاک سیاه می‌نشینند. داستان دود شدن صدها هزار دلار یا میلیون‌ها دلار سرمایه در دنیای کریپتو چیز عجیبی نیست. اما چه چیزی ثروت را نابود می‌کند؟
«پیش به سوی ماه.» (To the Moon) این باور، میلیونرهای زیادی را ساخت و آن‌ها را نابود کرد. بیشتر ضررها به این دلیل اتفاق می‌افتد که مردم نمی‌دانند چه زمانی باید بفروشند. کوچک‌ترین لغزشی در مقابل وسوسه و طمع، می‌تواند میلیون‌ها دلار را به هیچ تبدیل کند.
وقتی قیمت یک ارز به‌شکل هیجان‌انگیزی در حال صعود است، سرمایه‌گذار هوشمند می‌داند که نباید به امید کمی سود بیشتر، از فروش خودداری کند. اگر به وقتش نفروشید، ناگهان همان خط سبز زیبا که به سوی ماه می‌رود، به یک چاه قرمز تبدیل می‌شود.
وقتی بازار ارزهای دیجیتال بالغ‌تر شد و صرافی‌های بزرگ و تخصصی راه افتادند، پای ابزارهای تخصصی مالی مانند معاملات آتی و مارجین هم به این بازار باز شد. آن وقت کسانی که طمع زیادی داشتند یا کمی از قافله عقب مانده بودند، خواستند با اهرم‌های سنگین خیلی سریع‌تر خود را به ثروت برسانند.
اما این مسیر فقط راهی سریع به سوی فاجعه است. اگر اهرم ۱۰ برابری به کار گرفته باشید، یک افت ۱۰ درصدی می‌تواند کل سرمایه شما را نابود کند.
بسیاری از کلاهبرداری در دنیای امور مالی سنتی کاملاً شناخته شده هستند و بیشتر سرمایه‌گذاران به‌راحتی آن را تشخیص می‌دهند. اما دنیای کریپتو دنیای جدیدی است؛ کلاهبرداری‌های جدید و سرمایه‌گذاران تازه‌کار. دقیقاً! این همان بهشت کلاهبرداران است.
راگ پول‌ها، ایردراپ‌های جعلی، لینک‌های فیشینگ؛ تنها یک کلیک اشتباه کافی است تا یک میلیونر ورشکست شود. هر روز و هر روز می‌توانید اخبار کلاهبرداری‌ها و هک‌های سنگین را بخوانید. این کلاهبرداری‌ها میلیونرهای زیادی را بی‌پول کرده است.
قوانین و مقررات کریپتویی هنوز در خیلی از کشورها وضع نشده است. با این حال، در برخی کشورها سود حاصل از خریدوفروش ارزهای دیجیتال مشمول مالیات می‌شود. برخی که فکر می‌کردند ثروتمند هستند، با صورت‌حساب‌های مالیاتی عظیمی روبرو شدند که از پولی که در کیف پولشان مانده بود، بیشتر بود.
فروش از روی وحشت در کف قیمت‌ها، خرید از روی فومو (FOMO) در اوج قیمت‌ها؛ این‌ها احساساتی است که اگر سرمایه‌گذار ارزهای دیجیتال درگیر آن شود، سرمایه خود را نابود می‌کند. در کریپتو، روانشناسی بیشتر از ریاضی اهمیت دارد.
بازار کریپتو فراز و فرود زیادی دارد. خیلی اتفاق می‌افتد که قیمت یک ارز حتی ۸۰٪ سقوط می‌کند، اما خیلی زود به همان قیمت قبلی برمی‌گردد. اگر برنامه و اصول دقیقی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشید، به‌راحتی درگیر احساس می‌شوید.
چرا مردم همه چیز را به خطر می‌اندازند؟ زیرا کریپتو فقط پول نیست، بلکه هویت، جایگاه و آدرنالین است. تماشای نوسانات سبد سرمایه‌گذاری اعتیادآور است. مردم خود را به گروه‌های خاصی مانند هودلرها (Hodlers) یا ارتش دوج گره می‌زنند.
داستانی کسانی که بیت کوین را از ۱۰ دلار تا ۶۰ هزار دلار نگه داشت به گوش همه رسیده است، اما کمتر کسی در مورد هزاران نفری می‌شنوند که همه چیز خود را در کریپتو از دست می‌دهند. بزرگ‌ترین نبرد در این بازار، با بازار نیست، بلکه با ذهن خودتان است.
یک برنامه‌نویس در سال ۲۰۱۰، ۵۰۰۰ واحد بیت کوین را به قیمت ۵۰ دلار خرید. نیمی از آن را صرف خرید پیتزا کرد و دسترسی به بقیه را از دست داد. امروز، آن دارایی‌ها میلیاردها دلار ارزش دارند.
یک دانشجوی کالج ۱۰۰۰ دلار را با دوج کوین به ۵۰۰ هزار دلار تبدیل کرد، اما همه چیز را با دنبال کردن «روند بعدی» از دست داد.
ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، میلیاردها دلار توکن شیبا به‌عنوان هدیه از بنیان‌گذار این میم کوین دریافت کرد. اما بوترین همه این توکن‌ها را به امور خیریه اهدا کرد، زیرا نمی‌خواست بار آن را تحمل کند. قیمت شیبا اینو بلافاصله پس از این اهدا سقوط کرد.
میلیونرهای کریپتو نابغه نیستند. بیشتر آن‌ها زود وارد شدند، ریسک خود را مدیریت کردند یا چیز مفید ساختند. اما کسانی که همه چیز را از دست دادند، معمولاً قربانی طمع، اهرم بالا، کلاهبرداری یا احساسات خود بودند.
بنابراین، اگر رویای تبدیل شدن به میلیونر بعدی کریپتو را در سر دارید، به یاد داشته باشید: پول درآوردن آسان است، اما نگه داشتن آن، بازی واقعی است.
