همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: برای پی بردن به اهمیت رعایت ترتیب وعده‌های غذایی و عوارض حذف وعده‌های غذایی و آگاهی از مضرات رژیم فستینگ گفت و گویی با دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
جعفریان در ابتدا درباره ترتیب غذا خوردن در وعده‌های غذایی روزانه گفت: در مجموع انسان دارای یک فیزیولوژی بسیار پیچیده و منحصر به فردی است یعنی واقعا به فرد منحصر است. سیستم گوارشی و سیستم بدن ما در زمان‌های خاصی برای هضم، جذب و متابولیسم آمادگی پیدا می‌کند. یعنی بسیار هوشمند است و اگر شما نتوانید ریتم واقعی بدن خود را پیدا کنید معمولا به مشکل بر می‌خورید. چند مثال می‌زنم تا این مساله قابل فهم شود، به عنوان مثال در نظر بگیرید من فردی هستم که صبح کربوهیدرات زیادی می‌خورم و خوردن این میزان کربوهیدرات خوب نیست اما جالب است بدانید صبح متابولیسم بدن در وضعیتی است که بیشترین شانس جذب و هضم و کنترل قند خون را دارد. اگر همین مقدار قند و کربوهیدرات شیرین را شب بخورید بدن به دلیل کاهش هوشیاری توانمندی هضم و جذب و متابولیسم را ندارد و دچار مشکل می‌شود. این مساله نشان می‌دهد که بدن ما بسیار هوشمند است. ما باید کاری کنیم که زمان‌هایی که بدن ما هوشیار است غذاهای خود را بخوریم و هر جا این هوشیاری بدن بالا نیست غذا نخوریم یا کمتر غذا بخوریم. این حال خوب بدن هرچه از صبح به سمت شب می‌روید رفته رفته بد می‌شود. این به آن معناست که هرچه به سمت شب می‌روید باید از میزان خوردن خود کم کنید.
عوارض حذف وعده غذایی
جعفریان عوارض حذف وعده غذایی را این طور شرح داد: نکته بعدی این است که بدن ما خود را سازگار می‌کند. به عنوان مثال افرادی هستند که دو وعده یا یک وعده یا حتی بیشتر چهار و پنج وعده در شبانه روز غذا می‌خورند که بدن با آن‌ها سازگار می‌شود. این سازگاری ذات طبیعی بدن ماست. اما در مجموع نتایج مطالعات نشان می‌دهد که زمانی که ما فاصله‌های میان زمان‌های غذا خوردن را زیاد می‌کنیم امکان دارد مشکلاتی برایش پیش بیاید و عملکرد ذهنی و فیزیکی فرد تحت تاثیر قرار بگیرد و ممکن است دچار افت شود پس خوب نیست فرد فاصله میان وعده‌های غذایی خود را زیاد کند.
مطالعات نشان می‌دهد خیلی از آدم‌هایی که به امید کاهش وزن، وعده غذایی خود را حذف می‌کنند اتفاقا وزن‌شان افزایش پیدا می‌کند. چرا که وعده‌های بعدی زیاد غذا می‌خورند و هم در طول مدتی که غذا نخورده‌اند متابولیسم بدن آن‌ها کاهش می‌یابد. هر دوسمت این قضیه فرد را به سمت افزایش وزن می‌برد. مطالعات دیگر نشان می‌دهد افرادی که وعده غذایی خود را حذف می‌کنند شانس افزایش قند خون و خطر احتمال ابتلا به دیابت در آن‌ها بالا می‌رود. این افراد همچنین در معرض ابتلا به کبد چرب و مشکلات گوارشی از جمله نفخ و سایر ناراحتی‌های جدی که در معده و روده پیدا می‌شود، هستند.
بوی بد دهان
این متخصص تغذیه در ادامه درباره عوارض حذف وعده غذایی توضیح داد و گفت: خیلی از بیماری‌ها با الگوی خورد و خوراک ما مرتبط است. افرادی که وعده غذایی خود را حذف می‌کنند اغلب دچار خستگی مزمن هستند، گوشه‌ای کز می‌کنند، ورزش نمی‌کنند. این باعث می‌شود کارایی فرد کاهش پیدا کند و فرد نتواند از پنتانسل خود آنگونه که باید استفاده کند. یک خطر دیگری که با حذف وعده غذایی پیش می‌آید این است که بدن شروع به مصرف کتون‌ها می‌کند و این باعث می‌شود که حس سیری ناخواسته‌ای در ما ایجاد شود، بوی استون از دهان ما خارج می‌شود و نفس‌مان بدبو می‌شود و حتی باعث می‌شود باکتری‌های مضر در بدن ما تجمع بیشتری داشته باشند. خیلی از افرادی که سابقه سر درد دارند به محض اینکه بین وعده‌های غذایی خود فاصله می‌اندازد، سردردهای میگرنی‌شان شروع می‌شود.
فستینگ هم خوب نیست
او سپس به عوارض حذف وعده غذایی در کودکان و رژیم فستینگ اشاره کرد و گفت: در مطالعه‌ای که خود ما انجام دادیم مشخص شد بچه‌هایی که صبحانه نمی‌خورند درس‌شان ضعیف می‌شود و مهمتر از این در درس یا درس‌های مرتبط با ریاضی شرایط بدتری پیدا می‌کنند. بنابراین حذف وعده غذایی را به هیچ عنوان توصیه نمی‌کنیم اگر چه اخیرا مطالعاتی در زمینه این فستینگ‌ها انجام شده و افرادی هستند که ۱۶ ساعت چیزی نمی‌خورند و در یک پنجره ۸ ساعته هر چه دوست داشتند می‌خورند اثرات مثبت این رژیم‌های غذایی قطعی نشده و ما نمی‌توانیم به همه پیگیری آن را توصیه کنیم. این باز می‌گردد به تفاوت‌های فردی که در برخی افراد این مدل جواب می‌دهد و در برخی از افراد جواب نمی‌دهد.
جعفریان تاکید کرد: در کل زمانی که ما وعده غذایی را حذف می‌کنیم متابولیسم کند می‌شود، سطح انرژی پائین می‌آید و همیشه احساس خستگی می‌کنیم. از نظر دریافت خیلی از ریز مغذی‌ها، ویتامین‌ها و املاح دچار کمبود می‌شویم، سیستم ایمنی ضعیف می‌شود و ما نیاز به مراقبت بیشتر از خود داریم. ناراحتی‌های گوارشی از جمله ریفلاکس معده و نفخ در افرادی که وعده غذایی خود را حذف می‌کنند ایجاد می‌شود. حتی به تغییراتی که بر اثر این حذف در باکتری‌های روده صورت می‌گیرد باید توجه کنیم. یبوست و نوسانات در خلق و خو و کاهش حجم عضلات نیز از دیگر عوارض حذف وعده غذایی هستند. معمولا ما توصیه می‌کنیم هر سه ساعت یکبار مواد مغذی به بدن برسد که عضلات آسیب نبینند.
بیشتر بخوانید:
