خبرگزاری مهر، گروه استانها- محدثه جوان دلویی: سازمان ثبت اسناد و املاک در ۴ حوزه املاک، اسناد اجرای اسناد رسمی و ثبت مالکیت معنوی و ثبت شرکت‌ها به مردم خدمت رسانی می‌کند و از دهه قبل تاکنون با اجرای قوانین متقن در شناسایی و صدور اسناد رسمی نقش مهمی در پیشگیری از دعاوی مالکیتی و حقوقی در محاکم دادگستری ایفا کرده است.
خراسان شمالی جزو ۱۰ استان پیشرو در زمینه تبدیل اسناد مالکیتی دفترچه‌ای به تک برگ است و در ۵ ماهه سال جاری شاهد رشد ۷ برابری تبدیل اسناد دفترچه‌ای به حد نگار در خراسان شمالی هستیم.
محدوده‌بندی، حدنگاری یا کاداستر(به فرانسوی: Cadastre ) نوعی نقشه‌برداری ثبتی است که ارزش حقوقی دارد و می‌توان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد. کاداستر منبع اصلی داده‌ها در اختلافات و دعاوی بین مالکان زمین است نقشه حدنگاری نقشه‌ای است که مرزها و مالکیت قطعات زمین را نشان می‌دهد. با محمد مقدسی مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان شمالی درباره رویکردها و تبیین قوانین اثربخش مالکیتی ثبت اسناد و املاک و بررسی وضعیت اجرای قوانین ملکی و اسنادی در استان گفت و گو کردیم که در زیر می‌خوانید.
*مهم‌ترین اولویت سازمان ثبت اسناد و املاک خراسان شمالی اجرای چه قوانین، طرح‌ها و برنامه‌هایی است؟ وضعیت استان در اجرای این قوانین چگونه است؟
اجرای دو قانون اثر بخش، حدنگاری و قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول در اولویت سازمان قرار دارد.
قانون حدنگاری از سال ۱۳۹۳ اجرایی شد که طبق این قانون، اطلاعات کامل عرصه‌ها و اراضی کشور شامل نوع و مشخصات و نقطه جغرافیایی و عرض ملکی تعیین و در سند مالکیت ذکر شود و تمام دستگاه‌های اجرایی و دولتی ملزم به اجرای این قانون هستند و شهروندان هم باید برای انجام این قانون باید برای املاک شأن پیگیر باشند.
قانون الزام ثبت اموال غیرمنقول خردادماه سال ۱۴۰۳ به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید. اگر این دو قانون به درستی اجرا شود بسیاری از مشکلات ملکی در دادگاه‌ها حل خواهد شد.
*کدام قانون در اولویت اجرا در خراسان شمالی است؟
بیشترین حجم کاری در خراسان شمالی هم اکنون در اجرای قانون حدنگاری است. به ویژه برای اراضی کشاورزی و اراضی ملی است که ۹۹.۵ درصد اراضی ملی در خراسان شمالی حدنگاری و منجر به صدور سند مالکیت شده است.
در حوزه اراضی کشاورزی ۳۹۶ هزار عرصه کشاورزی در خراسان شمالی وجود دارد که ۲۱۷ هزار و۳۹ هکتار در قالب ۲۱ هزار و۲۹۳ قطعه یعنی ۵۵/۲۵ درصد از اراضی کشاورزی استان حدنگاری و سند مالکیت صادر شده است.
*اراضی کشاورزی کدام شهرستان به طور کامل حدنگاری شدند؟
شهرستان اسفراین از لحاظ حدنگاری و صدور سند مالکیت اراضی کشاورزی در صدر قرار دارد یعنی ۸۴ درصد اراضی کشاورزی در اسفراین حدنگاری شدند.
هم چنین ۶۲ درصد اراضی کشاورزی فاروج، ۵۹ درصد اراضی کشاورزی جاجرم حدنگاری و منجر به صدور سند مالکیت شدند.
*وضعیت حدنگاری کشاورزی در استان خراسان شمالی چطور است؟
طی ۲ سال اخیر از ۱۵ درصد حدنگاری اراضی کشاورزی به ۵۵ درصد رسیده‌ایم اما بازهم این میزان ایده آل نیست. با وجود آنکه از طریق دهیاری‌ها، شورای اسلامی روستاها، سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی برای اطلاع رسانی اقدام کردیم اما بازهم باید در این زمینه بیشتر اطلاع رسانی شود تا کشاورزان خراسان شمالی از حدنگاری و صدور سند مالکیت اراضی کشاورزی شأن اقدام کنند.
*پروسه حدنگاری اراضی مالکیت چقدر زمان بر است؟
اگر کشاورزان سند مالکیت دفترچه‌ای داشته باشند در مدت زمان یک هفته حدنگاری و صدور سند تک برگ اراضی کشاورزی زمان می‌برد. اما اگر قولنامه‌های عادی داشته باشند باید از طریق قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبت اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی استفاده شود و در هیئت‌های قانون تعیین تکلیف بررسی می‌شود و بعد در روزنامه‌های کثیرالانتشار درج می‌شود و تا زمان تبدیل به سند حدنگاری کشاورزی شود حدود ۴ ماه زمان می‌برد.
*در خراسان شمالی برخی از اراضی مشکل تعیین تکلیف انحصار ورثه دارند چه راهکاری برای تسریع در حد نگاری آن‌ها در قانون پیش بینی شده است؟
اگر اراضی سند مالکیت مادر داشته باشند باید وراث طبق قانون، انحصار وراثت را از طریق دادگاه اخذ و سپس فرم مالیات وراث از اداره امور مالیاتی دریافت کنند تا حدنگاری اراضی کشاورزی انجام شود.
اما در برخی موارد در خراسان شمالی املاکی دو نسل چرخیده که وراث باید از طریق قانون تعیین تکلیف اراضی بدون سند اقدام کنند که این قانون زمان بر است و مستلزم طرح موضوع در هیئت‌های قانون تعیین تکلیف و انتشار در روزنامه‌های کثیرالانتشار است.
*وضعیت بجنورد به لحاظ حد نگاری اراضی کشاورزی چگونه است؟
مردم مرکز خراسان شمالی بیشتر پیگیر مستند سازی املاک و صدور سند تک برگ ملکی هستند و حدنگاری کشاورزی در بجنورد رشد قابل توجهی ندارد.
*آخرین آمار صدور سند مالکیت اراضی کشاورزی و ملکی در خراسان شمالی چگونه بوده و وضعیت صدور سند در استان چگونه است؟
در ۵ ماه نخست امسال ۲۷ هزار و ۴۱۱ سند حد نگار صادر شده که نشان دهنده رشد ۷۹ درصدی و استقبال مردم خراسان شمالی در اجرای این قانون است.
برای ۳۱۳ اراضی موقوفه سند مالکیت صادر شده که نشان از رشد ۴۲ درصدی صدور اسناد را می‌دهد. هم چنین قانون ساماندهی اسناد بافت روستایی و شهرهای با کمتر از جمعیت ۲۵ هزار نفر، ۲ هزار و۲۷۵ سند مالکیتی در مدت ۵ ماهه صادر شد.
*اولویت سازمان ثبت اسناد، تبدیل سندهای دفترچه‌ای به تک برگ هست در این راستا امسال چند سند صادرشده است؟
امسال سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به استان خراسان شمالی برای تبدیل اسناد دفترچه‌ای به تک برگی، ۲۷ هزار و ۳۵۹ صدور سند تک برگ سهمیه در نظر گرفته که در ۵ ماه امسال ۱۴ هزار سند مالکیت معادل ۵۳ درصد از سهمیه امسال محقق شده است و نسبت به سال قبل رشد ۷ برابری تبدیل اسناد دفترچه‌ای به حدنگاری داشتیم.
هم چنین در راستای طرح نهضت مسکن ملی در شهرستان‌های گرمه و جاجرم طبق درخواست مسکن و شهرسازی ۴ هزار سند مالکیت تک برگی برای واحدهای مسکونی این طرح صادر شد.
*وضعیت صدور سند تک برگ و حدنگاری در خراسان شمالی نسبت به استان‌های دیگر چگونه است؟
خراسان شمالی در تبدیل اسناد دفترچه‌ای مالکیتی به تک برگ جزو ۱۰ استان برتر و همچنین حدنگاری املاک روستایی هم در رتبه دهم قرار دارد. اما در حدنگاری اراضی کشاورزی در رتبه پایین در کشور قرار داریم و فقط توانستیم تاکنون ۵۵ درصد حدنگاری اراضی کشاورزی را انجام دهیم.
