روز گذشته، دوحه پایتخت قطر میزبان نشست اضطراری سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی بود. این نشست که با سخنان امیر قطر آغاز شد، به بررسی تجاوزات اخیر رژیم صهیونیستی به‌عنوان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه پرداخت. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، نیز در این نشست حضور داشت و با سخنرانی خود بر ضرورت همبستگی کشورهای اسلامی تأکید کرد. به گفته کارشناسان، تحولات اخیر نشان‌دهنده تغییر پارادایم در خاورمیانه است؛ جایی که رژیم صهیونیستی از چهره‌ای پنهان به عامل اصلی بی‌ثباتی منطقه تبدیل شده است.
در گذشته، رژیم صهیونیستی و آمریکا با تبلیغات گسترده، ایران را به‌عنوان تهدید اصلی ثبات منطقه معرفی می‌کردند. این روایت، کشورهای عربی را از خطر واقعی یعنی رژیم صهیونیستی غافل کرد و با نفوذ اسرائیل، بی‌اعتمادی میان همسایگان منطقه تقویت شد. اما حالا، با آشکار شدن نیات توسعه‌طلبانه اسرائیل و طرح‌هایی مانند "اسرائیل بزرگ"، کشورهای منطقه به اجماعی مشترک درباره تهدید اصلی رسیده‌اند. این تحول، فرصتی بی‌نظیر برای ایران و کشورهای عربی فراهم کرده تا با همکاری‌های اقتصادی و امنیتی، منطقه‌ای باثبات‌تر خلق کنند.
با وجود پیشرفت در روابط سیاسی، روابط اقتصادی ایران با کشورهای عربی هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد که در ۵ ماه نخست سال جاری، حجم تجارت ایران با ۱۰ کشور عربی به ۱۵.۲ میلیارد دلار رسیده است. با این حال، حدود ۹۰ درصد این تجارت تنها به دو کشور امارات (۹.۸ میلیارد دلار) و عراق (۳.۹ میلیارد دلار) محدود شده است. این تمرکز نشان‌دهنده ظرفیت‌های بلااستفاده در روابط تجاری با سایر کشورهای عربی است.
با وجود عادی‌سازی روابط سیاسی ایران و عربستان در سه سال گذشته، تجارت دوجانبه همچنان ناچیز است. در ۵ ماه نخست سال جاری، حجم تجارت ایران و عربستان تنها ۴۱۰ هزار دلار بوده که شامل ۳۴۵ هزار دلار صادرات و ۶۴ هزار دلار واردات است. این رقم در مقایسه با دهه ۱۳۸۰ که تجارت دو کشور به حدود یک میلیارد دلار در سال می‌رسید، کاهش ۹۹ درصدی را نشان می‌دهد. این آمار بیانگر آن است که پتانسیل‌های اقتصادی عظیم میان دو کشور همچنان دست‌نخورده باقی مانده است.
در میان سایر کشورهای عربی، عمان با بیش از یک میلیارد دلار تجارت، کویت با ۹۹ میلیون دلار و قطر با ۱۴۸ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی شرکای تجاری ایران قرار دارند. این ارقام نشان می‌دهد که با وجود بهبود روابط سیاسی، هنوز راه درازی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با کشورهای منطقه باقی مانده است. ایجاد پلتفرم‌های اقتصادی مشترک و تقویت پیمان‌های منطقه‌ای می‌تواند این ظرفیت‌ها را به فعلیت برساند.
نشست دوحه و اجماع منطقه‌ای علیه تهدیدات رژیم صهیونیستی، فرصتی تاریخی برای ایران و کشورهای عربی فراهم کرده است. تقویت روابط اقتصادی، ایجاد پیمان‌های امنیتی و توسعه زیرساخت‌های همکاری می‌تواند خاورمیانه را به سوی ثبات و پیشرفت هدایت کند. اکنون زمان آن است که کشورهای منطقه با کنار گذاشتن اختلافات گذشته، برای ساختن آینده‌ای مشترک گام بردارند.
