کتاب «زوربای یونانی» اثر نیکوس کازانتزاکیس با ترجمه محمد قاضی برای اولین بار در سال ۱۳۵۷ و از سوی انتشارات خوارزمی منتشر شده و تاکنون بارها و بارها تجدید چاپ شده است.
این رمان روایتگر رابطه میان یک راوی روشنفکر و کتابخوان و مردی به نام الکسیس زوربا است. راوی که از زندگی صرفا فکری و تئوریک خسته شده، تصمیم میگیرد مدتی به جزیرهای در یونان برود و در این سفر با زوربا آشنا میشود.
زوربا مردی سالخورده، پرشور و سرشار از عشق به زندگی است. او برخلاف راوی، چندان به کتاب و اندیشه وابسته نیست و بیشتر بر تجربه، غریزه و لذت لحظه تکیه دارد. در طول داستان، زوربا با رفتارها و گفتارهایش نوعی فلسفهی زندگی را به نمایش میگذارد: آزاد زیستن، دوست داشتن، عشق ورزیدن و بیپروا با زندگی روبهرو شدن.
در پایان بزرگترین دستاورد راوی آشنایی با زوربا و یادگیری نوعی دیگر از زیستن است. در واپسین بخشها، زوربا برای راوی میرقصد؛ رقصی که نماد آزادی، رهایی و آشتی با زندگی است.
از این کتاب اقتباسهای سینمایی مختلفی انجام شده که معروفترین آن با بازی آنتونی کوئین در نقش زوربا در خاطر ایرانیان ماندگار شده است.
کتاب صوتی «زوربای یونانی» از سوی موسسه ماهآوا با همکاری انتشارات خوارزمی به صورت فولکست و با حضور گویندگان مختلف از جمله رضا عمرانی منتشر شده است.