خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: ایران به دلیل قرار گرفتن روی کمربند لرزه‌خیز جهان همواره در معرض خطر وقوع زمین‌لرزه‌های ویرانگر قرار دارد، تجربه تلخ زلزله‌های بزرگ در دهه‌های اخیر همچون بم، رودبار و کرمانشاه نشان داده است که آمادگی در برابر این پدیده طبیعی نه تنها ضرورتی اجتناب‌ناپذیر، بلکه راهی برای کاهش تلفات انسانی و خسارات اقتصادی است، از همین رو، برگزاری مانورهای مقابله با زلزله به‌عنوان بخشی از راهبرد ملی مدیریت بحران جایگاهی ویژه دارد؛ مانورهایی که هدفشان تمرین هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی، افزایش سرعت واکنش، و آگاه‌سازی عمومی است.
زلزله نمادین در سرزمین نخل و آفتاب
در همین راستا، مانور تمام عیار استانی استقامت کویر با محوریت سازمان مدیریت بحران کشور و با دستور مستقیم رئیس این سازمان در شهرستان بافق یزد در حال برگزاری است، سناریوی این رزمایش، وقوع زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵.۸ ریشتر در روستای مبارکه بود که اثرات آن بر سه شهرستان و ۶۸ روستا شبیه‌سازی شده است، بر اساس طرح اولیه، قطع گسترده برق، گاز و مخابرات، تخریب زیرساخت‌های حیاتی و بروز تلفات سنگین شامل ۵۳ فوتی و بیش از ۶۰۰ مجروح فرضی به اجرا درآمد.
این مانور از روز گذشته آغاز شد و با حضور نزدیک به هزار نیروی عملیاتی و ۶۰۰ دستگاه خودروی امدادی و لجستیکی در حال برگزاری است، ۴۶ نهاد اجرایی، نظامی، خدماتی و امدادی استان یزد در این مانور در حال نقش‌آفرینی هستند.
مدیریت بحران آسیب شناسی می‌شود
احسان بالاکتفی، مدیرکل مدیریت بحران استان یزد، در حاشیه این مانور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: اجرای چنین مانورهایی فرصتی برای سنجش واقعی میزان آمادگی دستگاه‌ها فراهم می‌کند، اجرای چنین مانورهایی می‌تواند امکان شناسایی دقیق و عملیاتی نقاط ضعف را فراهم می‌کند یا بتوانیم پس از اجرای مانور برای ارتقای سطح آمادگی اقدامات مؤثر و واقعی انجام دهیم.
وی همچنین بر نقش ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات بحران که ریاست آن بر عهده استاندار است تأکید کرد و افزود: نتایج این مانور پس از جمع‌بندی منتشر خواهد شد.
مشارکت ملی؛ در مانور زلزله بافق
این مانور تنها محدود به استان یزد نبود، بلکه استان‌های معین شامل کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، اصفهان، خراسان جنوبی و همچنین منطقه ۱۵ تهران نیز در این عملیات حضور فعالی داشتند؛ همین گستردگی سبب شد که این مانور جنبه‌ای ملی پیدا کند و مدیران بحران از ۱۸ استان کشور در جریان آن حضور یابند تا با مشاهده نزدیک، الگوهای موفق و نقاط ضعف را برای اجرای برنامه‌های مشابه در استان خود به کار گیرند.
خدمت‌رسانی بهینه با همدلی و هم‌افزایی ملی
سردار حسین ساجدی‌نیا، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، در جریان این مانور اظهار داشت: یکی از راه‌های اصلی برای افزایش آمادگی در برابر بحران‌ها، برگزاری رزمایش‌های عملیاتی است، هرچند این مانور قرار بود در نیمه نخست سال در سراسر کشور برگزار شود، اما به دلیل شرایط خاص منطقه‌ای به تعویق افتاد و اکنون با قدرت دنبال می‌شود.
وی با اشاره به جایگاه ایران در میان کشورهایی که بیشترین بلایای طبیعی را تجربه می‌کنند افزود: باید با همدلی و هم‌افزایی ملی، توان کشور را در خدمت‌رسانی بهینه ارتقا دهیم.
وی همچنین به بهبود روند خدمات‌رسانی در بحران‌های اخیر کشور اشاره کرد و گفت: علاوه بر تقویت تجهیزات عمومی، تأمین تجهیزات تخصصی نیز در دستور کار دولت قرار گرفته است.
رسانه بحران در کنار مردم
با توجه به اهمیت مسئله اطلاع رسانی در بحران‌ها، برای جلوگیری از نگرانی شهروندان در زمان برگزاری مانور، پیامک‌های هشدار و اطلاع‌رسانی رسانه‌ای هم‌زمان ارسال شد، این اقدام با هدف فرهنگ‌سازی و ایجاد آرامش در جامعه انجام گرفت تا مردم از ماهیت تمرینی آژیرها و تردد گسترده خودروهای امدادی آگاه باشند، همچنین آمادگی رسانه‌های محلی به منظور اطلاع رسانی درست و درلحظه مورد ارزیابی قرار گرفت.
مانور زلزله بافق نمونه‌ای از تلاش ملی برای ارتقای سطح آمادگی در برابر بحران‌های طبیعی است، این مانور نشان داد که تنها با هماهنگی بین‌بخشی، استفاده از ظرفیت استان‌های معین و مشارکت مردمی می‌توان به مقابله‌ای مؤثر با پیامدهای زلزله امیدوار بود.
اگرچه ارزیابی‌های نهایی هنوز در دست تهیه است، اما به نظر می‌رسد این مانور توانسته بستری ارزشمند برای شناسایی کاستی‌ها و تقویت توان دستگاه‌ها فراهم کند، یزد با اجرای موفق این برنامه می‌تواند الگویی برای سایر استانها در زمینه مدیریت بحران باشد.
