به گزارش رکنا، بحث پیرامون میزان مصرف مناسب لبنیات سال‌هاست که در حوزه تغذیه مورد توجه قرار گرفته است. عده‌ای آن را برای تقویت استخوان‌ها و سلامت قلب ضروری می‌دانند، در حالی که برخی دیگر درباره اثرات چربی‌های اشباع موجود در لبنیات ابراز نگرانی کرده‌اند. یک پژوهش جدید، نگرشی دقیق‌تر به این موضوع ارائه داده است.
بیماری‌های قلبی و عروقی همچنان یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر در سطح جهانی هستند. متخصصان معتقدند که تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند نقشی کلیدی در پیشگیری از این بیماری‌ها ایفا کند. در همین راستا، لبنیات به‌عنوان بخش مهمی از رژیم غذایی افراد در کشورهای مختلف مطرح است.
این دسته از مواد غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین D هستند، که برای سلامت استخوان و عملکرد عادی بدن انسان ضروری‌اند. اما بخش چرب لبنیات و حضور اسیدهای چرب اشباع در برخی محصولات لبنی، نگرانی‌هایی درباره افزایش کلسترول و اثرات بد آن بر سلامت قلب ایجاد کرده است.
با وجود اهمیت موضوع، تحقیقات گذشته نتایج متناقضی در این زمینه ارائه داده‌اند. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف لبنیات کم‌چرب ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد، اما در مقابل مطالعات دیگری چنین ارتباطی را تأیید نکرده‌اند.
همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه لبنیات تخمیرشده مانند ماست و برخی پنیرها می‌توانند اثرات محافظتی بیشتری نسبت به محصولاتی همچون شیر یا کره داشته باشند. این تناقض‌ها، ضرورت انجام مطالعات دقیق‌تر را نشان می‌دهند تا بتوان سیاست‌های غذایی معتبر تدوین کرد.
پروین میرمیران، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به همراه تیمی از پزشکان دانشگاهی، تحقیقی را در زمینه ارتباط مصرف انواع لبنیات با بیماری‌های قلبی و عروقی انجام داده‌اند. این پژوهش در قالب مطالعه قند و لیپید تهران انجام شده است.
در این تحقیق، داده‌های مرحله سوم مطالعه قند و لیپید تهران مورد استفاده قرار گرفت. از بین افراد شرکت‌کننده، ۲۶۳۵ بزرگسال که در شروع تحقیق هیچگونه بیماری قلبی و عروقی نداشتند، انتخاب شده و تا مرحله ششم مورد پیگیری قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به رژیم غذایی آن‌ها نیز از طریق پرسشنامه معتبر "بسامد خوراک" که بیش از ۱۶۰ نوع ماده غذایی را شامل می‌شود، جمع‌آوری شد.
بررسی‌ها نشان داد که طی مدت حدود ۱۰ سال مطالعه، ۶.۵ درصد از شرکت‌کنندگان دچار بیماری‌های قلبی و عروقی شدند. اما هیچ رابطه معناداری میان مقدار مصرف لبنیات (چه پرچرب، چه کم‌چرب، چه تخمیرشده یا غیرتخمیری) و خطر بروز این بیماری‌ها مشاهده نشد.
این نتیجه، توصیه‌های رایج مبنی بر کاهش مصرف لبنیات پرچرب به دلیل چربی اشباع را تا حدودی زیر سوال می‌برد. یافته‌ها نشان می‌دهند مصرف لبنیات، صرف نظر از درصد چربی آن، به طور مستقیم باعث افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی نمی‌شود.
نتایج این تحقیق همچنین اهمیت توجه به توصیه‌های تغذیه‌ای را نشان می‌دهد. تحقیقات جهانی بیانگر آن هستند که مصرف حدود ۲۰۰ گرم لبنیات در روز، عموماً نه تنها خطر بیماری‌های قلبی را افزایش نمی‌دهد، بلکه در مواردی مانند مصرف ماست یا پنیر، حتی فوایدی نیز دارد.
اختلاف در نتایج گوناگون می‌تواند به عوامل متعددی مثل تفاوت‌های ژنتیکی جمعیت‌ها، روش‌های فرآوری لبنیات، غنی‌سازی با ویتامین D یا تعریف متفاوت "پرچرب" و "کم‌چرب" در کشورها مرتبط باشد.
علاوه بر این، ترکیباتی مانند پروتئین وی که در لبنیات وجود دارد، ممکن است اثرات خاصی بر سلامت قلب داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است تاکید سیاست‌های تغذیه‌ای از کاهش چربی لبنیات به سمت ارتقای کیفیت عمومی رژیم غذایی و مصرف متنوع‌تر مواد غذایی تغییر پیدا کند.
این پژوهش ارزشمند در نشریه معتبر "اپیدمیولوژی ایران" منتشر شده است. این مجله علمی که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران و انجمن اپیدمیولوژیست‌های ایران فعالیت می‌کند، به انتشار تحقیقات معتبر در زمینه سلامت عمومی و بیماری‌های شایع می‌پردازد.
