همشهری آنلاین – مریم سرخوش: خیلی‌ها شاید نام واکسن آبله‌مرغان را تاکنون نشنیده باشند، اما طی روزهای اخیر برخی داروخانه‌ها برچسب «واکسن آبله‌مرغان موجود است» را پشت پیشخوان خود نصب کرده‌اند چون سازمان غذا و دارو برای اولین بار این واکسن را در داروخانه‌ها توزیع کرده است. حالا خیلی‌ها تصور می‌کنند که دلیل این توزیع یعنی مراجعه، خرید و تزریق واکسن! اما ماجرا چیز دیگری است.
آبله‌مرغان جزو بیماری‌های نام‌آشنای کودکی است که معمولاً بدون عارضه جدی بهبود پیدا می‌کند، البته واکسن آن هم از گذشته وجود داشته و در سطح معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای گروه‌های خاص تزریق می‌شده اما به دلیل همین عارضه کم در فهرست واکسیناسیون همگانی بسیاری از کشورها از جمله ایران قرار نگرفته است.
حالا سازمان غذا و دارو این واکسن را در داروخانه‌ها توزیع کرده و با تشخیص پزشک معالج یا متخصص به کودکان در موارد خاص و زنانی که قصد بارداری دارند اما ابتلای قبلی نداشته‌اند، تزریق می‌شود.
دکتر قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هم این نکته را تایید می‌کند و به همشهری می‌گوید: نیازی به تزریق عمومی این واکسن نیست و جامعه نباید دچار نگرانی یا تقاضای القایی شود؛ چرا که ابتلای کودکان به آبله‌مرغان در سنین پایین نه تنها خطرناک نیست، بلکه نوعی ایمنی طبیعی ایجاد می‌کند.
ضرورتی به تزریق عمومی این واکسن نیست
دکتر قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره اینکه برخی تصور می‌کنند با توزیع گسترده واکسن آبله مرغان، باید نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند، به همشهری می‌گوید: ما ۱۴ واکسن در برنامه واکسیناسیون ای‌پی‌آی یا واکسیناسیون روتین برای همه کودکان داریم که آبله‌مرغان جزو آنها نیست. در دنیا این واکسن فقط در سبد واکسیناسیون تعداد کمی از کشورها وجود دارد و جزو واکسن‌هایی نیست که سازمان بهداشت جهانی تاکید به تزریق ضروری آن برای همه داشته باشد. کودکان در صورت ابتلا به این بیماری در سنین پایین، بیماری را به صورت تقریبا خفیف تجربه خواهند کرد و در بزرگسالی هم دچار عارضه شدید نمی‌شوند.
مرادی در ادامه تاکید کرد: تزریق واکسن آبله‌مرغان معمولا در موارد خاص با تشخیص پزشک معالج یا متخصص، به کودکان در موارد خاص و زنانی که قصد بارداری دارند اما در کودکی به این بیماری مبتلا نشده‌اند، تزریق می‌شود. این واکسن در داروخانه‌ها موجود است و ضرورت‌ها یا اندیکاسیون‌ها را پزشکان معالج توصیه می‌کنند. اما به طور کلی در اغلب کشورهای دنیا جزو سبد واکسیناسیون اصلی قرار ندارد.
به گفته این مسئول، واکسن آبله‌مرغان شرایطی مشابه آنفلونزا یا تب زرد دارد که معمولا با توصیه پزشک، برای گروه‌های پرخطر تزریق می‌شود. واکسن‌های دیگری هم موجود است که جز ضرورت نیاز به تزریق آنها نیست، این واکسن‌ها در داروخانه‌ها موجود است اما نیازی نیست همه تزریق کنند.
با شیوع بحرانی آبله مرغان مواجه نیستیم
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تاکید می‌کند: در شرایط فعلی به طور کلی نباید به تزریق ضروری این واکسن برای همه تاکید شود، چون بسیاری از کودکان در کودکی این بیماری را می‌گیرند و در صورت ضرورت پزشکان توصیه‌های لازم برای تزریق واکسن در صورت ضرورت را خواهند داشت. در چنین مواردی باید به تجربه و توصیه‌های علمی دنیا توجه و نباید در جامعه ایجاد نگرانی کرد که منجر به تقاضای القایی شود.
مرادی درباره میزان شیوع این بیماری در کشور هم می‌گوید: در حال حاضر با شیوع بحرانی آبله مرغان مواجه نیستیم و ابتلا کودکان در همان سنین کودکی به دلیل محافظتی که در بزرگسالی می‌کند اتفاق خوبی است. این بیماری مثل سرماخوردگی موج‌های فصلی دارد. مثلا در فصل مدارس، دانش‌آموزان مبتلا می‌شوند، اما شدید نیست و در صورت ابتلا مصون و ایمن می‌شوند. در شرایط فعلی توصیه این است که تزریق این واکسن بر اساس ضرورت و توصیه پزشک برای افراد و گروه‌های خاص باشد.
قیمت واکسن
دکتر صیاد محمدی، مدیر داروخانه ۱۳ آبان هم درباره توزیع واکسن آبله‌مرغان در داروخانه‌ها به همشهری می‌گوید: چند ماهی است که این واکسن در سطح داروخانه‌ها توزیع شده و با تجویز متخصص عفونی برای گروه‌های خاص مثل کودکان یا زنان باردار عرضه و تزریق می‌شود
محمدی درباره قیمت این واکسن هم بیان می‌کند: قیمت واکسن وارداتی آبله‌مرغان در حال حاضر یک میلیون و ۵۳۰ هزار تومان است و با تشخیص و نسخه متخصص، افراد می‌توانند نسبت به خرید این واکسن اقدام کنند.
واکسن آبله مرغان هم بازار سیاه دارد
گفتنی است واکسن آبله‌مرغان برای اولین بار اوایل دهه ۷۰ شمسی (اوایل دهه ۹۰ میلادی) وارد ایران شد. در ابتدا این واکسن به‌صورت وارداتی و با هزینه‌های بالا در دسترس بود و تنها به افراد و مناطق خاص ارائه می‌شد اما با توجه به شیوع بیماری و آسیب‌های ناشی از آن به تدریج وارد برنامه‌های واکسیناسیون ملی شد. در ادامه واکسن آبله‌مرغان در بخش دولتی طبق برنامه‌ریزی معاونت بهداشت و مرکز مدیریت بیماری‌ها تجویز و مصرف شد اما در حال حاضر جزو برنامه واکسیناسیون کشوری قرار ندارد.
در ۱۴۰۱، به دنبال نیاز متقاضیان و برای جلوگیری از کمبود و رفاه حال مردم، وزیر وقت پس از دریافت پیشنهادهای معاونین، تصمیم گرفت واکسن در داروخانه‌ها در دسترس عموم قرار بگیرد. این واکسن هم اکنون به‌صورت وارداتی در داروخانه‌ها موجود است و این در حالی است که تولید داخلی آن هم در گذشته توسط یکی از شرکت‌های واکسن ساز انجام می‌شد و گفته می‌شود که به مدت دو سال است که واکسن آبله‌مرغان داخلی تولید داخل ندارد.
در حال حاضر قیمت مصوب سازمان غذا و دارو برای این واکسن وارداتی مبلغی حدود ۱.۵ میلیون تومان است اما به دلیل نوسانات ارزی دچار تغییر قیمت خواهد شد. این در حالی است که همین واکسن در بازارهای غیررسمی از ۷ میلیون تا ۱۰ میلیون تومان هم عرضه می‌شود.
بر اساس اعلام متخصصان هر بیمار مبتلا به آبله‌مرغان می‌تواند ۱۰ تا ۱۲ نفر را مبتلا کند و با حضور در جمع ۶۰ تا ۱۰۰ درصد احتمال انتقال وجود دارد. ۸۰ درصد افراد هم در تماس نزدیک احتمال ابتلا دارند. آنها تاکید می‌کنند که علاوه بر گروه‌های خاص مثل کودکان و زنان در آستانه بارداری، گروه‌های پرخطر دیگر از جمله افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مبتلایان به سرطان، بیماران در حال شیمی‌درمانی و رادیوتراپی هم در صورتی که پیشتر مبتلا نشده باشند واکسن را با تجویز پزشک تزریق کنند. درباره سایر افراد هم نیازی به تزریق نیست.
