براساس گزارشی از والاستریت ژورنال، سالها بود که چین به دلیل رشد طبقه متوسط و افزایش تقاضا برای گوشت و مرغ (که بخش مهمی از غذای آنها را کنجاله سویا تشکیل میدهد)، به بزرگترین خریدار محصولات کشاورزی آمریکا تبدیل شده بود. کشاورزان آمریکایی نیز با توجه به این تقاضای فزاینده، تولید خود را به سرعت افزایش دادند. اما امروز، سویا به سلاحی قدرتمند در دست پکن تبدیل شده است تا در جنگ تجاری با واشنگتن از آن بهره ببرد. خریداران چینی خرید از آمریکا را متوقف کردهاند و به سوی برزیل روی آوردهاند. به گفته جیم ساتر، مدیرعامل شورای صادرات سویای آمریکا، سال گذشته در همین زمان، کشاورزان آمریکایی از پیش سفارشهای بزرگی از چین دریافت کرده بودند. برای پایان دادن به جنگ تجاری، مذاکرهکنندگان چینی پیشنهاد کردهاند که خرید سویای آمریکا را افزایش دهند؛ جنگی که اوایل امسال با اعمال تعرفههای سنگین دولت ترامپ بر واردات چین آغاز شد.
اما منابع آگاه میگویند که پکن شدیدا خواستار لغو تعرفه ۲۰درصدی آمریکاست که به دلیل نقش ادعایی چین در تجارت فنتانیل اعمال شده است. در مقابل، واشنگتن نیز تا زمانی که چین اقدامی جدی برای مقابله با تجارت مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید فنتانیل انجام ندهد، حاضر به پذیرش این خواسته نیست. چین پیش از این نیز از محصولات کلیدی برای فشار بر آمریکا استفاده کرده است. اوایل امسال، صادرات عناصر کمیاب که در تولید خودرو، لوازم الکترونیکی و تجهیزات دفاعی کاربرد دارند را محدود کرد. پس از اعتراض کسبوکارهای آمریکایی، دولت ترامپ مجبور شد با خواستههای چین برای کاهش محدودیتهای صادرات برخی محصولات فناوری موافقت کند.
اکنون کشاورزان آمریکایی زیر فشار شدیدی قرار دارند. تقریبا یکچهارم از بیش از ۴میلیارد بوشل سویایی که هر سال در آمریکا تولید میشود، به چین صادر میگردد؛ کشوری که بیشک بزرگترین واردکننده سویا در جهان است. سال گذشته چین نزدیک به ۱۳میلیارد دلار سویا از آمریکا وارد کرد، درحالیکه این رقم دو دهه پیش تنها حدود ۲میلیارد دلار بود.
اخیرا در یک نمایشگاه کشاورزی در ایالت ایلینوی، کالب راگلند، کشاورز اهل کنتاکی و رئیس انجمن سویاکاران آمریکا، گفت: «هیچ تقاضای داخلی یا بینالمللی کافی برای جایگزینی چین وجود ندارد و همین باعث کاهش قیمت محصولات شده است».او افزود: «بخش بزرگی از کشاورزان ما نمیتوانند از این وضعیت جان سالم به در ببرند.» گروههای صنفی کشاورزی در حال فشار بر دولت ترامپ برای دریافت کمک مالی هستند. بر اساس دادههای فدرال، انتظار میرود کشاورزان سویا در آمریکا امسال حدود ۱۰۰دلار در هر هکتار ضرر کنند.
چین معتقد است که کشاورزان آمریکایی در نتیجه رویکرد تقابلی دولت خود، در حوزه تجارت، دچار خسارات جانبی شدهاند. شیه فنگ، سفیر چین در آمریکا، در کنفرانس صنعت سویای آمریکا در ماه اوت گفت: «پس از سردرگمی و آشفتگی در فصل شخمزنی، دوستان کشاورز ما ممکن است بهزودی با عدم قطعیتهای تازهای در فصل برداشت روبهرو شوند.»
چین بهشدت مشغول ذخیرهسازی محصولات کشاورزی بوده است و همین موضوع به این کشور اجازه میدهد که نبردی طولانیمدت را پشت سر بگذارد. ذخایر سویای چین اکنون از میزان واردات معمول سالانهاش از آمریکا فراتر رفته است. در همین حال، رئیسجمهور ترامپ از چینیها خواسته تا خرید سویای خود را چهار برابر کنند و ماه گذشته در پلتفرم اجتماعی خود مدعی شد که پکن «نگران کمبود سویا» است.
از دهه ۱۹۹۰، کشاورزان آمریکایی در پاسخ به افزایش تقاضای چین،میلیونها هکتار از زمینهای زیر کشت محصولاتی مانند گندم را به سوی سویا تغییر دادند. بر اساس دادههای وزارت کشاورزی آمریکا، سطح زیر کشت سویا در این کشور از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۴ نزدیک به ۴۰درصد رشد کرده است. شرکتهای بذر و سموم، تاجران غلات و شرکتهای راهآهنمیلیاردها دلار صرف توسعه واریتههای جدید بذر، ساخت کارخانههای فرآوری سویا به روغن و افزایش ظرفیت ریلی و بندری در شمال غربی اقیانوس آرام برای ارسال محصولات به چین کردند، جایی که واردات سویا طی دهه گذشته ۵۰درصد افزایش یافته است. اما نقطه عطف زمانی رخ داد که ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود تعرفههایی را علیه چین اعمال کرد. واردات سویا از آمریکا بهشدت سقوط کرد و کشاورزان آمریکایی ضربه سنگینی خوردند. دولت برای جبران این خسارات، در مجموع حدود ۲۳میلیارد دلار به کشاورزان پرداخت کرد. هرچند صادرات در سالهای بعد دوباره احیا شد، چین بهطور پیوسته در حال کنار زدن کشاورزان آمریکایی بوده است.
شرکتهای چینی هر روز بیشازپیش به برزیل روی آوردهاند و سرمایهگذاری در زیرساختهای کشاورزی عظیم این کشور را افزایش دادهاند. چین بهطور گسترده در بنادر، خطوط راهآهن و سیلوها سرمایهگذاری کرده تا محصولات را از دورافتادهترین مناطق کشاورزی برزیل منتقل کند. سال گذشته، ۷۰درصد از واردات سویای چین از برزیل تامین شد؛ رقمی که نسبت به ۱۵سال پیش دو برابر شده است. شرکت کوفکو، غول کشاورزی دولتی چین، در حال ساخت یک پایانه عظیم بندری در سواحل اقیانوس اطلس برزیل برای صادرات سویا و ذرت است. این شرکت در ماه ژوئیه اعلام کرد نزدیک به هزار واگن ریلی برای حمل محصولات از مناطق روستایی برزیل به بندر خریداری کرده است.
بر اساس دادههای گمرک چین، این کشور همچنین از ژانویه تا ژوئیه امسال، واردات سویا از آرژانتین را نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داده است و واردات از اروگوئه را سه برابر کرده است. امنیت غذایی همچنان یکی از دغدغههای اصلی رهبران چین است. این کشور پهناور برای تامین مواد غذایی مهمی مانند گوشت و روغن نباتی به واردات وابسته است و سالهاست که تلاش میکند تولید داخلی سویا را افزایش دهد، اما موفقیت چشمگیری نداشته است. حتی یارانههای گسترده هم نتوانستهاند بسیاری از کشاورزان را متقاعد کنند که به کشت سویا روی بیاورند، زیرا باید با واردات ارزان از برزیل رقابت کنند.
دولت چین اقدامات دیگری نیز برای کاهش وابستگی به سویای آمریکا انجام داده است، از جمله تشویق پرورشدهندگان دام به کاهش مصرف سویا در تهیه خوراک. شرکت مویوان فودز، یکی از بزرگترین مجموعههای پرورش دام در جهان، اعلام کرد که فناوری تغذیه جدید به آنها امکان داده تا مصرف کنجاله سویا در خوراک را به حدود ۷درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش دهند؛ درحالیکه استاندارد معمول صنعت حدود ۱۰ تا ۱۷ درصد است. این شرکت فرمول خوراک خود را در اختیار صنعت قرار داده و میگوید این اقدام باعث کاهش گسترده مصرف سویا در خوراک دام شده است.
در همین حال، کشاورزان سویای آمریکایی میگویند خود را برای آیندهای آماده میکنند که در آن چین دیگر خریدار اصلی نباشد. آنها خرید ماشینآلات و کود جدید را کاهش دادهاند. گروههای تجاری این صنعت در واشنگتن به دنبال یافتن بازارهای صادراتی تازه و گسترش استفاده از روغن سویا در ترکیب با سوخت دیزل هستند. کشاورزان همچنین خواهان توسعه مصارف داخلی جدید برای این دانه روغنی، مانند بهکارگیری بیشتر آسفالت بر پایه سویا برای ساخت جادهها، هستند. اندی هیل، کشاورز ذرت و سویا در زمینی نزدیک به هزار هکتار در شمال مرکزی آیووا، میگوید، «مگر معجزهای رخ دهد؛ دیگر روی خرید چین حساب باز نمیکنم.»