به گزارش رکنا، دکتر نادر پازیار، متخصص پوست و مو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، درباره بیماری ویتیلیگو (پیسی) توضیح داد که این بیماری به صورت لکههای سفید کروی یا بیضیشکل روی پوست، مو یا مخاط ظاهر میشود. از بین رفتن سلولهای ملانوسیت در مناطق مختلف بدن مانند لبها، دهان، مژهها و ابروها موجب روشن شدن و در نهایت سفید شدن آن ناحیه میشود. این بیماری معمولاً حدود یک درصد از جمعیت را درگیر میکند و به دلیل ایجاد استرس شدید برای بیماران و خانوادههای آنان، توجه به آن اهمیت ویژهای دارد.
این متخصص پوست و مو به مکانیزمهای مختلف بیماری و عوامل مؤثر در بروز آن اشاره کرد و گفت: هنوز نمیتوان علت قطعی ویتیلیگو را مشخص کرد، اما یکی از مهمترین فرضیهها برای ایجاد این بیماری، خودایمنی بودن آن است. در این حالت، آنتیبادیهای بدن به سلولهای رنگدانهساز حمله کرده و آنها را تخریب میکنند.
وی در ادامه افزود: فرضیه دیگری که مطرح شده، مربوط به ترشح موادی به نام «مدیاتور» از پایانههای عصبی است که سلولهای ملانوسیت را نابود میکنند. همچنین نقش ژنتیک و وجود مواد سمی در بدن نیز در برخی مطالعات نشان داده شده است.
دکتر پازیار درباره ارتباط سابقه خانوادگی با این بیماری گفت: فقط در ۲۰ درصد موارد ابتلا به پیسی، سابقه خانوادگی مثبت گزارش شده است؛ به عبارت دیگر از هر ۵ بیمار، یک نفر دارای سابقه خانوادگی است. این آمار نشان میدهد که در ۸۰ درصد موارد بیماری به صورت غیر ژنتیکی و بدون سابقه خانوادگی ظاهر میشود.
این متخصص با رد هرگونه احتمال انتقال بیماری، تأکید کرد که ویتیلیگو مسری نیست و هیچ خطری برای افراد اطراف بیمار ندارد. وی اضافه کرد: تصور غلط مسری بودن این بیماری ممکن است ناشی از شباهت آن با بعضی بیماریهای دیگر مانند جذام باشد که در گذشته شیوع زیادی داشت. جذام، برخلاف پیسی، باعث از بین رفتن حس درد و لمس در پوست میشود؛ اما این علائم در بیماری ویتیلیگو مشاهده نمیشود.
وی در مورد ضرورت تشخیص صحیح بیماری توضیح داد: این بیماری باید از سایر بیماریهایی که باعث سفید شدن پوست میشوند، تشخیص داده شود. برای مثال، بیماری اگزما که در کودکان اتفاق میافتد، ممکن است لکههای سفید روی صورت و بدن ایجاد کند؛ اما این علائم با معاینه پزشک بهراحتی از ویتیلیگو قابل تمایز هستند.
دکتر پازیار به برخی باورهای عمومی درباره تغذیه مرتبط با این بیماری اشاره کرد و اظهار داشت: برخی معتقدند مصرف همزمان ماهی و ماست موجب ایجاد یا تشدید پیسی میشود؛ اما این ادعا هیچ پایه علمی و پزشکی ندارد. وی تأکید کرد که تغذیه نقش مستقیمی در این بیماری ندارد، اما داشتن رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان و ویتامینهای A، C و E ممکن است در روند بهبود و درمان کمک کند.
این متخصص پوست و مو درباره راههای درمان بیماری بیان کرد: ویتیلیگو درمان قطعی ندارد، اما روشهای کنترلی متعددی وجود دارد. موفقیت درمان به عواملی چون محل ضایعه و زمان شروع درمان بستگی دارد. به عنوان مثال، نواحی بدون مو مانند انگشتان و لبها یا قسمتهایی با موهای سفید به درمان پاسخ ضعیفتری میدهند؛ در حالیکه صورت معمولاً واکنش خوبی به درمان نشان میدهد.
وی درباره روشهای درمانی متداول توضیح داد: درمانهای موضعی مانند کرمها و پمادهای حاوی کورتون و مشتقات ویتامین D از رایجترین روشها هستند. این داروها باید حداقل به مدت ۲ الی ۳ ماه و به طور منظم استفاده شوند. مصرف خودسرانه این داروها توصیه نمیشود زیرا ممکن است موجب نازک شدن پوست یا ایجاد عوارض دیگر گردد.
دکتر پازیار افزود: علاوه بر داروهای موضعی، داروهای خوراکی و تزریقی مثل ویتامین D و مکملهای آنتیاکسیدان مانند جینکو بیلوبا نیز مؤثر هستند. برای بیمارانی که درصد زیادی از پوستشان درگیر شده است، نوردرمانی و لیزردرمانی کارایی بسیار خوبی دارند. در برخی موارد، پوستی که بیش از ۷۰ الی ۸۰ درصد درگیر شده باشد، ممکن است با کرمهای سفیدکننده به طور کامل سفید شود.
این متخصص پوست و مو به افراد مبتلا توصیه کرد: در مراحل اولیه بیماری حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از دستگاههای دقیق، میزان واقعی درگیری پوست را مشخص میکند. همچنین باید از مواجهه با استرس خودداری کنید زیرا استرس میتواند بیماری را تشدید کند. با وجود پیشرفتهای دارویی همچون داروهای بیولوژیک و روشهایی نظیر پیوند پوست، امید به درمان و کنترل این بیماری بسیار بالا است.