آخرین دور مذاکرات نشان داد اروپایی‌ها انعطافی نشان نداده‌اند

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل درباره‌ی ابتکار عملی که ایران برای همکاری با آژانس انجام داد و توافقنامه‌ میان ایران و آژانس اظهار کرد: توافق قاهره در خصوص چارچوب جدید همکاری آژانس با ایران امضا شد و یک روزنه بود که می‌توانست دو شرط از سه شرط اروپایی‌ها در جهت تعویق فعال‌سازی مکانیسم ماشه را تامین کند. با این حال اروپایی‌ها واکنش چندان خوبی به توافق نداشتند و خواسته‌های حداکثری را مطرح می‌کردند که فراتر از توافق با آژانس بود. آخرین دور مذاکراتی هم که میان آقای عراقچی و وزرای امور خارجه اروپا و خانم کایا کالاس برگزار شد نشان داد که اروپایی‌ها انعطافی در مواضع خود نشان نداده‌ند.

مکی با اشاره به مصاحبه‌ی اخیر مکرون رییس‌جمهور فرانسه با یک شبکه اسرائیلی عنوان کرد: مصاحبه اخیر مکرون نشان داد که فرانسوی‌ها بیشتر با کجا در خصوص برنامه‌ی هسته‌ای ایران هماهنگی دارند و لابی صهیونیست در فعال شدن مکانیسم ماشه نقش فعالی داشته است.

 اگر معجزه رخ دهد، مکانیسم ماشه تعلیق می‌شود

این کارشناس سیاست بین‌الملل در رابطه با احتمال تعویق مکانیسم ماشه در این مدت باقی مانده گفت:‌ در هشت روز آینده، اگر توافق موقتی صورت بگیرد و یا دیداری میان اروپایی‌ها و هیئت ایرانی در جریان نشست سالانه در نیویورک اتفاق بیفتد، این امکان وجود دارد که طی این یک هفته معجزاتی رخ دهد که بتوان امیدوار بود مکانیسم ماشه شش ماه به تعویق بیفتد.

وی افزود: گفته می‌شود که طی چند روز گذشته پیام‌هایی میان عراقچی و ویتکاف رد و بدل شده است. همچنین ایران نیز از قطعنامه پیشنهادی خود که در نشست آژانس بین‌اللملی انرژی اتمی به همراه چین و روسیه ارائه کرده بود، عقب‌نشینی کرد. شاید این اقدامی از سوی ایران بود برای اینکه امکان گفت‌وگو با آمریکایی‌ها افزایش پیدا کند. به هر حال این تنها روزنه‌هایی است که در طول هشت روز آینده می‌تواند مکانیسم ماشه را شش ما به تعویق بیندازد اما به نظر می‌رسد ما باید منتظر بازگشت تحریم‌ها باشیم.

این پژوهشگر روابط بین‌الملل در خصوص فرصت نشست عمومی سازمان ملل برای احیای دیپلماسی تاکید کرد:‌ آقای مکرون در این مصاحبه که با شبکه ۱۲ اسرائیل داشت، یک نکته‌‌ای مطرح کرد که البته آقای عراقچی نیز پاسخش را داد. در این مصاحبه گفته شده بود که عراقچی طرح‌های معقولی ارائه داد اما دولت ایران از آن‌ها حمایت نمی‌کند. آن ها معتقدند در خصوص رسیدن به توافق و چارچوب همکاری با یک چندصدایی در ایران مواجه هستند.

پزشکیان می‌تواند مواضع عراقچی که به اروپایی‌ها اعلام شده است را تثبیت کند

وی اضافه کرد: اگر آقای پزشکیان با توجه به دیدارهایی که در نیویورک دارند نشان دهند که مطالبی که آقای عراقچی در آخرین گفت‌وگوها با تروئیکای اروپایی بیان کرده است، تصمیم حاکمیتی است، شاید روزنه‌‌گشا باشد و این دیدارها و ابتکار عمل، ایران و اروپا و آمریکا را به یک توافق موقت برساند.

اگر مسائل موشکی مطرح شود مذاکره بی معنا خواهد بود

این تحلیل‌گر سیاست خارجی در خصوص امکان مذاکره با آمریکا تشریح کرد: آمریکایی‌ها یک درک و تصوری از ایران دارند و بر اساس آن درک و تصورشان از خواسته حداکثری خود عقب‌نشینی نمی‌کنند و مسائل موشکی را نیز مطرح می‌کنند. اگر این خواسته آمریکایی‌ها در خصوص برنامه موشکی ایران در کنار برنامه هسته‌ای قرار گیرد، ایران حاضر به چنین مذاکره و توافقی نخواهند بود. برنامه موشکی ایران یک برنامه دفاعی است که سطح بازدارندگی ایران در مقابل اسرائیل را حفظ می‌کند و نمی‌تواند قابل مذاکره باشد. 

وی تاکید کرد: اگر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بخواهند در کنار برنامه هسته‌ای، مسائل موشکی را بیان کنند نمی توان امیدوار بود که توافقی حاصل شود. اگر نه، پیشنهادات و ابتکار عمل‌ها محدود به همان برنامه هسته‌ای خواهد بود و می‌توان امیدوار بود که پنجره دیپلماسی باز بماند و در شش ماه آینده، اتفاقاتی بیفتد که ایران را از این شرایط خارج کند. 

ممکن است از فعال شدن مکانیسم ماشه برای حمله به ایران استفاده کنند

مکی در پاسخ به این سوال که با توجه فعال شدن مکانیسم ماشه و عدم تمایل آمریکا برای از سرگیری مذاکرات چقدر احتمال جنگ مجدد وجود دارد ، عنوان کرد: با توجه به شرایط و سیاست‌های اروپایی-آمریکایی و بحث فشار حداکثری، قطعاً با تدوام نه جنگ و نه صلح، شرایط برای ایران دشوارتر خواهد شد. اگر ایران نیز خروج از ان‌پی‌تی را متعاقب فعال شدن مکانیسم ماشه دنبال کند، شرایط را برای خود دشوار و سخت‌تر می‌کند، همچنین تحت فشارهای بیشتری قرار خواهد گرفت. با توجه داشت که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها اهداف حداکثری خود را در حمله به ایران دنبال می‌کردند، شاید آن‌ها ادعای پیروزی هم داشته باشند ولی اذعان دارند که به آن اهداف نرسیده‌اند و همچنان باقی مانده است، بنابراین ممکن است از مکانیسم ماشه برای حمله به ایران استفاده کنند.

مکی یادآور شد: البته باید این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که احتمال حمله مجدد تا پایان سال ۲۰۲۵ بالا است، اما در این مدت ایران تلاش خواهد کرد خلاهای خود را برطرف کند و پس از آن احتمال جنگ کاهش پیدا می‌کند. همچنین مواضع روسیه و چین در قبال مکانیسم ماشه نشان داد که تاثیر قطعنامه‌های ایران برای این دو کشور متفاوت از گذشته است. روسیه به صراحت اعلام کرده که به این قطعنامه‌های جدید نخواهد پیوست و چینی‌ها نیز مواضع محتاطانه‌ای اتخاذ کرده‌اند و اعلام کردند که این مکانیسم ماشه نباید فعال شود و غیر قانونی است.

وی با اشاره به سفر پزشکیان به چین خاطرنشان کرد: آقای پزشکیان سفری به چین داشتند و نشستی بین ایشان و استراتژیست معروف آقای شی جی پینگ برگزار شد. این‌ها همه نشانه‌ها و سیگنال‌هایی است که احتمالاً چین و روسیه نمی‌خواهند مثل گذشته به تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بپیوندند یا روزنه‌هایی برای ایران در جریان دور زدن تحریم‌ها باز نگه خواهند داشت. با این حال شرایط برای ایران چه از نظر اقتصادی و چه از نظر سیاسی - امنیتی دشوارتر خواهد شد.